ok. 5 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

---

Wśród quizów i łamigłówek wykorzystywanych w celach edukacyjnych można wyróżnić krzyżówki. Zdygitalizowanie świata edukacji sprawia, że chętnie sięgamy po aplikacje ułatwiające tworzenie zagadek nie tylko przy okazji zajęć e-learningowych, ale także jako wsparcie tradycyjnych warsztatów czy szkoleń.

W Internecie można odnaleźć wiele serwisów umożliwiających tworzenie atrakcyjnych form łamigłówek. Wśród nich znajdziemy takie, które pozwalają na stworzenie krzyżówki złożonej z narzuconych przez autora haseł, zwykle związanych tematycznie z treścią zajęć.

W tym tekście chciałbym zachęcić, by w takich okolicznościach korzystać z Hot Potatoes. Poniżej zaś wyjaśniam dlaczego.

Początek tworzenia krzyżówki

Jeśli ktoś parał się choć trochę szaradziarstwem, wie, że ułożenie zgrabnej krzyżówki nie jest łatwe. Najlepiej, jeśli każde odgadywane słowo krzyżuje się z innymi w kilku miejscach, a kształt diagramu jest zwarty, najlepiej prostokątny.

Pokażę to na przykładzie:

Sporządzony na papierze diagram chcielibyśmy bezpośrednio przełożyć do aplikacji tak, aby odbiorca wpisywał odpowiedzi i otrzymywał informację zwrotną odnośnie trafności. Serwisów, które udostępniają podobne możliwości, jest wiele. Jednym z nich (darmowych i dostępnych w języku polskim) są LearningApps. Niestety po przepisaniu szukanych słów otrzymamy taki diagram:

Jak widać, jest on daleki od zamierzeń. Aplikacja zupełnie sobie nie poradziła z utworzeniem optymalnego diagramu. Jednocześnie nie daje żadnej możliwości własnej edycji. Nie jest to wyjątek. Sprawdziłem kilkanaście innych aplikacji i poza tytułową nie znalazłem takiej, która radziłaby sobie z tym lepiej. Owszem, powstała krzyżówka, ale daleka od oczekiwanej.

Tymczasem w Hot Potatoes, co prawda samo z siebie nic się nie zrobi, ale po pewnych przygotowaniach można osiągnąć pożądany efekt. 

Jak działa Hot Potatoes?

Hot Potatoes nie działa jak obecnie większość aplikacji – w chmurze, ale wymaga ściągnięcia pliku i zainstalowania na komputerze. W wersji podstawowej nie uwzględnia języka polskiego, niemniej nie jest to specjalny problem, poza tym można ściągnąć osobny plik ze spolszczeniem. Jak to zrobić, wyjaśniono na stronie z instrukcją.

Po uruchomieniu program wyświetla menu, które pozwala wybrać jedną z opcji:

• JCloze
• JQuiz
• JMatch
• JCross
• JMix
• The Masher

Każda z nich działa poprawnie, jednak najbardziej atrakcyjne są, moim zdaniem, wspomniane krzyżówki, czyli JCross. Po uruchomieniu otrzymamy następujący ekran:

Teraz wystarczy w siatkę wpisać słowa swojej krzyżówki:

Program sam rozpozna ciągi sąsiadujących liter i poprosi o wpisanie określeń do haseł oraz wprowadzi numerację. W tym celu klikamy w „Dodaj opisy”. Każdy z nich zatwierdzamy, klikając „OK”, całość również akceptujemy podobnym przyciskiem.

Po uzupełnieniu wszystkich pól otrzymamy możliwość zapisania projektu oraz pobrania pliku html z krzyżówką („Utwórz stronę www” w zakładce „Plik”). Zanim to jednak zrobimy, warto jeszcze spersonalizować opis, który wyświetli się odbiorcy w chwili rozpoczęcia. Wybieramy „Opcje” i w nich „Konfiguruj format wyjściowy”. Podajemy podtytuł ćwiczenia, np. „Krzyżówka do szkolenia nt…”. W okienku instrukcji zaś można wpisać niniejszy tekst:

Rozwiąż krzyżówkę, a następnie kliknij na przycisk „Sprawdź”, żeby zweryfikować swoje odpowiedzi. Jeśli nie masz pewności, możesz wybrać „Podpowiedź”, żeby otrzymać dodatkową literę. Żeby wybrać hasło krzyżówki, kliknij na numer w diagramie, a swoją odpowiedź wpisz do okienka.

Możliwości personalizacji jest więcej, ale te są najważniejsze.

Co dalej?

Pobrany plik html cechuje istotna właściwość. Poza możliwością udostępnienia go innym jako pliku z zadaniem do samodzielnego wykonania krzyżówkę można umieścić na platformach e-learningowych w takiej postaci, że zadanie staje się elementem sprawdzianu wiedzy, a rezultat wyrażony w procentach poprawnych odpowiedzi będzie widoczny dla prowadzącego zajęcia w dzienniku ocen. Np. na platformie Moodle wystarczy w tym celu wybrać odpowiednią opcję rodzaju wstawianych zasobów:

Jak przygotować samodzielnie diagram?

No, dobrze, ale jak sporządzać diagram na papierze, aby był tak zgrabny i zwarty jak w moim przykładzie? Tu nie mam łatwej podpowiedzi. Sztuka, jaką jest szaradziarstwo, wymaga sporej wprawy. Z moich doświadczeń wynika, że zasób słów, z których korzystam, zawsze musi być co najmniej kilkukrotnie większy niż pula haseł ostatecznie umieszczonych w diagramie. Bądź co bądź nie wszystkie wyrazy równie łatwo się krzyżują. To oznacza, że jeśli pojęć jest niewiele, prawdopodobnie nie uda się sporządzić właściwego schematu. Wówczas proponuję skorzystać z innego rodzaju łamigłówek, w których celem jest odgadywanie słów, takich jak wisielec, zadanie z lukami czy wykreślanka. Krzyżówki, w których większość słów krzyżuje się raptem w jednym miejscu, wyglądają bardzo nieprofesjonalnie, a przecież łatwo je zastąpić inną formą zadania.

---

dr Wojciech Świtalski – pedagog, andragog, adiunkt w Katedrze Andragogiki i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w metodyce kształcenia w środowisku szkolnictwa wyższego i edukacji dorosłych, zwłaszcza z wykorzystaniem gier i zabaw. Sprawny organizator licznych wydarzeń edukacyjnych. Ambasador EPALE.

---

Zobacz także:

Uczenie się w świetle konstruktywizmu społecznego na przykładzie gry "Tajemnicze domostwo"

Karty coachingowe – recenzja wybranych narzędzi

Andragogika – co to właściwie znaczy?

Uczenie się w świetle konstruktywizmu społecznego na przykładzie gry "Tajemnicze domostwo"

Style uczenia się

Algorytm czy heurystyka?