7 zagadek na różne okazje szkoleniowe



ok. 4 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!
Zagadki mają wiele zalet, które sprawiają, że można je wykorzystać w różnych sytuacjach edukacyjnych – na warsztatach, w e-learningu, na wykładach i innych. Ich treść może, choć często nie musi, nawiązywać do omawianych zagadnień. Zagadka może być dobrym wprowadzeniem, przerywnikiem lub zakończeniem. Może stanowić rozgrzewkę lub wprowadzać atmosferę skupienia.
Image by creativeart on Freepik
Przedstawiam kilka zagadek, które wydają mi się ciekawe i godne polecenia. Pod nimi znajduje się mój komentarz dotyczący ich wartości edukacyjnych oraz rozwiązania. Niemniej zachęcam, by najpierw samodzielnie spróbować się z nimi zmierzyć.
Trzynaście liter
Skreśl trzynaście liter w poniższym ciągu i odczytaj rozwiązanie.
btrrawzoynazaśmcyielślietneire
Pozytywka mojego dziadka
W tej zagadce należy odgadnąć ukrytą regułę. Prowadzący odczytuje tekst:
Dostałem od dziadka pozytywkę. Gra bardzo ładnie, ale nie zawsze udaje mi się ją uruchomić. Zależy, co się do niej włoży. Można na przykład nasypać do niej migdałów i wtedy gra. Gdy się włoży do niej pomidora, gra dwa razy ładniej, a gdy fasolę – nawet trzy razy ładniej. Nie można jednak pomidora zastąpić ogórkiem, a fasoli groszkiem, bo wtedy nie zagra w ogóle. Co chcielibyście umieścić w pozytywce, aby sprawdzić, czy zadziała?
Przykładowe rzeczy, które sprawiają, że pozytywka gra: wisiorek, busola, miska, lampka.
Nie mogą natomiast uruchomić pozytywki: naszyjnik, kompas, talerz, żarówka.
10 drzew
Należy posadzić 10 drzew w pięciu rzędach po cztery drzewa.
Parking
Jaki numer na parkingu ma miejsce zajęte przez samochód?
Napis kryptograficzny
Odczytaj ukryty napis.
Wiejski głupek
Pewien wyniosły dżentelmen z miasta, przybywszy na wieś, prosi o pomoc w znalezieniu drogi. Ponieważ jednak nie ufa inteligencji napotkanego wieśniaka siedzącego przy drodze, zadaje mu najpierw pytanie: „Jaki dziś mamy dzień?”. Ku swemu zaskoczeniu słyszy taką oto odpowiedź: „Gdy pojutrze będzie dniem wczorajszym, dzień dzisiejszy będzie tak samo oddalony od niedzieli, jak był oddalony od niedzieli, gdy dzień przedwczorajszy był dniem jutrzejszym”. Czy wiesz, jaki to dzień?
Trzy pudełka
Widzisz trzy identyczne pudełka. Na każdym z nich znajdują się dwa napisy:
Pudełko pierwsze:
- „W tym pudełku nie ma nagrody”.
- „Nagroda jest zielona”.
Pudełko drugie:
- „W pudełku pierwszym nie ma nagrody”.
- „Nagroda jest niebieska”.
Pudełko trzecie:
- „W tym pudełku nie ma nagrody”.
- „Nagroda jest w pudełku nr 2”.
Jeśli wiesz, że na każdym pudełku przynajmniej jeden napis jest prawdziwy, które pudełko otworzysz?
Rozwiązania
Trzynaście liter
Zagadka dość prosta. Nie chodzi bynajmniej o odgadywanie, które litery należy skreślić. Wiemy to doskonale. Chodzi o te, które składają się na frazę „trzynaście liter”.
Zagadka przyda się zwłaszcza, gdy na zajęciach liczymy na nieoczywiste rozumowanie uczestników, na myślenie lateralne. Co więcej, świetnie się nadaje do własnych modyfikacji, bo przecież odgadywane hasło można zmienić według uznania.
Źródło: http://mozgowiec.pl/
Pozytywka mojego dziadka
Pozytywkę mogą uruchomić tylko te przedmioty, które w nazwie zawierają nuty: do, re, mi, fa, sol, la, si. Dlatego MI-gdały działają, po-MI-DO-ry nawet dwa razy ładniej, a ogórek już nie.
Prowadzący powinien wprawnie odpowiadać na pytania, co się stanie, jak uczestnicy będą próbowali coś wrzucić.
Źródło: Mary Scannell, „Zbiór niedrogich gier szkoleniowych”, Warszawa, 2014.
10 drzew
Drzewa należy posadzić na rogach pięcioramiennej gwiazdy.
Zadanie wymaga odrobiny wyobraźni i logicznego myślenia.
Źródło: zasłyszane.
Parking
Numery na parkingu nie tworzą żadnego skomplikowanego szeregu. Są zupełnie codzienne. Wystarczy na nie spojrzeć z tej perspektywy, jaką miał wjeżdżający kierowca, a od razu odpowiemy, że właściwy numer to 87.
Zadanie szczególnie przydatne, kiedy rozwijamy umiejętność przyjęcia innej perspektywy.
Źródło: zasłyszane.
Napis kryptograficzny
Zawarta na rysunku równość dwóch ułamków sprawia, że napis należy odczytać tak, jak zwykliśmy odczytywać w matematyce proporcje:
Jak się ma SŁANIE do DAP, tak się ma TCENIE do PIECZE. Teraz wystarczy zmienić nieco akcent i otrzymujemy:
Jak się masła nie doda, ptak się matce nie dopiecze.
Znakomita łamigłówka przez przerwą obiadową.
Źródło: Barbara i Adam Podgórscy, „Leksykon terminów szaradziarskich i pokrewnych”, Gdynia, 1994.
Wiejski głupek
Mowa o niedzieli. Gdy pojutrze będzie dniem wczorajszym, wybiegamy trzy dni w przyszłość; jeśli dzień przedwczorajszy ma być dniem jutrzejszym, cofamy się o trzy dni w przeszłość. Trzy dni do przodu lub do tyłu mogą być w takiej samej odległości od niedzieli tylko wtedy, gdy dziś jest niedziela.
Zagadka przydatna przy okazji tematów związanych z zarządzaniem czasem bądź planowaniem. Zadanie można łatwo zmodyfikować do swoich potrzeb, zastępując niedzielę w treści zagadki dowolnym innym dniem. Wtedy rozwiązanie może być np. terminem kolejnego spotkania.
Źródło: P. Wierzbowski (red.), „Najsłynniejsze zagadki, jakie kiedykolwiek rozwiązano”, 2013.
Trzy pudełka
Nagroda jest w drugim pudełku. Nie wiadomo, jakiego jest koloru, więc można w nim umieścić faktyczną dowolną nagrodę.
Źródło: J. Wajszczyk, „Jestem, więc myślę”, Warszawa, 2011.
Bonus: zagadka dla Czytelników EPALE
Na koniec zagadka następującej treści:
Mam wagę szalkową, na której chciałbym odmierzać dowolną wagę wyrażoną w całkowitej liczbie kilogramów od 1 do 120. W sklepie z odważnikami mogę kupić dowolny odważnik o całkowitej wartości. Ile minimalnie odważników muszę kupić i jakie? Jeśli do końca czerwca 2023 pojawi się poprawne rozwiązanie, w lipcu wstawię kolejnych 7 zagadek 🙂.
dr Wojciech Świtalski – pedagog, andragog, adiunkt w Katedrze Andragogiki i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w metodyce kształcenia w środowisku szkolnictwa wyższego i edukacji dorosłych, zwłaszcza z wykorzystaniem gier i zabaw. Sprawny organizator licznych wydarzeń edukacyjnych. Ambasador EPALE.
Jesteś trenerem, szkoleniowcem? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń, narzędzi trenerskich i niestandardowych form?
Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na temat technik prowadzenia szkoleń, narzędzi szkoleniowych i pracy trenera dostępne na polskim EPALE!
Zobacz także:
Komentarz
Dzięki za podzielenie się…
Dzięki za podzielenie się Twoimi pomysłami na zagadki.
Wykorzystałabym je, ale podczas szkolenia typu trening kreatywności.
Sama staram się dobierać energetyzery tak, aby były powiązane z tematem szkolenia.
Jako uczestniczka nie przepadam za łamigłówkami, które są tylko przerywnikami, bo nie odpoczywam, ani nie "rozgrzewam się". Wolę całą energię i uwagę poświęcić głównemu tematowi szkolenia.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Ale ożywczy tekst! Przy…
Ale ożywczy tekst! Przy zadaniu dla Czytelników niestety poległam i przy tłumaczeniu Sławka też... No nic. Spuszczam zasłonę milczenia i nie żeby odwrócić uwagę, ale oczywiście, żeby zainspirować polecam zagadki w formie pytań. Wiele lat wykrzstywałam je jako przerywniki między zajęciami/ćwiczeniami. |Dlaczego? Dlaczego? Dlaczego? 111 zaskakujących pytań i odpowiedzi" to książka Martina Fritza i właśnie z niej korzystałam. Nie ma zbyt wysokich not od czytelników, ale znalazłam tam kilka fajnych pytań - na zajęcia z myślenia dywergencyjnego też się nadają. Przykładowe pytania: "dlaczego Europejczycy mają długie nosy, albo dlaczego ptaki mogą siedzieć na przewodach wysokiego napięcia? Dlaczego kromka spada masłem na podłogę?" :)
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Dziękuję wszystkim za miłe…
Dziękuję wszystkim za miłe słowa i cieszę się z dyskusji w komentarzach!
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Dzięki, skoro się dzielisz,…
Dzięki, skoro się dzielisz, to nie będzie chyba kradzież, jeśli będę korzystał :-) Takie zagadki bardzo się przydają na szkoleniach, ale jak się którąś powtarza enty raz, to już trudno o entuzjazm prowadzącego ;-)
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Nie potrafię tego policzyć,…
Nie potrafię tego policzyć, aby udowodnić, że mam rację, albo nie, ale gdyby złożyć, że zaczynamy od 1 kg i każdy kolejny odważnik będzie 2x większy czyli: 1, 2, 4, 8, 16, 32 i 64 kg. I dalej nie jestem na 100% pewien, ale chyba nie musimy powielać żadnego z odważników, co dałoby nam ilość minimalną 7 odważników. I coś czuję, że kryje się za tym jakaś matematyczna zasada, o której wszyscy matematycy wiedzą, tylko ja odkrywam proch na nowo :-)
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Matematyczna zasada
Mówisz i masz. Pytanie jest - ile muszę mieć odważników, żeby zważyć wszystkie liczby mniejsze równe niż 120. Zważyć to znaczy położyć (wartość 1) lub nie położyć (wartość 0) odważnik na szali. Mamy zera i jedynki, więc myślimy binarnie.
Jak pomyślisz o tym w systemie dwójkowym, to zasada jest prosta - za pomocą n odważników możesz zapisać w systemie binarnym (czyli kładąc lub nie kładąc odważnika) każdą liczbę całkowitą mniejszą od 2 do potęgi n (bo, żeby zapisać 2 do potęgi n musisz już mieć kolejny odważnik). Dlatego, nawiasem mówiąc, komputery ośmiobitowe zapisywały w jednej komórce wartości od 0 do 255 (czyli 2 do potęgi ósmej pomniejszone o 1).
120 jest pomiędzy 2 do potęgi 6 i 2 do 7 (128), więc 7 odważników jest dobrą liczbą. A ich wartości, jak sam zauważyłeś, to kolejne potęgi dwójki (od 0 do 6). Znając tę zasadę rozwalisz zagadkę nawet z liczbą 65530, bo, jak każdy 16-bitowiec wie, 2 do16 to 65536.
Być może są inne zasady matematyczne, które się nadadzą, ale ta wydaje mi się naturalna dla tego zadania.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Nie do końca wiem, co…
Nie do końca wiem, co napisałeś, ale się cieszę, że mamy obaj rację.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Jest to już bardzo dobra…
Jest to już bardzo dobra ścieżka do znalezienia rozwiązania, ale jednak jest lepsze niż kolejne potęgi liczby 2. Póki co Piotr prowadzi. Bałem się, że zadanie będzie zbyt trudne, by ktoś chciał podjąć rękawicę. Niemniej, można posłużyć się mniejszą liczbą odważników niż 7. Póki co nie podaję rozwiązania (do końca czerwca). Zachęcam do ponownego przemyślenia :-)
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Spotkałam się kiedyś w…
Spotkałam się kiedyś w programie szkolenia jednego z trenerów z ciekawym podejściem. W modułach, w których uczestnicy pracowali w grupach i zdarzały się momenty, że jedna grupa skończyłam wcześniej niż inna, czekający uczestnicy otrzymywali "zagadki za czekanie". Pomysł wydał mi się ciekawy, ale ryzykowny. Co myślisz o takim podejściu?
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Wspaniale!
Ale ekstra pomysł na tekst! Bardzo odświeżająca perspektywa :) To ja dodam swoją ulubioną zagadkę, tzn. zagadkę mostu: https://www.youtube.com/watch?v=7yDmGnA8Hw0. Bardzo ją lubię i w dokładnie tym wariancie tzn. czasem wyświetlam ten film uczestnikom jak i w "realu". Kiedyś przeprowadziłam ją na żywo, wieszając slackline na szkoleniu dla menagerów. Zgrywalizowałam ją również do ćwiczenia w obszarze komunikacji zdalnej - umieszczając ekipę w dwóch pokojach i tworząc restrykcyjne zasady komunikacji. Jest wspaniała - polecam!
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Ciekawa zagadka. Dodatkowym…
Ciekawa zagadka. Dodatkowym pytaniem mogłoby być takie: czyj czas wędrówki przez most możemy wydłużyć i o ile, aby zadanie miało wciąż rozwiązanie?
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
inspiracja
Dziękuję za tę nieoczywistą inspirację!
Widzę kilka innych zastosowań zagadek i rebusów w edukacji - np. jako energizer, jako zadanie dla zespołu i przyczynek do rozmowy o podziale zadań i współodpowiedzialności. Dodatkowo na razie jeszcze AI nie radzi sobie dobrze z zagadkami typu wilk-koza-kapusta, więc jest szansa na złapanie uwagi uczestników.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Rozwiązanie zagadki bonusowej
Rozwiązanie zaproponowane przez Piotra wydaje się bardzo dobre. Wykorzystując kolejne potęgi liczby dwa, jesteśmy w stanie niewielką ilością odważników obsłużyć każdy możliwy ciężar w podanym zakresie.
1 = 1
2 = 2
3 = 1 + 2
4 = 4
5 = 1 + 4
6 = 2 + 4 itd.
Dla zakresu 120 kg wystarczy 7 odważników. To bardzo mało.
Jednak to rozwiązanie nie jest optymalne, ponieważ nie uwzględnia prostej możliwości, jaką daje waga szalkowa. Odważniki możemy układać na obu szalkach, także na tej, na której znajduje się ważony przedmiot. To daje dodatkowe możliwości korzystania nawet z większych odważników, by uzyskać pożądany ciężar.
Właściwa odpowiedź to 5 odważników o wartościach stanowiących kolejne potęgi liczby 3: 1, 3, 9, 27, 81! Popatrzmy (znak równości oddziela dwie szalki):
(x = 1) x = 1
(x = 2) x +1 = 3
(x = 3) x = 3
(x = 4) x = 1 + 3
(x = 5) x + 1 + 3 = 9
(x = 6) x + 3 = 9
(x = 7) x + 3 = 9 + 1
(x = 8) x + 1 = 9
(x = 9) x = 9
(x = 10) x = 1 + 9
(x = 11) x + 1 = 3 + 9
(x = 12) x = 3 + 9
(x = 13) x = 1 + 3 + 9
(x = 14) x + 1 + 3 + 9 = 27 itd.
Maksymalnym ciężarem jest 121 kg = (1 + 3 + 9 + 27 + 81) kg