ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

---

Olbrzymia liczba rozwiązań, zachwycające technologie, świetna analityka, szerokie możliwości równocześnie automatyzacji i indywidualizacji nauki…Brzmi jak Święty Graal edukatora.

Jednak w tej mnogości możliwości nie tylko łatwo się pogubić, ale także zatracić. A ostatecznie forma to tylko forma. Ma wspierać realizację celu edukacyjnego. Ucznia, nie edukatora :)

Dlatego projektując szkolenie, kurs, program edukacyjny jednym z pierwszych kroków (a często po prostu pierwszym) jest stworzenie tzw. persony ucznia lub osoby szkolonej. Po co i jak to zrobić dobrze? Kilka podpowiedzi poniżej!

Da się zaprojektować program szkoleniowy w oderwaniu od uczestników, tylko po co?

Wiele kursów online boryka się z problemem porzucania nauki przez uczestników już na samym początku. W zależności od rodzaju kursu, źródła i innych czynników średnie wskaźniki wynoszą od 40-80% porzucających kurs. Jednym z często spotykanych błędów jest zaczęcie kursu od 10-15 min wstępu video, w którym prowadzący opowiada o swoim doświadczeniu, kursie i kolejnych modułach. Mija 10 min czasu uczestnika, a on nie dostał jeszcze nic, co ma dla niego jakąkolwiek wartość. Jeśli jest cierpliwy, to przejdzie do kolejnego odcinka, w którym napotka… bardzo podstawowe informacje, z których większość już zna. Dla większości odbiorców będzie to już koniec przygody w tym programem.

Problem nie omija także programów i szkoleń stacjonarnych - czasy 40-minutowych rundek „Przedstaw się” na początek mam nadzieję już dawno za nami, ale… wyobraź sobie sytuację. Program szkoleniowy dla przyszłych menedżerów klubów fitness. W ramach przerwy obiadowej - pizza. Pewnie już się uśmiechasz pod nosem, ale dla pewności dodam - większość z nich pozostała głodna aż do końca tego dnia.

Podsumowując:

Aby na prawdę zaangażować uczestnika w proces nauki, program edukacyjny powinien dostarczać konkretne wartości, rozwiązywać problemy, pomagać realizować realne cele i aspiracje. W tym celu, zanim zaplanujemy nazwę pierwszego modułu, formę i terminy, warto poświęcić moment na zastanowienie się, jakiej wartości oczekuje od nas uczestnik.

Values Proposition Canva w działaniu

Ciekawy model proponuje Aleksander Osterwalder (znany lepiej jako autor Business Model Canva). Oryginalnie jest on stworzony, aby projektować usługi, jednak świetnie sprawdza się także przy projektowania angażujących działań edukacyjnych.

Formatka do ściągnięcia na: https://www.strategyzer.com/

Procedura działania dla edukacji i szkoleń:

1. Nazwij grupę osób, do których kierujesz swoje działanie, np. menedżerowie w sytuacji dużej rotacji w zespole lub sprzedawcy w firmie kosmetycznej. Im dokładniej jesteś w stanie nazwać kim te osoby są, tym łatwiej będzie Ci wykonać kolejne zadania. Jeśli okaże się, że posiadasz 2-3 grupy odbiorów, wykonać „canvę” dla każdej z nich oddzielnie.
2. Wyobraź sobie konkretną osobę z Twojej grupy docelowej. Możesz nadać jej imię, może nawet wybrać zdjęcie np. z https://this-person-does-not-exist.com/pl , aby łatwej było Ci pracować dalej.
3. Spisz zadania, które ta osoba realizuje w ciągu dnia lub tygodnia. Zarówno te zawodowe, jak i prywatne. Im więcej takich zadań odkryjesz, tym lepiej.
4. Nazwij bóle (pains) - z czym ta osoba się zmaga, co jej przeszkadza, czego się obawia, z czym nie może sobie poradzić… znów, warto szukać szeroko.
5. Nazwij korzyści (gains), czyli aspiracje, nadzieje, cele, dążenia.

Na tym etapie przyjrzyj się swojemu opisowi. Być może warto coś jeszcze do niego dodać. Poświęć chwilę, aby wyobrazić sobie, jak wygląda świat oczami tej osoby.

Dopiero wtedy możesz zacząć projektowanie swojego szkolenia lub kursu.

1. O czym będzie Twój program
2. Jakie korzyści przyniesie uczestnikom - ale konkretnie! Bez ogólników, lania wody i nic-nie-znaczących słów w stylu „poprawi relacje społeczne”. Konkret!
3. Jak „uśmierzysz jego bóle?”

Jeśli lubisz podcasty - polecam odcinek poświęcony Values Proposition Canvas prowadzony przez Radka Drzewieckiego, jednego z topowych ekspertów w zakresie Lean Management w Polsce: https://leanpassion.pl/blog/dlaczego-kultura-organizacyjna-jest-jak-yeti/

A Mapa Empatii to co?

Narzędzie stworzone w ramach podejścia human-centered (skoncentrowane na człowieku) przez firmę Gamstorming opiera się na podanej zasadzie. Przejście tego schematu pomaga nam jeszcze lepiej zrozumieć perspektywę odbiorcy.

^{Mapa empatii źródło: https://gamestorming.com/wp-content/uploads/2017/07/Empathy-Map-006-PNG…}

Procedura działania dla edukacji i szkoleń:

1. Nazwij grupę osób, do których kierujesz swoje działanie podobnie, jak przy VPC wyobraź sobie konkretnego przedstawiciela tej grupy, nadaj jemu/jej imię, może zdjęcie, określ np. wiek i inne dane spójne w tej grupie.
2. Spisz wyzwania, które stoją przed tą grupą: co muszą zmienić, osiągnąć, jakie decyzje podjąć, ale także po czym poznają swój sukces.
3. Punkty od 3 do 6 określ jak najbardziej konkretnie, próbując maksymalnie wczuć się w sytuacje tej osoby: co ta osoba widzi (SEE), mówi (SAY), robi (DO), słyszy (HEAR). Przez te punkty możesz przejść wielokrotnie dodając kolejne szczegóły. Te informacje nie muszą wiązać się z Twoim szkoleniem, czy też obszarem, którego ma dotyczyć. Spróbuj patrzeć szerzej. Co jest aktualnie ważne w otoczeniu Twojego odbiorcy?
4. Na koniec, podobniej jak w VPC okres bóle (PAINS) i korzyści (GAINS). Zarówno na poziomie realnym, jak i emocjonalnym, czy symbolicznym. W powiązaniu z tymi informacjami, zastanów cię, co motywuje te osoby do podjęcia działania.

W jaki sposób pozyskiwać informację potrzebne do opisania persony?

Tutaj pojawi się znienawidzona przez wielu pytających odpowiedź „to zależy”. Od tego, jak dobrze znasz swoją grupę docelową, czy posiadasz łatwy dostęp do reprezentantów tej grupy, jakimi środkami dysponujesz. Warto wykorzystać zawsze min. 2 różne źródła danych, aby zderzyć ze sobą zebrane informacje. Warto korzystać z:

• Burza mózgów w zespole projektującym rozwiązanie
• Ankiety
• Wywiady
• Grupy fokusowe
• Obserwacja uczestnicząca
• Eksperymenty
• Analiza dostępnych danych (raporty, wyniki badań, dane surowe z innych projektów)

Pytać warto zarówno reprezentantów grupy odbiorców, ale także innych ludzi, którzy maja okazję ich obserwować, jak współpracownicy, konsultanci, partnerzy.

Mam personę, co dalej?

Teraz przed nami najtrudniejsze, bo czas dopasować naszą ofertę (szkolenie, kurs, program, książkę…) do naszych uczestników na poziomie:

• formy prezentowania treści,
• zakresu i kolejności przekazywanego materiału
• formy i zakresu materiałów dodatkowych
• treści zadań praktycznych
• podanych przykładów wykorzystania w praktyce
• sposobów zaangażowania uczestnika w proces nauki
• sformułowania komunikacji przed wydarzeniem oraz wsparcia po nim
• logistyki wydarzenia
• … i wielu innych aspektów

Na wszystko, co od tego momentu planujesz warto spojrzeć oczami Twojego odbiorcy i zastanowić się, jaką wartość ma to działanie dla tego osoby? Jaki jego problem rozwiązuje? A może jestem w stanie poprawić mój projekt tak, aby lepiej adresowała potrzeby uczestników.

---

---

Urszula Rudzka-Stankiewicz - pomagam ludziom w organizacjach zmieniać swoje zachowania. Łączę działania szkoleniowe z realnym wdrożeniem nowych umiejętności w codzienną praktykę. Jestem ekspertem ekonomii behawioralnej, praktykiem grywalizacji i facylitatorem. Projektuję scenariusze szkoleniowe z wykorzystaniem m.in. mikrolearningu i social-learningu. Ambasadorka EPALE.

---

Interesujesz się programami rozwojowymi dla pracowników i doskonaleniem kadry? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń i niestandardowych form pracy? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE!

---

Zobacz także:

Projektujesz szkolenie? Pamiętaj o zaplanowaniu wyzwalaczy!

Skończ wreszcie szkolić pracowników!

3 sprawdzone schematy programów blended learning

Grywalizacja motywuje tylko na chwilę?

Czy grywalizacja jest na pewno dla dorosłych?

Grywalizacja wymaga dużych nakładów pracy?