Onze onderwijssystemen en zeker ook de volwasseneneducatie staan vaak in de frontlinie. Er wordt verwacht dat ze snel reageren of zich aanpassen aan maatschappelijke veranderingen. Dat betekent een behoorlijke uitdaging, zeker de voorbije jaren. In 2023 was er een langzaam herstel, maar ook een toename van geopolitieke spanningen die wellicht in 2024 verdergaan. 

Vanuit deze achtergrond en met een sterke link naar het lopende Europese Jaar van de Vaardigheden, gaan de  EPALE thematische focussen van 2024 dieper in op drie belangrijke uitdagingen van vandaag. Ze helpen ons na te denken over en te sleutelen aan nieuwe praktijken voor levenslang leren en ontwikkelen. 

De snelle technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren beïnvloeden alle aspecten van ons dagelijkse leven. Dit kan een gevoel van onontkoombaarheid en machteloosheid oproepen. Veel van die processen lijken te complex om ze te begrijpen. Toch moeten we eerder hoofdrolspelers worden dan louter toeschouwers van deze veranderingen. Zo kunnen we er beter mee omgaan. Nog belangrijker is dat we ze zelf kunnen vormgeven. EPALE gaat in 2024 dieper in op dit belangrijk thema. We zoeken uit hoe professionals in de volwasseneneducatie en volwassen lerenden hun weg kunnen vinden om met de digitale veranderingen om te gaan. We benadrukken hoe belangrijk het is dat volwassenen  een breed scala aan digitale vaardigheden verwerven. Dat gaat van digitale basisgeletterdheid tot meer specifieke geletterdheid rond data en algoritmes.

Een prioriteit zal ook de versterking van vrouwen in de technologiesector zijn. Hoe pakken we de ondervertegenwoordiging van vrouwen in ICT-beroepen en STEM-onderwijs aan? Hoe zorgen we ervoor dat onderwijs en opleiding leiden tot een effectieve en duurzame integratie van vrouwen op de arbeidsmarkt? Hoe beïnvloeden gendervooroordelen de technologiesector en welke rol is hierin voor volwasseneneducatie weggelegd? 

De effecten van de klimaatcrisis voor heel Europa en de rest van de wereld worden nu heel duidelijk. Dit vernieuwd bewustzijn zet ons aan om de groene transitie te versnellen. En dit op alle gebieden en in alle sectoren van onze samenleving. Volwasseneneducatie kan hierin een grote rol spelen. Aan de ene kant is de ontwikkeling van groene vaardigheden cruciaal. Het geeft mensen de gelegenheid om nieuwe groene technologieën en werkprocessen te leren beheersen. Aan de andere kant kan volwasseneducatie ook de competenties van burgers om 'groen te denken en te handelen' ondersteunen (European Skills Agenda) om zo volwaardige wereldburgers te worden, die zich bewust zijn van hun impact op hun leefomgeving. 

EPALE onderzoekt hoe de volwasseneneducatie mee kan werken aan een groenere en duurzamere toekomst door de duurzaamheidscompetenties en -vaardigheden van volwassen lerenden te versterken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat duurzaamheid en ecologische geletterdheid geïntegreerd worden in, bijvoorbeeld, het volwassenenonderwijs en de opleiding van leraren? Hoe leiden we werknemers op om groene vaardigheden te ontwikkelen om de huidige uitdagingen aan te pakken? En vooral: wat is het potentieel van de volwasseneneducatie om veranderingen op de lange termijn te creëren?

Armoede is een complex, multidimensionaal fenomeen. De definitie van armoede gaat verder dan louter over inkomen. Armoede heeft ook te maken met machteloosheid, kwetsbaarheid en discriminatie. Ongelijkheden terugdringen, sociale uitsluiting bestrijden en armoede aanpakken zijn dus allemaal met elkaar verweven. Deze inspanningen vragen om een gezamenlijke inzet om zo gelijke kansen voor iedereen te creëren. Rechtvaardige, eerlijke en gelijke toegang tot onderwijs en leren heeft een directe en indirecte impact op de economische groei en sociale inclusie. EPALE ziet volwasseneneducatie en levenslang leren als een heel belangrijke hefboom om armoede te bestrijden en ongelijkheden aan te pakken. 

We onderzoeken de relatie tussen armoede en onderwijs of opleiding. Hoe kunnen we slechte onderwijsprestaties en vroegtijdig schoolverlaten bij de wortel aanpakken? Hoe dragen we bij aan een holistische benadering van levenslang leren?  Wat zijn goede praktijken en methodologieën voor empowerment van lerenden en 'eigenaarschap' in hun leertraject te ondersteunen? We focussen ook op de erkenning van (elders verworven) vaardigheden om mensen in staat te stellen hun potentieel ten volle te ontplooien, zowel op de werkplek als in de brede samenleving.