ABC dla KGW cz. I
ok. 4 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!
Liczba Kół Gospodyń Wiejskich sukcesywnie wzrasta. Są powiaty, gdzie prawie 100% wsi ma już swoje koło. Same chęci, by prowadzić KGW to jednak za mało. Liczy się też pomysł na działanie i na aktywizowanie lokalnej społeczności. By wiedzieć w jakim kierunku prowadzić działania KGW, przygotowałam zestaw podstawowych informacji dla osób chcących założyć KGW, a także dla tych, którzy już takie organizacje prowadzą.
A jak aktywizacja
Myślisz od czego zacząć? A może Twoje KGW już prężnie działa? Nie zapomnij o tym, by nieustająco dbać o aktywność osób działających w KGW, a także o to by aktywizować ludzi, żyjących tuż obok. Aktywizacja społeczności lokalnej i włączanie jej w działania KGW, to bardzo ważny czynnik rozwoju zarówno KGW jak i całej społeczności. Dzięki połączeniu dwóch powyższych czynników, jest możliwe szersze działanie.
B jak... biurokracja
Papiery i papierki to część codzienności prowadzenia KGW. Już od samego początku należy mieć świadomość, że działalność KGW wymaga prowadzenia dokumentacji. Samo zarejestrowanie tego typu organizacji wiąże się z wizytą w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, oraz wymaga kontaktu z Urzędem Skarbowym, bankiem i Urzędem Statystycznym. Przychody, dochody, wydatki, dotacje wymagają skrupulatnego prowadzenia księgowości. Najlepiej w tym celu skorzystać z usług profesjonalistów, lub sukcesywnie zdobywać wiedzę w tym zakresie np. na bezpłatnych warsztatach organizowanych przez Fundację Wspomagania Wsi.
C jak członkinie
Członkinie KGW z zachowaniem obowiązujących przepisów, mogą przyjmować spadki, darowizny, zapisy oraz korzystać z ofiarności publicznej. By założyć KGW potrzebne jest co najmniej 10 osób, które ukończyły 18 lat i stale zamieszkują na obszarze wsi będącej terenem działalności koła.
D jak dochody
Należy pamiętać, że dochód z działalności KGW służy tylko realizacji celów statutowych tych organizacji i nie może być przeznaczony do podziału między jego członkinie.
E jak ewidencja
A dokładnie uproszczona ewidencja przychodów i kosztów (UEPiK). Jej prowadzenie jest możliwe jeżeli KGW spełnia warunki wskazane w art. 24 ustawy o KGW:
"Art. 24. 1. Koła gospodyń wiejskich prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, w przypadku gdy:
- 1) osiągają przychody wyłącznie z:
- a) działalności statutowej z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, dotacji,
- b) sprzedaży wyrobów sztuki ludowej, w tym rękodzieła i rzemiosła ludowego i artystycznego, lub żywności regionalnej,
- c) tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
- d) tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania tworzonych na tych rachunkach;
- 2) nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego;
- 3) w roku poprzedzającym rok podatkowy osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 1, w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł.
2. Przepisu ust. 1 pkt 3 w zakresie wielkości przychodów nie stosuje się w roku, w którym koło gospodyń wiejskich rozpoczęło działalność.
3. O wyborze prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów koło gospodyń wiejskich, w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczyna prowadzenie ewidencji, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym, za pośrednictwem powiatowego biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
4. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 3, jest skuteczne także w latach następnych.
5. Koło gospodyń wiejskich zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym w terminie 14 dni od końca ostatniego miesiąca roku podatkowego, w którym prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, o:- 1) rezygnacji z prowadzenia tej ewidencji;
- 2) niespełnieniu warunków, o których mowa w ust. 1.
6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, warunki, jakim powinna odpowiadać ta ewidencja w celu prawidłowego określenia zobowiązań podatkowych, mając na uwadze zakres oraz cel działania podmiotów prowadzących ewidencję."
Koło prowadzące UEPiK jest zwolnione ze sprawozdania finansowego, ale nie zwalnia to jednak kół z obowiązku rozliczenia się z Urzędem Skarbowym - czyli corocznego wypełniania i wysyłania deklaracji CIT-8 wraz z załącznikami.
F jak finanse
Finanse w KGW muszą być prowadzone w sposób przejrzysty. Temat pieniędzy budzi zazwyczaj dużo dyskusji i kontrowersji w kołach. By unikąć konfliktów na podłożu finansowym warto na bieżąco (np. raz na kwartał) informować członkinie o tym jak wygląda sytuacja finansowa w organizacji. Prowadzenie finansów w KGW wymaga skrupulatności i odporności na wszelkie komentarze, które mogą się w tym temacie pojawić.
G jak granty
Środki grantowe to bardzo często oprócz dotacji z ARiMR, ważne źródło dochodów wielu KGW. Granty czyli pozyskiwane dotacje z różnych instytucji i organizacji dają kołom możliwość rozszerzania działań, realizacji konkretnych projektów, a także zakupu wyposażenia/sprzętu dla samych kół, jak i rzeczy służących całym społecznościom. Korzystając z grantów KGW organizują szkolenia, warsztaty, wyjazdy, spotkania, a czasem też zakupują sprzęty na place zabaw czy siłownie zewnętrzne.
H jak harmonogram
Prowadząc społecznie organizację działającą na wsi, dobrze jest zadbać o harmonogram działań. Zarówno w kontekście realizacji inicjatyw - uwzględnienie sezonowości prac, czasu wolnego mieszkańców wsi, a także potrzeb i możliwości członkiń oraz społeczności lokalnej. Sukcesywnie prowadzony harmonogram zaowocuje w przyszłości zaangażowaniem społeczności lokalnej w działania prowadzone przez KGW.
I jak inicjatywy
Inicjatywy są bardzo istotnym elementem działalności społeczno-kulturalnej KGW. Bardzo ważne jest, by koła realizowały różnorodne działania, wpływające na rozwój zarówno ich samych, jak i na mieszkańców wsi, w których one funkcjonują. Inicjatywy powinny mieć różnorodny charakter. Ważne jest by odpowiadały na lokalne potrzeby i były spójne z miejscem i regionem, w którym działają koła. Istotne jest też, angażowanie się w działania spoza swojej wsi, branie czynnego udziału w festynach, jarmarkach, kiermaszach i w ten sposób promowanie swojej działalności.
J jak jakość
KGW realnie wpływają na jakość życia mieszkańców wsi. Jest to realizowane poprzez konkretne działania, w tym m.in. aktywizację społeczności lokalnej, kultywowanie tradycji, realizację warsztatów tematycznych. Istotą dbania o jakość, jest pamiętanie by inicjatywy podejmowane przez koła utrzymywały poziom, a nie były realizowane tylko po to, by wykazać, że coś się w kole dzieje.
K jak kobiety
Kobiety w KGW to największy potencjał tych organizacji. Są one fundamentem kół. Posiadają wiele pomysłów i talentów, które realnie wpływają na rozwój tych organizacji. Osoby prowadzące koła, muszą pamiętać o tym, by umiejętnie korzystać z ich potencjału, a także by o kobiety w KGW odpowiednio dbać, poprzez np. wzmacnianie ich rozwojowo i edukacyjnie.
Alfabet co prawda jeszcze się nie kończy więc do praktycznych wskazówek dla KGW wrócę jeszcze w kolejnym miesiącu. A teraz zachęcam do przeczytania poniższych tekstów, które również zachęcają do podejmowania aktywności edukacyjno - rozwojowej na wsi.
Karolina Suska – socjolożka, edukatorka, trenerka, tutorka. Absolwentka UJ, Szkoły Liderów PAFW i Akademii Liderów Kultury. Wiejska aktywistka zafascynowana pracą na rzecz lokalnych społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz kobiet. Pasjonatka odkrywania potencjału drzemiącego w ludziach. Ambasadorka EPALE.
Zajmujesz się animacją społeczną? A może koordynujesz działania wolontariuszy?
Planujesz działania na rzecz osób o niskich kwalifikacjach?
Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod i niestandardowych form?
Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE!
Zobacz także:
„Design thinking” na wsi jako działanie włączające
Żywa Biblioteka sposobem na edukację o prawach człowieka
Świetlica wiejska. Miejsce z potencjałem?
Gdy wieś wyklucza. Kilka słów o niepełnosprawnych
Źródło: Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich, www.isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180002212
