ok. 5 minut czytania – polub, linkuj, komentuj!

Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych (SGD) to tematyczne miejsca na wsi, których zadaniem jest usprawnienie transferu wiedzy pomiędzy praktyką rolniczą, a światem nauki. Celem SGD jest też ułatwienie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk na poziomie gospodarstwa rolnego i prowadzonej w nim produkcji rolniczej. Za powstanie SGD odpowiada Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+.

This work "sieć" by Karolina Suska is licensed under All rights reserved

Gospodarstwa demonstracyjne są dla rolników miejscem zdobywania wiedzy i doświadczenia, szczególnie cennym z uwagi na pokazywanie rozwiązań aktualnych i realnych. W gospodarstwie demonstracyjnym rolnicy mają możliwość poczynienia obserwacji, porównania ze swoimi sposobami gospodarowania, a także wymiany doświadczeń i zyskania przekonania o możliwości stosowania nowych, innych od dotychczasowych rozwiązań.

Gospodarstwa dostępne w ramach sieci, to miejsca, gdzie rolnicy i producenci rolni mogą zdobyć praktyczną wiedzę — zdobywać doświadczenie w zakresie wybranych zagadnień dotyczących procesu produkcji rolniczej, a także przechowywania i przetwarzania surowców rolnych. Ważną rolę odgrywa w nich możliwość obserwacji rozwiązań, które są aktualnie stosowane w praktyce, wraz z budowaniem świadomości korzyści, które z nich płyną. W gospodarstwie demonstracyjnym rolnicy mogą "dotknąć" procesu produkcji. Porównać go ze swoimi metodami i dowiedzieć się o nowych, skuteczniejszych rozwiązaniach, które mogą zastosować w swoim gospodarstwie, zwiększając tym samym jego konkurencyjność.

SDG identyfikuje oraz wybiera w każdym województwie gospodarstwa, które mogą pełnić rolę banku praktycznej wiedzy. Wybrane gospodarstwa są prezentowane w jednolitej formie na stronie internetowej SGD https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/. Produkcja w gospodarstwach demonstracyjnych w danym województwie zwykle odpowiada specyfice produkcji rolniczej w tym regionie. O odpowiedni dobór gospodarstw dbają Ośrodki Doradztwa Rolniczego.

Kluczowe cele Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych:

1. Wzmocnienie transferu wiedzy pomiędzy praktyką i światem nauki, oraz ułatwienie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk na poziomie gospodarstwa rolnego.
2. Ułatwienie tworzenia i funkcjonowania sieci kontaktów pomiędzy rolnikami, podmiotami doradczymi, jednostkami naukowymi, gospodarstwami demonstracyjnymi i innymi zainteresowanymi stronami.
3. Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności właścicieli gospodarstw demonstracyjnych,  a w rezultacie — podniesienie konkurencyjności polskich gospodarstw rolnych.
4. Promocja gospodarstw demonstracyjnych wśród rolników oraz innych zainteresowanych transferem wiedzy w produkcji rolniczej.
5. Zwiększenie konkurencyjności gospodarstw i ich zorientowania na rynek, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i długoterminowej; w tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i cyfryzację.

Gospodarstwa demonstracyjne oferują swoje usługi w wielu formach. Przyjmują grupy rolników i dostosowują programy wizyt do ich zainteresowań. Działania demonstracyjne są zróżnicowane i zależą od specyfiki regionalnej oraz lokalnych uwarunkowań. Ich zakres tematyczny obejmuje wiele rodzajów produkcji roślinnej i zwierzęcej, działalność pozarolniczą na obszarach wiejskich, wykorzystanie nowoczesnych maszyn i urządzeń, oraz stosowanie różnych zabiegów uprawowych. W ramach działań gospodarstw, uwzględnia się także dostosowanie do zmieniających się warunków klimatycznych oraz przepisów wynikających z polityki rolnej krajowej i Unii Europejskiej.

Przykładowe Gospodarstwa Demonstracyjne:

Ekologiczne Gospodarstwo Rolne Robert Kuryluk i Monika Styczek-Kuryluk. Metodami ekologicznymi gospodarstwo prowadzone jest od 1995 roku. W roku 1996 gospodarstwo otrzymało pierwszy atest Stowarzyszenia EKOLAND, obecnie jest certyfikowane przez jednostkę AGRO BIO TEST Sp. z o.o. Całkowita powierzchnia gospodarstwa wynosi 33 ha. Grunty orne zajmują 24 ha, łąki – 5 ha, a lasy i niewielki przydomowy sad – pozostałe 4 ha. Gospodarstwo jest ukierunkowane na produkcję warzyw, takich jak: dynia bezłuskowa, dynia hokkaido, fasola czerwona red kidney.  Od kilku lat gospodarstwo uczestniczy w inicjatywie Ekologiczny Uniwersytet Ludowy w Grzybowie.  Gospodarstwo istnieje w bazie gospodarstw edukacyjnych, w których studenci EUL mogą odbywać praktyki zawodowe kształcąc się w zawodzie rolnik ekologiczny.

This work "EKO" by Karolina Suska is licensed under All rights reserved

Rodzinne pasieki Warcholaków - Pasieka Maciejka. Pasieka została założona w 2013 roku. Właściciel posiada zarejestrowaną sprzedaż bezpośrednią i rolniczy handel detaliczny. Obecnie posiada 150 rodzin pszczelich, których średnia wydajność wynosi 20-23 kg miodu. Pasieka jest pasieką wędrowną, a średnia odległość transportu uli w roku wynosi 150 km. W sezonie pszczoły korzystają głównie z pożytków żurawinowych, akacjowych, lipowych grykowych i wrzosowych. Właściciel pasieki posiada odpowiednio przystosowany budynek do przeprowadzania leczniczej uloterapii, którą zamierza w przyszłości rozbudowywać.

This work "Maciejka" by Karolina Suska is licensed under All rights reserved

Ekologiczne Gospodarstwo Sadownicze „Zielone Jabłuszko”. Gospodarstwo znajduje się we wsi Rembertów koło Tarczyna, gdzie z pasją i zgodnie z naturą właściciele, Państwo Katarzyna i Daniel Roszczyk uprawiają sady i plantacje krzewów owocowych. Gospodarstwo posiada certyfikat ekologiczny i jest pod stałym oraz ścisłym nadzorem jakości wytwarzanych owoców. Właściciele gospodarstwa chętnie wspierają akcje społeczne „Zero Waste” oraz  „MyZbieramy”. Gospodarze angażują się też w projekty ekologiczne współpracując z polskimi instytutami: Instytutem Ogrodnictwa w Skierniewicach, Katedrą Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej SGGW. Dorobek, konsekwencja oraz szerokie zaangażowanie w produkcję ekologiczną sprawiły, że gospodarstwo rozpoznawane jest jako wzorowe gospodarstwo ekologiczne w Polsce.

This work "SGD" by Karolina Suska is licensed under All rights reserved

Gospodarstwo ekologiczne “u Machockich” znajduje się w województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim, gminie Daleszyce, w miejscowości Cisów. Zajmuje powierzchnię 7,14 ha. W 2005 roku gospodarstwo uzyskało certyfikat jakości ekologicznej i posiada go do dnia dzisiejszego. Gospodarstwo to charakteryzuje się różnorodnością produkcji. W swojej ofercie ma wiele rodzajów owoców i warzyw. Od 2017 gospodarstwo wytwarza również przetwory, które są certyfikowane przez jednostkę COBICO.

Więcej przykładów gospodarstw należących do SGD można znaleźć na stronie www.gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl

Karolina Suska – socjolożka, edukatorka, trenerka, tutorka. Absolwentka UJ, Szkoły Liderów PAFW i Akademii Liderów Kultury. Wiejska aktywistka zafascynowana pracą na rzecz lokalnych społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz kobiet. Pasjonatka odkrywania potencjału drzemiącego w ludziach. Ambasadorka EPALE.

Zobacz także:

Ambasadorki i Ambasadorzy przyrody

Jak uczyć młodych odpowiedzialności za środowisko?

Jak pytać i jak odpowiadać na pytania w edukacji ekologicznej?

Zrównoważony rozwój. Edukacja dorosłych dla zrównoważonego rozwoju

Spacery botaniczno-historyczne

Segregacja śmieci - edukacja dorosłych w ogrodzie botanicznym PAN