Fullorðnir námsmenn
Kennsla er í rauninni í grunninn sú sama á hvaða skólastigi sem er, það að miðla þekkingu. Kennsla er þó um leið svo mikið meira en bara að miðla þekkingu. Kennsla á mismunandi skólastigum er því eins ólík innbyrðis og hugsast getur. Dan Spalding setur t.d. fram þá staðhæfingu í sinni bók „Teaching grownups is more fun that teaching kids“ (Spalding, 2013). Þetta styður hann með því að segja að hann, sem kennari, geti átt í vitrænum og gagnkvæmum samskiptum við nemendur sína og eigi einfaldara með að setja sig í spor þeirra heldur en í spor 10 ára grunnskólanema. Hann segir að fullorðnir einstaklingar komi með betri innlegg inn í námsumhverfið, komi með meiri reynslu og hafi bara yfir höfuð mun meira að gefa hver öðrum en börn. Vissulega á maður í allt öðruvísi samskiptum við tuttugumanna hóp á fertugsaldri sem er mættur til að læra að bólstra húsgögn, heldur en nemendur í 5. bekk í grunnskóla sem „þurfa“ að læra dönsku og fara í sund. Í beinu framhaldi af þessu getur hver sem er áttaði sig á því að það er ekki hægt að ganga út frá því að sömu kennsluaðferðir virki á 5. bekk og hóp fullorðinna sem eru mætt til að læra að bólstra stóla!

Einn stærsti munurinn, þegar kemur að kennslu fullorðinna miðað við aðra námshópa, er sá að oftar en ekki erum við með nemendur í fullorðinsfræðslunni sem koma í nám af fúsum og frjálsum vilja. Sjálfsmynd fullorðinna mótast af þeirra eigin ábyrgð og sjálfstæðum hugsunum sem hver og einn tekur varðandi nám (Knowles, 1990). Það eru þó ekki eingöngu bara innri hvöt sem hvetur fullorðna nemendur áfram í námi, það koma einnig til ytri aðstæður eins og breytingar á vinnumarkaði, skipun frá yfirmanni eða öðrum umsýsluaðilum, umskólun o.fl. Einnig koma til kastanna ytri hvatar eins og einkunnir, stöðuhækkun, hærri laun, betri líðan og viðurkenning. Fyrir flesta aðila er heppilegast ef allt þetta getur farið saman í réttum hlutföllum. (Merriam & Bierema, 2014).

Eldri borgarar sem fulloðnir námsmenn
Mikilvægt er fyrir alla þá sem koma að kennslu fullorðinna að byggja upp áhugaverð og hagnýt námskeið. Það hefur margoft sýnt sig að nemendur meta tíma sinn mikils og vilja fá hagnýta fræðslu (Knowles, 1990). 
En hvað gerist þegar fólk fer af vinnumarkaði, hvaða menntun er í boði fyrir þann hóp? Erum við fyrirfram búin að flokka eftirlaunaþega eingöngu inn á heklunámskeið, silfursmíði og bókband? Getur verið að þessi hópur 65 ára og eldri sé ekki hafður með þegar talað er um fjölda þeirra sem sækja virka endurmenntun? Eða þegar talað er um fjölda þeirra sem sækja um styrki til endurmenntunar? Er þessi hópur ekki hafður með þegar settar eru fram tölur þegar þarf að setja hina ýmsu tölfræði inn í íslenska og erlenda gagnagrunna til að skoða stöðuna?

Í mörgum löndum Evrópu hefur menntun fullorðinna á margan hátt haft forgang fram yfir menntun eldri borgara og lífeyrisþega. Þetta má t.a.m. glögglega sjá ef upplýsingasíða Eurostat er skoðuð að þar miðast allar tölur sem snúa að fullorðinsfræðslu við aldurinn 25-64 ára (Eurostat, 2019). Svipað má sjá þegar tölur frá Hagstofu Íslands eru skoðaðar að þá miða allar niðurstöður sem snúa að sí- og endurmenntun við tvær aldursflokkaskilgreinigar; 25-64 ára og svo er hægt að kalla fram aldursbilið 16-74 ára. Seinna aldursbilið endurspeglar ekki þann hóp sem flokka má sem eldri borgara eða fullorðna námsmenn. Bæði þá hefur verið talað um að nemendur yngri en 25 ára flokkist sem „ungt fólk“ eða nemendur á skólaaldri. Þá er ekki hægt að horfa á það að einstaklingar hætti alfarið að sækja nám eftir að þeir hafa náð 74 ára aldri.

Er þetta um margt mjög sérstakt ef horft er til þess að aldurshópurinn 65 ára og eldri er að jafnaði sá hópur sem hefur hvað mestan tíma til að setja í aukna menntun og fræðslu. Þetta er hópur sem er oftar en ekki kominn á góðan stað fjárhagslega og sækir oftar en ekki í félagsskap og meiri fræðslu. Með hækkandi lífaldri í heiminum þá hefur heilsa þessa aldurshóps einnig batnað. Þetta ævibil, þriðja æviskeiðið, getur oft varað í mörg ár og jafnvel áratugi. 
Ýmis menntunarátök hafa verið gerð í gegnum tíðina þar sem aukið fjármagn hefur verið sett í að efla mismunandi hópa þjóðfélagsins, oft ákveðna jaðarhópa, hækka menntunarstig, bæta stöðu innflytjenda, koma í veg fyrir brottfall úr menntaskólum, átak gegn atvinnuleysi o.s.frv. Aukið fjármagn í endurmenntun eldri borgara hefur ekki verið ofarleg á blaði en engu að síður má finna grasrótarsamtök hér á landi sem bjóða upp á sérsniðnar lausnir fyrir eldri borgara.

University of the Third Age – U3A
Háskóli þriðja ævistigsins er alþjóðleg hreyfing sem miðar að því að miðla þekkingu á meðal eftirlaunaþegar og nota þá oftar en ekki skammstöfunina U3A. Upprunan má rekja til Frakklands og ársins 1973, en þaðan fór hugmyndafræðin yfir til Bretlands og svo áfram um allan heim. Út frá U3A þróaðist einnig Virtual University of the Third Age (vU3A), en sá skóli gengur út á að miðla þekkingu með aðstoð fjarnáms hverskonar (U3A, 2019).
Háskólar þriðja ævistigsins eru hver með sínu sniði þrátt fyrir að byggja allir á sömu grunnhugmyndinni. Fjölbreytni námskeiða endurspeglar hvert samfélag fyrir sig en getur verið allt frá dansnámskeiðum yfir í vísindi, heimspeki og efling á persónulegri hæfni. Námskeiðsformin eru einnig mjög mismunandi, allt frá hópkennslu yfir í námshópa, verklega kennslu, fyrirlestra, ferðalög og vettvangsferðir.

U3A Reykjavík, Háskóli þriðja æviskeiðsins
Á Íslandi er starfandi U3A Reykjavík, en það eru samtök fólks á þriðja æviskeiðinu (50 ára og eldri) sem vilja afla sér og miðla þekkingu eins lengi og mögulegt er. Þar eins og í öðrum sambærilegum samtökum um heiminn er boðið upp á mismunandi námskeið, fyrirlestra, hópastarf, vettvangsferðir og ferðalög.
Stofnufundur U3A var haldinn 16. mars 2002 og halda þau úti starfssemi sinni í félagsmiðstöð eldriborgar að Hæðargarði 31 í Reykjavík en hafa einnig skrifstofuaðstöðu í húsnæði Reykjavíkurakademíunnar að Þórunnarstræti 2. Enginn eiginlegur starfsmaður er hjá samtökunum, en sjö manna stjórn heldur utan um almenna starfssemi samtakanna, umsýslu hverskonar og viðhaldi á heimasíðu samstakanna. Í lok árs 2018 voru félagsmenn orðnir 611 og hlutfall kvenna 78%. Aldursdreifing félagsmanna er frá 50 ára upp í 89 ára, en flestir félagsmenn, eða tæplega 400 félagsmenn, eru á aldrinum 65-79 ára. Samtökin byggja á almennum fjárframlögum og einnig árgjaldi félagsmanna sem er 1.500kr. Hófleg námskeiðsgjöld eru rukkuð fyrir námskeið og ferðir. Þá hafa samtökin tekið þátt í erlendu samstarfi og m.a. fengið Erasmus styrki. Samtökin eru ekki rekin með gróða í huga, eingöngu að ná inn fyrir útlögðum kostnaði (Skýrsla stjórnar U3A Reykjavík, 2019).
Samtökin er öllum opinn sem eru komnir yfir 50 ára aldurinn og hafa það að markmiði að fræðast enn frekar. Þrátt fyrir að skólinn heiti háskóli þriðja æviskeiðsins þá er ekki vísað í það að nemendur þurfi að hafa nú þegar ákveðna menntun til að komast í nám. 

U3A Reykjavík byggist á því að meðlimir sjálfir sýni frumkvæði að námsframboði, komi að því að skipuleggja námskeið og hópa og jafnvel taka að sér kennslu þar sem þeirra sérsvið fær að skína. (U3A, 2019)
Markhópur U3A Reykjavík þessi misserin er kynslóð sem hefur oft verið kölluð „baby boomers“. Það er kynslóðin sem fædd er á árunum 1946 til 1964. Þessi kynslóð ólst upp við ákveðin forréttindi sem snéru að auknum auðæfum, eflingu velferðakerfis og húsnæðiskerfis. Þetta er kynslóð sem átti greiðari aðgang að menntun og tækniþróun heldur en áður hafði þekkst. Þessi kynslóð er einnig almennt í betra líkamlegu formi og því hefur lífaldur þjóðarinnar hækkað (Sheehan, 2011). Hópurinn sem fæddur er á árunum 1946 til 1964 kemur því inn á eftirlaunaaldurinn almennt með hærra menntastig en áður var og almennt betri tæknilega þekkingu.
Eitt af þeim verkefnum sem U3A hefur tekið þátt í að þróa er verkefnið Vöruhús tækifæranna. Um er að ræða vefsíðu sem hefur það að markmiði að tengja saman 50 ára og eldri sem vilja breytingar á lífi sínu og um leið virkja framtíð sína (Vöruhús tækifæranna, 2019). Vöruhúsið er byggt á hugmyndum Evrópuverkefnisins BALL, sem stendur fyrir Be Active through Lifelong Learning (BALL, 2019). Vefsíðan er byggð upp með sex mismunandi rekkum sem standa fyrir flokkana; færni, fjárhagur, heilbrigðir lífshættir, nýr starfsferill, réttindi og stofnun fyrirtækis (Vöruhús tækifæranna, 2019).
Á síðasta ári byrjaði síðan nýtt Erasmus verkefni sem U3A Reykjavík tekur þátt í en það er verkefnið HeiM (Heritage in Motion). Verkefnið gengur út á að þróa leiðir að menningararfleifðinni með áherslu á fræðslu.
Framundan hjá U3A eru því ýmis verkefni sem ganga öll út á að auka upplýsingaflæði til félagsmanna með fjölbreyttu starfi þar sem að virkni félagsmanna er lykilatriði.

Niðurlag
Nokkur vitundarvakning hefur orðið á meðal fólks og í samfélaginu öllu að fólk á efri árum séu vel virkir og mikilvægir samfélagsþegnar sem hafi eitt og annað fram að bjóða og sæki hugsanlega í aðra afþreyingu en áður var ætluð fyrir þennan hóp.
Það er mikilvægt að setja í frekari rannsóknir á þörfum þessa hóps og koma betur upplýsingum út til þessa hóps um þau tækifæri sem í boði eru. Það gefur auga leið að það er hagur allra í samfélagi ef við getum búið vel að þessum hópi og eflt þennan hóp enn frekar í leik og starfi á þriðja, og síðasta, æviskeiðinu.

Heimildir
1.    BALL project (2019). Heimild tekin af vefnum 18. október 2019. https://www.ball-project.eu/
2.    Eurostat, statistic explained (2019). Heimild tekin af vefnum 17. október 2019. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glos…
3.    Hafstofa Íslands (2019). Heimiild tekin af vefnum 17. október 2019. https://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Samfelag/Samfelag__skolamal__6_sim…
4.    Knowles, M (1990). The Adult Learner: A Neglected Species. Houston TX, USA. Gulf Publishing Company.
5.    Merriam, Sharan B. (2014). Adult Learning, Linkint Therory and Practice. Jossey-Bass, A Wiley Brand.
6.    Sheehan, Paul (2011). "Greed of boomers led us to a total bust". The Sydney Morning Herald. Heimild tekin af vefnum 19. október 2018. https://web.archive.org/web/20190521015111/https://www.smh.com.au/polit…
7.    Skýrsla stjórna U3A Reykjavík starfsárið 2018-2019 (2019). Heimild tekin af vefnum 13. oktober 2019. http://www.u3a.is/static/files/2019/skyrsla_stjornar-u3a-reykjavik-star…
8.    Spalding, Dan (2013). How to Teach Adults. Dan Spalding, web-book.
9.    U3A (2019). Heimild tekin af vefnum 19. október 2018. https://www.u3a.org.uk/
10.    Vöruhús tækifæranna (2019). Heimild tekin af vefnum 18. október 2019. https://voruhus-taekifaeranna.is/