Na czym budujesz swój profesjonalizm?



ok. 4 minuty czytania - polub, linkuj, komentuj!
Budując swój profesjonalizm doradcy zawodowi najczęściej rozwijają warsztat. Uczą się nowych metod, poznają strategie pracy z zróżnicowanymi grupami klientów, uczą się prowadzenia warsztatów, doradztwa online, opracowywania webinariów i podcastów. Wiele czasu i uwagi poświęcają także na rozwijanie kompetencji diagnostycznych. Te metodyczne aspekty profilu kompetencyjnego są bardzo ważne i wymagają ustawicznego rozwoju.
Warsztat to jednak nie wszystko. W tym miejscu chcę przywołać Ferdynanda Savatera, który pisał o ignorantach z dyplomami.[1] Miał na myśli osoby dobrze wykształcone, przygotowane do zadań zawodowych, ale bez kompetencji obywatelskich, wrażliwości społecznej, świadomości wartości i zasad. W każdym zawodzie istnieje ryzyko pojawiania się takich technokratycznych postaw. Także wśród doradców zawodowych.
Photo by LinkedIn Sales Solutions on Unsplash
Tym bardziej warto od czasu do czasu przypominać sobie o sprawach podstawowych. O wartościach, na których warto budować swój zawodowy profesjonalizm. Alicja Czerkawska i Andrzej Czerkawski zaproponowali zestaw zasad, które powinny modelować przebieg procesu doradczego. Można ich propozycję uznać za taki podstawowy kompas aksjologiczny.[2]
Zestaw ten tworzą:
- Wolność
- Odpowiedzialność
- Uczciwość
- Godność i szacunek
- Tolerancja
- Poufność.
Bardzo zachęcam do zapoznania się z lekturą „Etyczny wymiar poradnictwa zawodowego”. Dla mnie jest ona pozycją obowiązkową i od czasu do czasu sięgam po nią ponownie właśnie po to, aby pomyśleć o sprawach podstawowych. Praca doradcy zawodowego niesie ryzyko dylematów etycznych. Przebieg karier zawodowych często jest nieprzewidywalny i często wymaga decyzji, w których trzeba pogodzić różne wartości. Powyższy zestaw daje poczucie bezpieczeństwa dla doradcy i podpowiada punktu odniesienia.
Wolność podkreśla pozycję klienta. Szczególnie w przypadku dorosłych trzeba się upewnić, czy z porady doradczej korzystają dobrowolnie. Może to się wydawać dziwne, że dorośli mogą przyjść do doradcy niedobrowolnie. Takie sytuacje też się jednak zdarzają. Mogą wynikać z logiki projektów dla grup defaworyzowanych na rynku pracy, uzależniania innej formy pomocy od skorzystania ze wsparcia doradczego lub z nacisku ze strony pracodawcy. Ze względu na dynamikę procesu doradczego najczęściej nie są to sytuacje korzystne. Wolność to także stwarzanie przestrzeni do swobodnego dokonywania wyboru, ujawnianie wszelkich alternatyw, niezatajanie informacji.
Odpowiedzialność dotyczy zachowań doradcy. Autorzy książki, na którą się powołuję wskazują trzy wymiary tej wartości: odpowiedzialność za to jakim jestem doradcą, odpowiedzialność za jakość własnej pracy i odpowiedzialność wobec społeczeństwa. Dla mnie szczególnie ważne są dwa pierwsze wymiary. Wiążą się z pilnowaniem odpowiedniego standardu pracy, nie tylko poprzez rozwój kompetencji, ale także przez refleksyjne podejście do stylu pracy, rzetelności, sumienności.
Uczciwość można analizować w dwóch perspektywach: wobec siebie i wobec klienta. W pierwszej nie oszukuję siebie i realnie oceniam swoje zasoby. Związane jest to także z otwartością na informację zwrotną. Także tę trudną i nieprzyjemną. Uczciwość wobec klienta oznacza nie tylko autentyczność w relacji, ale także uczciwość merytoryczną. Jeśli czegoś nie wiem, to nie udaję, że wiem. Upewniam się także, że moja wiedza nie jest przeterminowana i że swoich przekonań nie prezentuję jako faktów.
Godność jest sprawą oczywistą. Osobom, z którymi pracujemy należy się szacunek bez względu na ich status materialny, sytuację życiową, zakres problemów, poziom wykształcenia. Szacunek ten możemy przejawiać na różne sposoby. Ujawnia się poprzez styl komunikacji, estetykę miejsca, organizację pracy. Szacunek to także uwzględnianie prawa do autonomii, do wypowiedzi, do własnego zdania.
Tolerancja to uznanie, że inni mogą mieć inne zdanie, inną perspektywę oglądu sytuacji, inne wartości, inne priorytety. Inne nie oznacza, że są gorsze od naszych. Czasem brak tolerancji może być zakamuflowany troską o dobro klienta. Ujawnia się poprzez stwierdzenie, że ja ekspert wiem co jest dobre dla innych i czym powinni się kierować przy wyborach i decyzjach.
Poufność związana jest z dochowaniem tajemnicy. Związana jest z budowaniem bezpieczeństwa w procesie doradczym. Jest to wartość, która ułatwia komunikację i budowanie zaufania.
Ten katalog wartości nie jest zbiorem zamkniętym. Zachęcam do zastanowienia się, które jeszcze wartości są dla nas istotne i na których chcemy budować nasze zawodowe aktywności. Warto na to poświęcić trochę czasu i uwagi. Myślę, że taki namysł nad wartościami, którymi chcemy się kierować może także zdynamizować nasz rozwój w sferze zawodowej. Jeśli wiemy jak chcemy pracować łatwiej jest określić czego potrzebujemy, aby nasze zadania realizować efektywnie i rzetelnie. Przy takim podejściu zyskują wszyscy. Nasi klienci otrzymują dobrze zaprojektowane wsparcie, a my mamy szanse na przemyślane projekty wzmacniania naszych profesjonalnych zasobów.
dr hab. Małgorzata Rosalska – pedagog, doradca zawodowy, adiunkt w Zakładzie Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w problematyce z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego, polityki rynku pracy, edukacji dorosłych i polityki oświatowej. Ambasadorka EPALE.
Interesujesz się podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i doradztwem zawodowym dla dorosłych? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod i niestandardowych form? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE! |
Zobacz także:
Kariera jako droga czy może raczej projekt? O metaforach w pracy doradczej
Czy(m) doradztwo zawodowe dla dorosłych różni się od doradztwa zawodowego dla młodzieży?
Jak zaplanować własny rozwój zawodowy?
W czym doradca zawodowy może pomóc kandydatowi na studia?
Proaktywność jako zasób karierowy
Czy można być nadmiernie wykształconym? Można.
Źródła:
[1] Savater Fernando: "Ignoranci z dyplomami", El Pais Internacional, w: FORUM nr 4, 21-27.01.2002 r.
[2] A. Czerkawska, A. Czerkawski, Etyczny wymiar poradnictwa zawodowego, Warszawa 2005 https://doradztwo.ore.edu.pl/wp-content/uploads/Etyka.pdf
Komentarz
Jestem przekonana, że od…
Jestem przekonana, że od czasu do czasu warto przypominać sobie o sprawach podstawowych i niby oczywistych. W pogoni za nowoczesnymi narzędziami i mocno angażującymi rozwiązaniami, temat wartości nie wydaje się zbyt atrakcyjny. Jednak to chyba właśnie pytanie o wartości pomaga nam szukać sensownych odpowiedzi dlaczego coś robimy i kim są dla nas osoby z którymi i na rzecz których podejmujemy różne działania.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Ważny temat
Temat wartości jest dla mnie bardzo ważny w kilku kontekstach:
Jako rekruterka pytam często kandydatów o ich wartości, badam zgodność z wartościami firmy, jeśli ma je określone.
Jako doradczyni zwracam uwagę studentów na odkrycie swoich wartości i poszukiwanie miejsca pracy, wolontariatu, w którym mogą je realizować.
Jako tutorka pracuję indywidualnie z podopiecznymi nad zdefiniowaniem wartości, poznaniu ich znaczenia w procesie rozwoju.
Nie może więc być tak, że szewc bez butów chodzi :) - warto wracać do tematu na różnych etapach życia. Ciekawe ćwiczenia i listę wartości proponuje Brene Brown (w języku angielskim): https://blog.colinbreck.com/understanding-our-core-values-an-exercise-f…
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Dzięki za podzielenie się…
Dzięki za podzielenie się ćwiczeniami :) Na pewno z nich skorzystam. Tym bardziej, że temat wartości wcale nie jest łatwy w praktyce edukacyjnej. Czasem uruchamia czułe strony. Czasem ujawnia też wewnętrzne konflikty. No i jeszcze jest kwestia wartości deklarowanych, ale nie zawsze uwewnętrznionych. Tym bardziej dziękuję za metodyczne inspiracje :)
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
W czasach, kiedy występy w…
W czasach, kiedy występy w szkołach są blokowane przez niektórych rodziców, gdyż pojawia się w opisie słowo "tolerancja", myślę, iż takie zasady powinny być mocno promowane i dyskutowane w innych zawodach i ogólnym dyskursie społecznym.
Dziękuję za ważny tekst. Myślę, że posłuży mi do pracy nad szkoleniem dotyczącym wartości w działaniach wolontaryjnych, choć nie zapominam także, że w innych moich działaniach - trenerskich czy koordynacji projektu są one równie istotne.
Pozdrowienia!