^{zdjęcie: archiwum autora}

Stowarzyszenie Na rzecz Osób Niepełnosprawnych "Radość Życia" z Dąbrowy Białostockiej właśnie kończy realizację projektu „Międzynarodowa współpraca szansą rozwoju” w ramach programu ERASMUS + Edukacja dorosłych, w akcji 1. Dzięki wyjazdom do Hiszpanii i Portugalii poznaliśmy m.in. zasady budowania partnerstw pomiędzy sektorem społecznym, biznesem i władzami lokalnymi oraz rozwiązania stosowane w Warsztatach Terapii Zajęciowej.

Stowarzyszenie powstało w 1999 roku głównie w celu utworzenia Warsztatu Terapii Zajęciowej placówki zajmującej się szeroko rozumianą nieformalną edukacją osób dorosłych z niepełnosprawnością, głównie z niepełnosprawnością intelektualną. Obecnie w naszym ośrodku przebywa 40 osób, które mogą korzystać z różnych form terapii oraz wsparcia psychologa i pedagoga. Stowarzyszenie prowadzi również Świetlicę Adaptacyjno-Rehabilitacyjną dla dzieci oraz Grupę wsparcia dla rodzin osób niepełnosprawnych. Jako stowarzyszenie staramy się realizować dodatkowe projekty edukacyjne zarówno dla osób niepełnosprawnych, jak i środowiska lokalnego.

W ramach projektu dofinansowanego z programu Erasmus+ zrealizowano dwa wyjazdy w formie job shadowing (szkolenie i nauka poprzez obserwację pracy na konkretnym stanowisku) oraz szereg działań lokalnych.

Aktywizacja osób niepełnosprawnych - rozwiązania hiszpańskie

W dniach 5-11 listopada 2017 roku odbył się pierwszy z zaplanowanych w projekcie wyjazdów w formie job shadowing. Gospodarzem wizyty była organizacja z Hiszpanii – KAIROS SOCIEDAD COOPERATIVA DE INICIATIVA SOCIAL z siedzibą w Saragossie. KAIROS jest spółdzielnią socjalną utworzoną z  inicjatywy społecznej: powstała w celu edukacji i ułatwiania startu społeczności Aragonii z zamiarem realizacji praktycznych projektów pomagających ludziom. Jednostka powstała dzięki wykorzystaniu doświadczenia zawodowego osób specjalizujących się w projektach społecznych z różnych dziedzin dla: ludzi młodych, z niepełnosprawnościami, w sytuacji wykluczenia społecznego oraz szkoleń z zakresu nowych technologii. Prowadzi m.in. działania z zakresu interwencji w sytuacjach zagrożenia, wprowadzania na rynek pracy, organizowania mieszkań wspomaganych, centrów pobytu i ośrodków społeczno-edukacyjnych, treningu zawodowego i rehabilitacji.

Wyjazd służył podniesieniu kompetencji osób zarządzających organizacją poprzez zapoznanie się z zasadami działania organizacji partnerskiej. W wyjeździe wzięli udział Andrzej Kamliński – Wiceprezes Zarządu oraz Joanna Ryszkiewicz – Skarbnik Zarządu. Szczególne podziękowania za poświęcony nam czas należą się przedstawicielom zarządu KAIROS panom Gregorio Centro i Rafaelowi Moreno. Nasz partner z Hiszpanii bardzo skutecznie współpracuje z lokalnymi władzami samorządowymi, tworzy trwałe miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Zapoznaliśmy się z ich receptą na sukces, a nasi partnerzy chętnie dzielili się swoją wiedzą, mieliśmy możliwość towarzyszenia im przy ich codziennej pracy oraz zwiedzenia prowadzonych przez KAIROS placówek, m.in.: Ośrodka Terapii Zajęciowej, Zakładu pracy wspomaganej oraz Centrum pośrednictwa pracy i szkoleń. Poświęciliśmy też trochę czasu na pracę nad pomysłami do przyszłych wspólnych projektów Erasmusa+ w ramach akcji 2.

^{zdjęcie: archiwum autora}

Dzięki wizycie podnieśliśmy nasze umiejętności językowe, organizacyjne, logistyczne, z zakresu zarządzania organizacją oraz budowania partnerstw pomiędzy sektorem społecznym, biznesem i władzami lokalnymi, budowania wizerunku z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi ICT. Całą zdobyta wiedzę planujemy wykorzystać w działaniach stowarzyszenia w najbliższej przyszłości na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych. A w pierwszej kolejności chcemy zarejestrować stowarzyszenie na platformie EPALE, zmodyfikować i zaktualizować naszą stronę internetową oraz założyć profil na Facebooku. Umożliwi to promocję naszych działań nie tylko lokalnie, ale też w całym kraju i za granicą, pomoże w nawiązywaniu kontaktów oraz współpracy w ramach kolejnych projektów oraz zachęcania innych organizacji do realizacji swoich pomysłów dzięki finansowemu wsparciu programu Erasmus+.

Aktywizacja osób niepełnosprawnych - rozwiązania portugalskie

Druga z zaplanowanych w projekcie wizyt typu job shadowing odbyła się w dniach 21 -25 maja 2018 roku w Portugalii. Organizacją goszczącą było Associacao Comercial e Industrial de Santo Tirso (ACIST) z Santo Tirso.

Sam wyjazd był poprzedzony szeregiem działań lokalnych, między innymi spotkaniami z wolontariuszką z Portugalii, dodatkowymi lekcjami języka angielskiego, konsultacjami z informatykiem, spotkaniami wewnętrznymi dotyczącymi programu wyjazdu, planowania podróży, zakupu biletów, wyboru miejsca zakwaterowania, monitorowania stanu bezpieczeństwa w kraju docelowym.

W ramach tego działania cztery instruktorki terapii zajęciowej: Agata Kowalczyk, Barbara Bałkun, Dorota Kłoczko oraz Katarzyna Sieńko z Warsztatu Terapii Zajęciowej (WTZ) w Dąbrowie Białostockiej wzięły udział w wyjeździe szkoleniowym typu job shadowing. Gospodarzem spotkania była organizacja ACIST - Associação Comercial e Industrial do Concelho de Santo Tirso z portugalskiego Santo Tirso.

^{zdjęcie: archiwum autora}

ACIST powstało w 1913 roku jako stowarzyszenie przedsiębiorstw społecznych, ma ponad stuletnie doświadczenie w kontaktach z firmami w regionie. Prowadzi bardzo szeroką działalność szkoleniową, m.in. w takich dziedzinach jak ICT, finanse, szkolenia sprzedażowe, językowe, kwalifikacyjne i w dziedzinie ochrony zdrowia. Działalność szkoleniowa kierowana jest również do osób bezrobotnych w porozumieniu z potencjalnymi pracodawcami. Od 2000 roku organizacja zajmuje się również działaniami szkoleniowymi na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych, które mają na celu ich rozwój indywidualny, ale również integrację społeczną i zawodową.

W ciągu tygodniowego pobytu uczestniczki wyjazdu miały okazję zapoznać się z ośrodkiem, kadrą i podopiecznymi. Jednak najważniejszym celem wyjazdu było podpatrywanie, jak ich portugalscy koledzy i koleżanki pracują z dorosłymi osobami niepełnosprawnymi, jakie stosują metody, techniki, jak rozwiązują problemy. Kadra placówki przyjęła delegację z Polski bardzo serdecznie pokazując jakie materiały i urządzenia wykorzystują w poszczególnych pracowniach i szczegółowo wyjaśniając, w jaki sposób podopieczni wykonują poszczególne przedmioty. Bezpośrednia wymiana doświadczeń  pozwoliła na  zaczerpnięcie energii do dalszej pracy oraz nowych pomysłów. Jednymi z ciekawszych okazały się świece wykonane ze starych czasopism, które dzięki odpowiedniemu zdobieniu cieszą się ogromną popularnością jako dekoracja na stół świąteczny oraz wykorzystanie dmuchanych balonów jako formy do przestrzennego formowania dekoracji ze sznurka.

^{zdjęcie: archiwum autora}

Ośrodek, który odwiedziły uczestniczki wyjazdu jest nowoczesny, dobrze wyposażony oraz dysponuje dużymi przestrzeniami, o których dąbrowski  WTZ może tylko pomarzyć. Ale jak podkreślają jego pracownicy, problemy mamy podobne, czyli finansowe i podobnie jak nasz WTZ, tam też starają się pozyskiwać materiały do terapii jak najniższym kosztem, często używając makulatury czy innych materiałów z recyklingu. I podobnie jak my, podkreślały, że do tej pracy potrzebne jest „wielkie serce” i dużo empatii.

Do wdrożenia w Polsce

Mamy nadzieję, że nasza współpraca będzie kontynuowana w ramach kolejnych projektów. Efekty i rezultaty wyjazdu w postaci nowych technik i metod pracy zostały przedstawione na posiedzeniu rady programowej WTZ i zostaną włączone do codziennej pracy w ramach indywidualnych programów rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, podopiecznych dąbrowskiego WTZ.

Wiedza i nowe umiejętności nabyte dzięki udziałowi w tym projekcie mają i będą miały duży wpływ na poprawę funkcjonowania stowarzyszenia, dzięki specjalistycznej wiedzy z zakresu pracy nad projektami, promocją działań i upowszechnianiem rezultatów oraz budowania koalicji instytucji edukacji dorosłych z biznesem oraz władzami lokalnymi. Pracownicy stowarzyszenia pracujący w Warsztacie Terapii Zajęciowej podnieśli swoje kwalifikacje, poznali nowe metody pracy z osobami niepełnosprawnymi, co bezpośrednio przekłada się na lepszą jakość ich pracy oraz zwiększa motywację i chęć do dalszego dokształcania i działania. Wszystko to bezpośrednio wpływa na jakość oferty edukacyjnej, aktywizację osób niepełnosprawnych i większą satysfakcję naszych podopiecznych osób niepełnosprawnych intelektualnie, ich bliskich oraz nas samych.

Jako przewodniczący Podlaskiej Sieci Współpracy WTZ i ZAZ działającej przy ROPS w Białymstoku przy okazji spotkań formalnych i nieformalnych informuję o podejmowanych przez nasze stowarzyszenie działaniach międzynarodowych oraz zachęcam do korzystania z programu Erasmus+ inne organizacje działające w obszarze aktywizacji osób niepełnosprawnych. Wiemy, że nasz partner z Hiszpanii bardzo skutecznie współpracuje z lokalnymi władzami samorządowymi, tworzy trwałe miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Chcemy wykorzystać ich receptę na sukces, ponieważ nasz Warsztat powinien być tylko przystankiem dla osób niepełnosprawnych na drodze do pracy, jednak często staje się swego rodzaju przechowalnią, ponieważ w naszym regionie ciągle brakuje dla nich miejsc pracy, pracodawcy są uprzedzeni, a samorząd lokalny nie angażuje się w tworzenie warunków do powstania nowych miejsc pracy dla osób mniej zaradnych.

Co się udało

Wymiernym rezultatem i sukcesem tego projektu jest to, że stowarzyszenie jest partnerem kolejnego dwuletniego projektu Erasmus+ Edukacja dorosłych, w akcji 2, którego realizacja rozpoczęła się w styczniu 2018 roku, a jego tematem jest wymiana doświadczeń oraz szkolenia dotyczące aktywizacji osób niepełnosprawnych. Koordynatorem projektu jest organizacja z Turcji (Cihanbeyli KONYA), a partnerami organizacje z Bośni i Hercegowiny (Banja Luka), Włoch (Turyn), Turcji (Tire) oraz nasze stowarzyszenie. W kwietniu tego roku w Dąbrowie Białostockiej w Warsztacie Terapii Zajęciowej przygotowaliśmy dla naszych partnerów kilkudniowe praktyczne warsztaty szkoleniowe, w trakcie których zaprezentowaliśmy metody pracy w naszej placówce. Poza prezentacją teoretyczną oraz obejrzeniem wszystkich pracowni WTZ przygotowaliśmy też warsztaty praktyczne. Nasi gości mieli możliwość przyjrzenia się codziennej pracy instruktorów i podopiecznych WTZ, ale również brali w nich udział. Poszczególne warsztaty zostały przygotowane w ten sposób, że przedstawiono prace na różnych etapach powstawania, żeby w jak najkrótszym czasie przekazać jak najwięcej informacji o materiałach oraz konkretnych technikach, które stosujemy w naszym ośrodku. W ramach szkolenia zostały przygotowane warsztaty ceramiczne, batiku, wikliny papierowej oraz decoupage. Bardzo pozytywny okazał się bezpośredni kontakt z osobami niepełnosprawnymi. Poza zajęciami terapii zajęciowej i spotkaniami projektowymi znaleźliśmy też czas na rehabilitację społeczną i wspólną zabawę na parkiecie przy muzyce disco polo oraz tureckich i włoskich hitach, gdzie doskonale bawili się nasi podopieczni (osoby z niepełnosprawnością), kadra, wolontariusze z Zespołu Szkół im. Gen. N. Sulika oraz goście z projektu.

Projekt „Międzynarodowa współpraca szansą rozwoju” realizowany jest w ramach programu ERASMUS + Edukacja dorosłych, w akcji 1 (nr umowy 2017-1-PL01-KA104-036240).

Więcej na temat dobrych praktyk w obszarze aktywizacji osób niepełnosprawnych: osoby z niepełnosprawnością intelektualną a pandemia

Zobacz także:

Wnioskowanie o dofinansowanie projektu w kilku krokach – doświadczenia beneficjenta Akcji 1 programu Erasmus+ Edukacja dorosłych

Erasmus+ Edukacja dorosłych w 2018 roku – podsumowanie konkursu i wskazówki dla przyszłych wnioskodawców

Więcej środków na projekty z zakresu edukacji dorosłych!

„Dzięki Erasmus+ podnieśliśmy nasze kompetencje!” Doświadczenia Muzeum Opactwa w Tyńcu

Bibliotekarzu, ogarnij się!

Czy gry miejskie mogą być wykorzystane w edukacji seniorów? Dziewięć argumentów na TAK