Dla wielu osób media społecznościowe tożsame są ze zbiorem narzędzi umożliwiających wymianę informacji, komunikowanie się oraz utrzymywanie kontaktów towarzyskich w obrębie określonej społeczności. W szerszym znaczeniu, media społecznościowe definiowane są jako proces, w ramach którego pojedyncze osoby i grupy budują wspólne zrozumienie i znaczenie za pomocą treści, społeczności oraz technologii Web 2.0. Media społecznościowe oferują doradcom zawodowym nowe możliwości, ale jednocześnie wywierają na użytkownikach konieczność nabycia nowych kompetencji. 

Od dostarczania informacji po wspólną realizację ścieżki zawodowej

Badanie dotyczące doświadczeń doradców zawodowych – w tym również tych zatrudnionych w szkołach – pozwalają uzyskać bieżący obraz roli mediów społecznościowych w dziedzinie doradztwa zawodowego.

Najbardziej typowym —i jednocześnie najwęższym – powodem wykorzystywania mediów społecznościowych w kontekście doradztwa zawodowego jest oferowanie informacji. Media społecznościowe to skuteczne medium szybkiego dostarczania i rozpowszechniania informacji, co pozwala doradcom zawodowym docierać do szerokiej rzeszy osób jednocześnie. Jednakże wykorzystywanie mediów społecznościowych jako źródła informacji do celów zawodowych może według niektórych osób być powodem do niepokoju. Doradcy podkreślają, że aktywny i bezpieczny udział w mediach społecznościowych wymaga od użytkowników mozolnie nabytych umiejętności oraz zdolności do wyszukiwania, wybierania i oceniania złożonych treści internetowych. W kształceniu zawodowym, w kontekście zdobywanych na całe życie umiejętności zarządzania karierą oznacza to większy nacisk na edukację młodych ludzi w zakresie oceny przydatności i jakości takich informacji i zasobów.

Drugim (i szerszym ) powodem wykorzystywania mediów społecznościowych jest możliwość komunikacji jeden-na-jeden.Możliwość udostępniania w czasie rzeczywistym tekstów i materiałów audiowizualnych stworzyła młodym ludziom wiele nowych możliwości interakcji i wspólnych działań. W tym sensie media społecznościowe postrzegane są jako funkcjonalna i natychmiast dostępna alternatywa dla usług doradczych oferowanych bezpośrednio, umożliwiając młodym ludziom anonimowe dzielenie się swoimi przemyśleniami i zadawanie pytań. Ponieważ większa część komunikowania się w mediach społecznościowych polega na pisaniu, podkreślana jest umiejętność pisania online. 

Trzeci – i jeszcze szerszy – powód wykorzystywania mediów społecznościowych obejmuje rozszerzenie ich roli do interaktywnej platformy współpracy. W tym przypadku, media społecznościowe nie są już postrzegane jako narzędzie alternatywne, ale raczej jako obszar stanowiący integralną część usług w zakresie doradztwa zawodowego. Podczas interakcji i wspólnego tworzenia informacji oraz rezultatów, możliwość przedyskutowania różnych kwestii z innymi ma istotne znaczenie.  

Po czwarte, najszersze spektrum wykorzystania mediów społecznościowych zakłada wykorzystywanie ich do wspólnej realizacji założeń kariery zawodowej, gdzie członkowie danej społeczności tworzą wspólną wiedzę i wspólnie realizują ścieżkę zawodową. Możliwość stworzenia wiarygodnego i prawdziwego obrazu swojej osoby w obrębie określonych społeczności, w których wspólnie omawia się pojawiające się kwestie, wymaga dbałej oraz prawidłowo realizowanej i monitorowanej obecności online.

Kompetencja w zakresie mediów społecznościowych w doradztwie zawodowym

Umiejętności i kompetencje w tym zakresie uznawane są często za drugoplanowe i dlatego też w niewystarczającym stopniu rozwijane są podczas kształcenia zasadniczego. Istnieje więc paląca potrzeba uaktualnienia wymogów w zakresie zarówno szkolenia przygotowawczego jak i doskonalenia zawodowego oraz wspierania doradców zawodowych w poznawaniu nowych narzędzi oferowanych przez media społecznościowe oraz w poznawaniu innowacyjnych sposobów wykorzystywania tych narzędzi w codziennych działaniach. Należy również dołożyć starań, aby młodzi ludzie rozwijali umiejętności cyfrowe umożliwiające im dostęp, wykorzystanie i czerpanie korzyści z nowo poznanych serwisów.

Media społecznościowe stanowią wyzwanie dla tradycyjnych interakcji i relacji pomiędzy doradcami zawodowymi i młodymi ludźmi. Nacisk w zakresie kontroli przesunął się obecnie z 'wiedzy eksperckiej' na wiedzę będącą mieszanką wiedzy eksperckiej i wiedzy zbudowanej wspólnie z innymi członkami społeczności. W ten sposób media społecznościowe mogą odgrywać istotną rolę we wprowadzaniu zmian w praktykach stosowanych w doradztwie zawodowym w celu lepszego docierania do młodych ludzi, potrzebujących wsparcia w budowaniu swojej ścieżki zawodowej i w podejmowaniu decyzji w tym zakresie. Decyzja, jak w najlepszym stopniu wykorzystać te technologie stanowi tutaj duże wyzwanie.

Dowiedz się więcej

W Danii serwis eGuidance oferuje młodym ludziom wsparcie w zakresie edukacji, za pośrednictwem telefonu, poczty, webinariów i rozmów na czacie. Doradztwo ma charakter anonimowy i dostępne jest 68 godzin w tygodniu. Na stronie eGuidanece dostępnej na Facebooku młodzi ludzie mogą dzielić się z innymi swoimi refleksjami i doświadczeniami dotyczącymi swoich wyborów związanych z kształceniem.  

W programie nauczania Finlandii wykorzystanie technologii informacyjnej jest obowiązkowym elementem kształcenia zawodowego i każdemu uczniowi, który ukończy kształcenie na szczeblu podstawowym muszą być przedstawione bieżące krajowe informacje i usługi dotyczące budowania kariery zawodowej. Celem jest pomoc uczniom w skorzystaniu z tych usług po zakończeniu kształcenia ustawicznego.

Autorka: Jaana Kettunenjest badaczką fińskiego Instytutu Badań Edukacyjnych Uniwersytetu Jyväskylä w Finlandii. W swojej pracy koncentruje się na opracowywaniu i edukacyjnym wykorzystywaniu technologii ICT w środowisku edukacyjnych i zawodowym. Obecnie zajmuje się rolą mediów społecznościowych w karierze zawodowej.

Artykuł został opublikowany w europejskiej sieci forum edukacji szkolnej.​