ok. 7 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

---

W trakcie webinarium „Klimat uczenia się dorosłych” (zobacz nagranie) mówiłem o cichym trendzie ostatniego roku, który przemknął niezauważony wśród bardziej rzucających się w oczy zmian na rynku szkoleniowym. Wykorzystanie podcastów jako narzędzia do rozwoju pracowników w ostatnim roku wzrosło o kilkanaście procent! Biorąc pod uwagę ogólne trendy, myślę, że popularność tej formuły w edukacji dorosłych będzie tylko wzrastać, dlatego warto się im przyjrzeć.

Wszystko da się zrobić w formie audio?

W moim środowisku trenerskim krąży opowieść, którą znam tak dobrze, że sam już nie mam pewności, czy przypadkiem nie byłem na tym szkoleniu. A może w ogóle ja je prowadziłem?... Wydaje mi się zbyt odważne, ale kto wie!

Na jednej konferencji uczestnicy zgromadzeni na sali szkoleniowej zdali sobie sprawę, że jest tam wszystko, co powinno się na niej znaleźć… oprócz trenera. Było kilka minut po czasie, w którym szkolenie powinno się zacząć i nawet ostatni użytkownicy ekspresu kawowego zdążyli dołączyć. W pewnym momencie, trochę z nudów, jeden ze zniecierpliwionych uczestników podszedł do powieszonego na ścianie flipchartu.

- Hej! Tu jest zostawiona dla nas wiadomość. Musimy podzielić się na dwie grupy i wypisać wszystkie szanse i zagrożenia, jakie kojarzą nam się z wykorzystaniem badań na szkoleniach. Mamy na to 15 minut i potem mamy odkleić post it ze słowem „MISJA 1”…

^{Photo by James McKinven on Unsplash}

Po około 30 minutach trener dołączył do sali szkoleniowej. Spóźnił się, bo w tym samym czasie ustawiał badania pomiaru mózgu uczestników innego, równoległego szkolenia. Uczestnicy zdążyli już zrealizować zadanie, omówić je i byli w trakcie czytania materiałów, które trener dla nich przygotował.

Na podstawie tego jednego doświadczenia uważam, że szkolenia da się zrealizować w formie korespondencyjnej. A skoro da się tak, to da się również w formie audio! Na EPALE jest już świetny artykuł Piotrka Maczugi o tym, jak tworzyć podcasty, jak i o tym, kiedy w ogóle warto. Tu skupimy się na tym, jak możemy realizować różne cele szkoleniowe z wykorzystaniem podcastów. A może dałoby się zrealizować całe szkolenie w formie audio?  

Cel 1: Wprowadzenie do teorii

Przeglądając artykuły branżowe na temat komunikacji zdalnej, natknąłem się na wiele opinii na temat tego, że taka forma prowadzenia spotkań znacznie ogranicza nasze możliwości odczytywania niewerbalnych znaków naszych rozmówców. Osoby, które mają wyłączone kamerki, są proszone o ich włączenie, żeby lepiej można było ich czytać i lepiej rozumieć. Naukowcy są jednak innego zdania. Z samego głosu jesteśmy w stanie lepiej odczytywać intencje, emocje, czy też lepiej rozumieć treść wypowiedzi niż ze spotkań online prowadzonych z włączonymi kamerami.

Jestem przekonany, że wielu czytelników, którzy mieli okazję trochę eksperymentować z podcastami, czy audiobookami przyzna mi rację: słuchanie jest skuteczną, dostępną i przyjemną metodą przyswajania treści. Nie wiem, czy najskuteczniejszą, ale jedyną, z której możemy korzystać np. gotując obiad.

Przygotowując szkolenie, które wymaga dużej porcji wiedzy, możemy przynajmniej jej część przygotować w formie nagrania. Uczestnicy słuchają takiego nagrania przed warsztatem, a my zaczynamy na odpowiednio wysokim poziomie. To podejście pozwala też wyrównać wiedzę między uczestnikami, gdy prowadzimy warsztat dla zaawansowanych.

W taki sposób uczyliśmy się na zajęciach Design Thinking z Pawłem Krzyworzeką na Akademii Leona Koźmińskiego. Przed zajęciami słuchaliśmy wywiadów z czołowymi innowatorami, a później dyskutowaliśmy na ich temat odnosząc je do omawianych modeli. Po 10 minutach spotkania byliśmy w stanie poruszyć niuanse, które na normalnym szkoleniu byłyby możliwe dopiero po kilku godzinach. To był bardzo efektywnie wykorzystany czas.

Cel 2: Refleksja

Podcast jest też świetną formą do prowadzenia refleksji. W taki sposób możemy przeprowadzić uczestników przez dowolny proces myślowy – odniesienie się do własnych doświadczeń, planowanie wdrożenia, proces empatyzacji z innymi ludźmi. Dodatkowe połączenie refleksji z prostymi ćwiczeniami uważności, takimi jak skupienie się na oddechu, czy „body scanning”, pozwala zwiększyć koncentrację na danym zadaniu i poprawić jego efekty.   

Często wykorzystuję to podejście w projektowanych kursach eLearningowych. Na przykład w kursie poświęconym przygotowaniu do wideo-rozmów rekrutacyjnych przygotowałem krótkie ćwiczenie, którego celem jest ostatnie sprawdzenie, czy jesteśmy w pełni przygotowani do nadchodzącego wyzwania. Z kolei w kursie poświęconym zmianom klimatycznym uczestnicy realizują audio-zadanie utworzenia listy nawyków, które pomogą im bardziej odpowiedzialnie przechodzić przez każdy swój dzień. Nie rozprasza ich wideo – nie czekają na ukończenie lekcji, żeby zabrać się do roboty. Jesteśmy tylko my, notatnik i planeta do ocalenia.

Cel 3: Follow up

Niedawno prowadziłem duże badanie, żeby sprawdzić, jak w trakcie pandemii wygląda wdrożenie wiedzy ze szkoleń w życie. Uczestnicy kilkudziesięciu różnorodnych szkoleń mieli za zadanie zapisać swoje cele wdrożeniowe na koniec warsztatu, a my sprawdzaliśmy jak im poszło miesiąc później. Praktycznie nikomu nie udało się zrealizować postanowień. W trakcie badań uzupełniających odkryliśmy, że wymaga to dużo bardziej złożonego procesu ze strony uczestników, dużej sumienności lub… większego wsparcia ze strony prowadzącego.

To ostatnie możemy również zrobić w formie podcastu, na przykład:

• Nagrać kilkanaście minut przypomnienia najważniejszych wniosków z kilkoma poradami praktycznymi jak je wdrożyć.  
• Przeprowadzić uczestników krok po kroku przez proces, który powinni zrealizować po szkoleniu.
• Odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się trudności i pokazać sposoby, jakie pozwalają się z nimi uporać
• Przeprowadzić krótkie wywiady z uczestnikami i zmontować w formie wzajemnej inspiracji i wsparcia.

W naszych badaniach odkryliśmy, że jedną z największych trudności uczestników było znalezienie czasu (choć ja nazwałbym to „znalezienie siły woli”) na wrócenie do treści i samodzielne, świadome wdrożenie ich w życie. Gdy jedynym zadaniem domowym jest odsłuchanie podcastu, który za rękę poprowadzi nas przez proces – szanse na realizację będą dużo wyższe.

Czasem wykorzystuję też tę formę jako uzupełnienie dla osób, które opuściły jedno ze szkoleń w serii. Nie zawsze jest czas, żeby odsłuchać całe nagranie. Zresztą, na zajęciach bardziej warsztatowych nie miałoby to szczególnego sensu. Dlatego, żeby zapewnić, że uczestnicy na kolejnym spotkaniu będą czuli się „na bieżąco” – nagrywam kilkunastominutową opowieść o tym co robiliśmy, jaki był tego cel, jakie ważne wnioski wynikają z poprzedniego warsztatu. Taki prezent sprawia, że uczestnicy na kolejnym warsztacie są jakby bardziej zaangażowani!

Szkolenie w formie podcastu

Na początku mojej kariery jako trener pracowałem w firmie, w której praktycznie co miesiąc pojawiały się nowe produkty i szkolenia z ich obsługi były głównym zajęciem działu szkoleń. Proces był jasny i nienaruszalny. Tworzymy prezentację wypełnioną tekstem, później prezentacja jest przerabiana na kurs MOOC, na koniec test sprawdzający wiedzę i voila – mamy gotowy eLearning produktowy…

A można by było inaczej. Opowiedzieć o produkcie, o jego cechach, o kluczowych kwestiach do poruszenia, żeby handlowcy mogli odsłuchać go za każdym razem, gdy będą mieć wątpliwości, a nie raz, żeby odhaczyć zaliczenie. Myślę, że zabrałoby to tyle samo, a może i mniej czasu, a zwiększyłoby dostępność i użyteczność tych materiałów.

Podcasty mogą zastąpić nie tylko szkolenia produktowe. Świetnie sprawdzą się wszędzie tam, gdzie często padają pytania „Jak”, „Gdzie”, „Kiedy” - na przykład na szkoleniach onboardingowych, szkoleniach wdrażających w nową pozycję, szkoleniach odpowiadających na konkretne problemy w firmie – np.: "Jak uniknąć najczęstszych błędów bezpieczeństwa”.

Jestem zdania, że większość celów szkoleniowych można by zrealizować w formie audio. Podjąłem nawet próbę – przejrzałem konspekty moich niedawnych szkoleń – z efektywnego uczenia się, motywacji, sprzedaży b2b, komunikacji, pracy w zespole. Każde z nich można by zrealizować w formie audio. Przyszły mi nawet do głowy pomysły na fajne ćwiczenia, które nagrane w formie audio są potem realizowane na żywo przez grupę uczestników.

Myślę, że gdyby trener w ogóle nie przyszedł na omawiane we wstępie szkolenie, uczestnicy nie zauważyliby tego wcale. Nowa forma doświadczania edukacji tak ich pochłonęła, że trener był już zbędny. Stało się tak dlatego, bo wiedzieli co i jak mają robić. Jeśli zadbasz o to w swoich audio-szkoleniach – jesteś w stanie osiągnąć podobny efekt!

Wykorzystujesz, lub planujesz wykorzystać podcasty w swoich procesach szkoleniowych? Podziel się w komentarzu!

---

 

Radosław Czahajda - trener, naukowiec, aktywista. Koordynator europejskiej społeczności Trainers' Forum, współfundator inkubatora innowacji społecznych Impossible. Przeprowadził ponad 1500 godzin warsztatów, szkoleń i wystąpień dla trenerów, korporacji i organizacji pozarządowych w kilkunastu krajach Europy. W działalności naukowej szuka odpowiedzi na to, jak organizować najbardziej skuteczne szkolenia, a w trakcie warsztatów i wystąpień konferencyjnych promuje ważne odkrycia naukowe w obszarach edukacji, zasobów ludzkich, przedsiębiorczości i marketingu. Ambasador EPALE.

---

Jesteś trenerem, szkoleniowcem? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod i niestandardowych form? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na temat pracy trenera dostępne na polskim EPALE

Zobacz także:

Na co na szkoleniach nie mamy wpływu?

Interaktywne szkolenie online? To możliwe!

Co wpływa na zaangażowanie podczas kursów online?

Szkolenia oparte na badaniach - przykłady aktywności

[naukowy insight] Jaki powinien być dobry webinar?

Jak zwiększyć motywację uczestników przed szkoleniem?

7 kroków efektywnej nauki online

8 kluczowych kompetencji na szkoleniu