ok. 4 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

---

Jego ogólne zasady zostały przybliżone w artykule Uczenie przez zaangażowanie, czyli czym jest Service-Learning?

Zasadnicze cele uczenia przez zaangażowanie

1. Wzmocnienie lokalnej demokracji oraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego – uczący się zdobywają kompetencje obywatelskie i społeczne oraz rozwijają poczucie odpowiedzialności społecznej.

2. Zmiana kultury uczenia się – uczący się samodzielnie planują własne projekty, szacują swe możliwości zaangażowania, omawiają problemy i szukają efektywnych rozwiązań. 

^{Pexels / International Fund for Animal Welfare}

Jak to działa? Fazy realizacji projektu

Projekty uczenia przez zaangażowanie rozpoczynają się od diagnozy we własnym środowisku lokalnym, zidentyfikowania głównych wyzwań i problemów. Ta faza jest jedną z najważniejszych w projekcie.

Faza druga realizowana jest w grupach, gdzie opracowuje się pomysły na rozwiązanie jednego ze zdiagnozowanych problemów. Istotna jest tutaj współpraca z partnerami w społeczności (organizacjami pozarządowymi, instytucjami państwowymi, otoczeniem społeczno-gospodarczym), ale także praca zespołowa w grupie.

Równocześnie podczas zajęć z nauczycielem uczestnicy projektu zdobywają wiedzę i umiejętności potrzebne do realizacji projektu i zastosowania tej wiedzy w określonym kontekście. Treści teoretyczne wykorzystywane są bezpośrednio w kontekście problemowym, „wypróbowane” i sprawdzone pod kątem ich przydatności.

W regularnych odstępach czasu uczący się zastanawiają się nad zdobytym doświadczeniem i wspólnym procesem uczenia się. Stawiają sobie pytania: co udało się osiągnąć? Jak interpretują swoje doświadczenia? Czego dowiedzieli się o sobie i innych? Gdzie mogliby zastosować nabytą wiedzę i umiejętności? Tego rodzaju refleksje mają na celu uświadomienie procesu uczenia się i pozwalają rozpoznać własne możliwości. Dzięki temu uczący się zdobywają zdolność samooceny i zyskują lepszą sprawność działania. To z kolei pomaga kształtować społeczności lokalne w sposób odpowiedzialny i demokratyczny.

Przykłady uczenia przez zaangażowanie

Gdzie? Uniwersytet we Flensburgu

Kto? studenci zarządzania międzynarodowego

Z kim? z małymi inicjatywami gospodarczymi i organizacjami non-profit w środowisku lokalnym

Co? Początkowo uczący się wspierali organizacje charytatywne w mieście. Z tej współpracy wyłoniły się różne projekty. Zespół zebrał 20 000 euro na pomoc dla uchodźców.

Inny zespół opracował koncepcję partnerstwa dla regionalnych przedsiębiorców w celu wsparcia projektów ogrodniczych związanych ze zdrowym żywieniem dzieci.

Rewitalizacja pracy jednego z regionalnych stowarzyszeń poprzez utworzenie nowej struktury stowarzyszenia.

………………………

Gdzie? Universität Witten/Herdecke

Kto? studenci kierunków medycznych

Z kim? z organizacją pozarządową

Co? „Pralnia Lutra” (Luthers Waschsalon): ogólna oferta medyczna dla osób potrzebujących pomocy społecznej. Pralnia jest instytucją dla bezdomnych, którzy mogą tu zrobić pranie, wziąć prysznic i zjeść śniadanie. Z biegiem czasu oferta została uzupełniona o konsultację stomatologiczną i ogólną konsultację lekarską. Ponadto w niektórych częściach miasta działają mobilni lekarze. Usługi świadczone są przez emerytowanych lekarzy na zasadzie wolontariatu, a wspierają ich studenci stomatologii i medycyny na Uniwersytecie Witten/Herdecke.

Nauczanie medyczne odbywa się tutaj we współpracy z pacjentami, możliwa jest samodzielna praca pod bezpośrednim nadzorem. Praktykowana jest ścisła współpraca z pracownikami socjalnymi, dzięki czemu można szybko uzyskać fachową poradę oraz przygotować interdyscyplinarną ofertę pomocy dla potrzebujących.

……………………….

Gdzie? Uniwersytet Sztuk Pięknych w Berlinie

Kto? studenci

Z kim? szkoły podstawowe w środowisku

Co? „Szkoła podstawowa sztuki”: (grund_schule der künste) jest centrum edukacyjnym pod patronatem Uniwersytetu Sztuk Pięknych w Berlinie. Stanowi ona szczególny element berlińskich studiów przygotowujących nauczycieli szkół podstawowych. Umożliwia dzieciom, bez względu na ich pochodzenie społeczne i kulturowe, uczestnictwo w świecie sztuki. „Szkoła podstawowa sztuki” przemieszcza się między uniwersytetem a szkołą, łącząc w ten sposób nauczanie i studia, badania i kształcenie ustawiczne. Sztukę należy rozumieć jako niezbędną podstawę edukacji podstawowej. Mając to na uwadze, uczniowie i nauczyciele w „Szkole podstawowej sztuki” wspólnie z dziećmi i ich nauczycielami odkrywają, w jaki sposób edukacja poprzez sztukę może przyczynić się do odniesienia sukcesu.

Przykłady te pokazują, iż w ramach Service-Learning dochodzi do transferu teorii do praktyki, a to prowadzi do pogłębienia treści przedmiotowych, a także do promocji wielu kluczowych kompetencji. Zaletą stosowania tej metody jest możliwość zastosowania jej w każdej dyscyplinie.

Podsumowując

W dobie wyzwań społecznych przejmowanie odpowiedzialności przez szkoły wyższe nabiera nowego znaczenia. W coraz większym stopniu uczelnie winny spełniać wymóg nauczania ukierunkowanego na działanie i doświadczenie w celu przygotowania studentów do trudnych zadań i nowych sytuacji. Istnieje zatem przestrzeń do tego, aby w przyszłości do programu studiów coraz częściej wdrażane były inicjatywy łączące zaangażowanie obywatelskie z przedmiotami akademickimi. Tymczasem podejścia to jest nadal stosunkowo mało znane i nie było jeszcze szeroko stosowane w rodzimej dydaktyce uniwersyteckiej.

---

dr hab. Dorota Gierszewski – andragog, wykładowca akademicki, badaczka, trenerka, organizatorka społecznościowa. Pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowana problematyką nieformalnej edukacji dorosłych, obywatelskości, migracji, międzykulturowości. Ambasadorka EPALE.

---

Zobacz także:

Weź los w swoje ręce, czyli jak rozwijając kompetencje obywatelskie, zmieniasz przestrzeń lokalną

You can do it! Wszystko jest kwestią motywacji