ok. 4 minuty czytania – polub, linkuj, komentuj!

Świat pędzi do przodu, technologia wyprzedza wyobrażenia filmów science fiction z lat 80., AI raz daje nadzieję, raz straszy. Nie chcę Cię, Drogi Czytelniku, popędzać, ale nie ma co czekać z inwestowaniem we własny rozwój. Końcówka roku to idealny moment, aby zatrzymać się, przeanalizować aktualny rok i zacząć planować kolejny. Czas na subiektywne zestawienie 5 kluczowych kompetencji w 2025 roku, w których rozwój warto zainwestować, jeśli jesteś edukatorem. Zaczynamy!

^{fot. shutterstock}

1. Kreatywne rozwiązywanie problemów i innowacyjność. Razem

Ta kompetencja nie schodzi z topowych list kluczowych kompetencji od wielu lat. Zasłużenie. Nowe technologie i możliwości powstają. Ważne, jak będziemy jesteśmy w stanie je wykorzystać. Na to nadal nie mamy gotowych schematów. Nowe pomysły są na wagę złota. Odwaga w testowaniu, rzetelne wyciąganie wniosków i otwarte dzielenie się efektami. W erze automatyzacji i sztucznej inteligencji, umiejętność kreatywnego rozwiązywania problemów i generowania innowacyjnych pomysłów staje się kluczowa. Edukatorzy i trenerzy powinni wspierać rozwój myślenia krytycznego, uczyć identyfikowania problemów, poszukiwania nowatorskich rozwiązań i podejmowania ryzyka.

W praktyce:

• Organizuj burze mózgów i hackathony: Zachęcaj do generowania różnorodnych pomysłów i wspólnego rozwiązywania problemów.
• Wprowadź metody design thinking. Zapraszaj do wspólnej pracy nad szukaniem nowych rozwiązań.
• Bierz udział w dyskusjach w trakcie wydarzeń i konferencji. 

2. „Promptowanie”

Nie jest to może najbardziej elegancki termin, jednak myślę, że bardzo dobrze oddaje tę specyficzną umiejętność skutecznego korzystania z potencjału AI. Ważne, aby dobrze zrozumieć i nauczyć się, w jaki sposób podawać zapytania do aplikacji bazujących na AI, aby uzyskiwać wartościowe produkty. Ograniczać błędy i zakłamania, realnie przyspieszać sobie pracę, ale także dbać o bezpieczeństwo naszych danych i etykę pracy. Na pewno bardzo przydatna okaże się też umiejętność znajdowania odpowiednich aplikacji do wykonania odpowiedniej pracy. 

W praktyce:

• Korzystaj z nowych technologii codziennie. Szukaj nowych pomysłów na wykorzystanie. 
• Wymieniaj się doświadczeniami o „dobrych” i „słabych” narzędziach z innymi.
• Skorzystaj z wypowiedzi ekspertów, np. świetny wykład Piotra Maczugi z ostatniego Forum Edukacji Dorosłych dostępny w nagraniach.

3. Umiejętność uczenia się

Nie tylko technologia w edukacji rozwija się w szybkim tempie. Coraz więcej też wiemy o sposobie działania naszego mózgu. Tzw. neurodydaktyka to temat, którego jeśli jeszcze nie znasz, czas zgłębić. To olbrzymi obszar wiedzy o procesach uczenia się i pamięci, ale także nabywania nowych umiejętności, powiązania emocji z działaniem. W najnowszych odkryciach znajdziesz wiele potwierdzeń, dla metod, które znamy i wykorzystujemy od wielu lat. Równocześnie okazuje się, że nie zawsze nasze przekonania były poprawne i niektóre nowe mity warto obalić. 

W praktyce:

• Zaobserwuj i odbieraj treści publikowane przez ciekawe osoby ze świata neuronauki, np. prof. Marek Kaczmarzyk, Urszula Dąbrowska, dr Paweł Boguszewski, i wielu innych. 
• Analizuj i zmieniaj stosowane przez siebie metody, wykorzystując poznane informacje.
• Dziel się swoimi wnioskami z innymi edukatorami.

4. Rezyliencja

VUCA, BANI, AI... myślę, że jest spora szansa, że masz już ciarki. Zmiany, presja, przyspieszenie życia. Coraz częściej odbieramy sygnały o pogarszającym się zdrowiu psychicznym naszego społeczeństwa. Zadbaj o siebie. Rozwijaj swoją rezyliencję, czyli kompetencję dobrego funkcjonowania w obliczu zmian. Polecam serię artykułów o budowaniu odporności psychicznej Barbary Habrych, np. https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/rezyliencja-w-pracy-jak-budowac-odpornosc-psychiczna-pracownikow-i-menedzerow. 

W praktyce:

• Zadbaj o regenerację. Rozwijaj hobby poza pracą, zbuduj nawyk codziennego spacerowania, zadbaj o dobrej jakości sen.
• Zaangażuj się w społeczności praktyków - dzięki dyskusjom w gronie ekspertów wiele problemów staje się znacznie łatwiejsza do rozwiązania

5. Ekonomia behawioralna

W świecie przeciążonym informacjami, umiejętność zrozumienia, jak określone bodźce i sytuacja wpływają na nasze zachowanie okazuje się bardzo ważna. Aby utrzymać uwagę uczestników, pomóc im uruchomić odpowiednie zachowania, równocześnie nie odbierając poczucia aktualności czy odpowiedzialności. Ciekawy artykuł w temacie napisała jakiś czas temu Urszula Rudzka-Stankiewicz: https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/rzeczywista-efektywnosc-szkolen-czyli-dlaczego-oni-tego-wciaz-nie-robia. 

W praktyce:

• Zwróć uwagę na to, co może blokować uczestników Twoich szkoleń przed wdrożeniem. Tutaj garść inspiracji: https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/nauka-z-doswiadczenia-nie-pozwol-aby-pozostala-teoria-cz1. 
• Buduj swoje zrozumienie mechanizmów psychologicznych: rozwijaj empatię, czytaj, obserwuj.

Rozwijanie tych pięciu kluczowych kompetencji w moim odczuciu na pewno pomoże Ci realizować się jako edukator w nadchodzącym roku, ale i w dalszej przyszłości. Nie pozwól, aby określenie „szewc bez butów” chodzi dotyczyło Ciebie, Edukatorze! Zainwestuj w swój rozwój.