ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

---

Siła tkwi w spotkaniu – taki tytuł nosi jeden z tekstów Ambasadorki EPALE Karoliny Suskiej. Przeczytałam go w idealnymi momencie – będąc tuż po spotkaniu sieciującym innowatorów społecznych WymIaNNA 2022.[1] Emocje i wspomnienia odżyły. Tyle innowacyjnych pomysłów, tyle innowatorek i innowatorów z niezwykłymi doświadczeniami w jednym miejscu! Było dokładnie tak, jak opisywała to Karolina – dzięki rozmowom w kuluarach z inspirującymi ludźmi, naładowałam baterie do dalszego działania. Tego zdecydowanie potrzebowałam.

Jeśli nie jesteś jedną z ponad dwustu osób, która uczestniczyła w tym spotkaniu, to nie przestawaj czytać. Dziś ja postaram się zainspirować ciebie, przedstawiając innowacje, w których „maczałam palce”.

^{Photo by Matt Ridley on Unsplash}

Innowacja społeczna, czyli…?

Zacznijmy od samego pojęcia. Chciałabym mieć pewność, że podobnie myślimy o innowacjach, choć oczywiście możesz mieć swoje definicje i spojrzenie na nie. Czym jest innowacja społeczna?

"Za innowacje społeczne uznaje się nowe idee (produkty, usługi, modele), które efektywniej zaspokajają potrzeby społeczne i jednocześnie tworzą nowe relacje współpracy. Są to więc innowacje korzystne dla społeczeństwa i podnoszące zdolność do działania. Potocznie innowacje społeczne jawią się jako „innowacje najbliższe człowiekowi”, „innowacje z ludzką twarzą”, dzięki którym nasze codzienne życie może być łatwiejsze, efektywniejsze i zdrowsze. To nowe pomysły, które wychodzą naprzeciw niespełnionym potrzebom istniejącym wokół nas." [2]. 

Podsumowując innowacja:

• rozwiązuje problemy, które do tej pory nie miały rozwiązania,
• służy poprawie jakości życia społeczeństwa,
• dotyczy społeczności jako całości,
• wykorzystuje interdyscyplinarną wiedzę,
• tworzy nowy typ relacji społecznych,
• łączy specjalistów z różnych dziedzin,
• nie kreuje nowych problemów.

Innowacje społeczne bliskie mojemu sercu

Pierwszą innowację społeczną zrealizowałam razem z Zespołem Stowarzyszenia CREO[3] w 2018 roku. To był mój debiut. Napisałam o niej także na platformie EPALE w tekście pod tytułem Zoom na innowacje społeczne w Domach pomocy społecznej. Ten wpis zapoczątkował tradycję dodawania kolejnych tekstów, po każdej zrealizowanej innowacji. Piękna tradycja, nieprawdaż? Z pewnością motywująca. Dzielenie się pomysłami i inspirowanie innych do zmian w swoich lokalnych społecznościach (w swoim świecie), takie właśnie dla mnie jest.

Ideą innowacji „Mój własny kąt” było odnowienie i dostosowanie do potrzeb osób starszych (zgodnie z ideą dostępności) pokoi w Domach Pomocy Społecznej przy wsparciu wolontariatu pracowniczego.

W ramach projektu zostało wyremontowane dziesięć pokoi w poznańskich Domach Pomocy Społecznej i wdrożone spersonalizowane udogodnienia dla osób starszych zgodne z ideą uniwersalnego projektowania. W działania wolontariackie zaangażowanych zostało osiemdziesiąt wolontariuszy pracowniczych z poznańskich firm, którzy wcześniej uczestniczyli w warsztatach przygotowujących do wspierania seniorów (m.in. wykorzystywaliśmy skafander starości czy szkoliliśmy z obsługi wózka). Remonty zostały przeprowadzone jednego dnia (sic!) – w tym czasie Seniorzy i Seniorki przebywali na międzypokoleniowych wycieczkach organizowanych przez wolontariuszy.

Projekt ten został laureatem konkursu „Poznański wolontariusz roku 2018 w kategorii wolontariat pracowniczy. W jego trakcie zapytałam Seniorki i Seniorów o czym marzą. Jeśli jesteś tego ciekawy – zapraszam do zapoznania się z tekstem O czym marzą seniorzy mieszkający w Domu Pomocy Społecznej.

Po działaniach remontowo-budowlanych z niezwykłymi wycieczkami w tle, przyszedł czas na kolejne wyzwanie. Idea innowacji Zwierzaki prawdziwymi przyjaciółmi seniorów opierała się na stworzeniu w Domach Pomocy Społecznej możliwości zamieszkiwania seniorów wspólnie ze zwierzętami. Dzięki otwartości dyrekcji i zaangażowaniu Zespołu CREO to się udało! W 2020 rozszerzyliśmy projekt na Wielkopolskę wprowadzając zwierzaki do kolejnych dwóch ośrodków! Obecnie w czterech Domach Pomocy Społecznej w Poznaniu zamieszkuje łącznie sześć gatunków zwierząt: agama brodata, chomik, króliki, papugi, rybki i koty. Projekt został laureatem konkursu Działania Godne Uwagi 2019.

Obie innowacje zrealizowane zostały w ramach projektu „Przepis na wielkopolską innowację społeczną - usługi opiekuńcze dla osób zależnych” dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego – Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014- 2020 w ramach Inkubatora WINS.

Senior w świecie VR to ostatnia, jak na razie, innowacja Stowarzyszenia CREO. Została (osobiście przez mnie) przetestowana w poznańskim Domu Pomocy Społecznej w ramach Innowacji Społecznych Inkubatora Wielkich Jutra Dostępność Plus na przełomie 2021 i 2022 roku. To było niezwykłe doświadczenie! Ideą projektu było wprowadzenie do oferty Domów Pomocy Społecznej gogli VR jako narzędzia wspierającego edukację, terapię i rozrywkę osób starszych. Celem było także stworzenie modelu unikalnych, wartościowych i idących z duchem czasu zajęć wykorzystujących wirtualną rzeczywistość. Dzięki projektowi mogłam się przekonać, że korzystanie z wirtualnej rzeczywistości dostarcza seniorom pozytywnych emocji, przywołuje wspomnienia (dzięki możliwości zobaczenia znajomych miejsc), a także umożliwia uczestnictwo w treningach pamięci, wizualizacjach wprowadzających elementy arteterapii i treningu mindfulness. I ostatnie – choć niezwykle ważne – zmniejsza w nich poczucie osamotnienia. To ważne dla wszystkich, szczególnie dla tych seniorek i seniorów, którzy o własnych siłach nie są już w stanie opuścić własnego pokoju i placówki, w której przebywają. Kulisy innowacji zamieściłam także na blogu Platformy, opowiedziałam o niej w podcaście EPALE oraz dodałam do zakładki materiałów EPALE pięciominutowy film, ukazujący okiem kamery realizację tej innowacji. Zapraszam zatem do poczytania na EPALE, posłuchania i obejrzenia innowacji „Senior w świecie VR”.

Innowacje społeczne w fazie testowania

Kiedy, także w tym roku, poznałam Małgosię – innowatorkę społeczną ze Stowarzyszenia Ziarno Dobra [4] – nie spodziewałam się tego, co mnie czeka! Dała mi możliwość wsparcia wiedzą i doświadczeniem, które zdobyłam w CREO, jej dwóch niezwykłych innowacji:

1. Projektu Nie ja, nie Ty, a MY! Kumple bez uprzedzeń, którego pomysł polega na wzajemnym zaangażowaniu dwóch grup zagrożonych wykluczeniem społecznym: seniorów i osób w kryzysie bezdomności. Obie grupy deklarują, że najbardziej brakuje im kontaktu i rozmowy z drugim człowiekiem, rozmowy bez uprzedzeń i stereotypów, takiej jaką prowadziło się z kumplami ze szkoły, podwórka.

Projekt zakłada stworzenie przestrzeni do rozmów, w której uczestnicy podczas będą mogli dzielić się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami.

 
2. Innowacji: Słucham czy słyszę? Oto jest pytanie!, którego idea polega na stworzeniu dla seniorów kart do gry, które pomogą im w nauce aktywnego słuchania. Projekty do grudnia tego roku będą w fazie testowania, więc śmiało można obserwować ich rozwój w social mediach innowatorki. Polecam! Projekty realizowane są w ramach projektu grantowego „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia 2” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Partnerem projektu jest Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.

Jestem przekonana, że to dopiero początek mojej drogi innowatorki społecznej. Mam nadzieję, że zaciekawiłam Cię moimi doświadczeniami w tym zakresie. Świadomie dodawałam do każdej z innowacji sposób jej finansowania. To dobre miejsca, żeby zgłosić i zrealizować Twoją innowację. Masz już na nią jakiś pomysł?

---

dr Nina Woderska – z wykształcenia pedagog, wykładowca na studiach podyplomowych z psychogerontologii na Uniwersytecie Wrocławskim i w Wyższej Szkole Nauk o Zdrowiu, pracownik Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu oraz trener w Stowarzyszeniu Centrum Rozwoju Edukacji Obywatelskiej CREO. Ambasadorka EPALE.

---

Interesujesz się edukacją seniorów? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń i niestandardowych form aktywizacji seniorów?

Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE! 

---

Zobacz także:

Jak wypełnić powszechną lukę kompetencyjną w środowisku pracy? O aktywizacji seniorów

Jak wspierać działania wolontariuszy online? 6 rad

Międzynarodowy Dzień Kropki w klubie seniora

A jakie są Twoje supermoce? STARszaki – kampania społeczna promująca pozytywny wizerunek osób starszych