Polazeći od pretpostavke da starije osobe često sačinjavaju jadnu od najranjivijih grupa u društvu i da se suočavaju sa rizicima pojave staračke nemoći, diskriminacije, zanemarivanja pa čak i zlostavljanja, sa karakterističnom dimezijom dosijalne isključenosti, projekat ”Lična karta dostojanstva starijih lica u Crnoj Gori“ je osmišljen da na niz potreba u oblasti zaštite starijih lica odgvori tako što će dati doprinos oblasti i tako što će starija lica kojima je usljed posebnih okolnosti i socijalnog rizika potreban odgovarajući oblik socijalne zaštite imati konkretne benefite i inkluzivni model aktivnog i kvalitetnog življenja.

S obzirom da zajednički život po automatizmu za starije ne znači i obezbedjenu socijalnu zaštitu od strane drugih članova porodice, projekat upravo daje mogućnost uključivanja starijih koji će na konkretnom primjeru dokazivati svoju participaciju, značaj dejlovanja i sopstvenog postojanja, što JE upravo njihova “lična karta dostojanstva”.

Na taj način se smanjije i osjetljivost starijih osoba na rizike koji su direktno u vezi sa godinama života, uključujući staračku nemoć, gubitak zarađenih prihoda i odredjene forme bolesti, a život dobija suštinu i smisao.

Glavni cilj projekta: Povećanje socijalne uključenosti starijih lica i poboljšanje kvaliteta njihovog života je proces i zadatak koji se permanentno postiže i kome projekat daje doprinos utoliko što je ovaj opti cilj osmišljen tako da su ka njemu orijentisane sve projektne aktivnosti i misija projekta.

Prvi posebni cilj projekta: Uspostavljanje obrazaca korišćenja kapaciteta starijih za samostalan život i društvenu inkluziju je ostvaren utoliko što je obrazac obrazaca korišćenja kapaciteta starijih za samostalan život i društvenu inkluziju uspostavljen na samom početku realizacije projekta i što se po njemu odvijaju projektne aktivnosti.

Drugi posebni cilj projekta: Povećana svijest javnosti o značaju poštovanja dostojanstva starijih lica i nediskriminacije na osnovu starosti je cilj na kome projekat insistira i on je uveliko počeo da se konfirmiše u društvu.

Treći posebni cilj projekta: Prevaziđeni stereotipi i predrasude o mogućnostima starijih lica u posebnim okolnostima i socijalnom riziku kroz povećanu društveno odgovornu praksu je napor da se poveže što veći broj društvenih subjekata i da na taj način, kroz odgovorno ponašanje i razumijevanje socijalnog rizika starijih lica dođe do prevazilaženja stereotipa i predrasuda o tome šta i koliko mogu starija lica u posebnim okolnostima, što je povezano i sa socijalnom inkluzijom i sa dostojanstvom starijih lica.

Direktna ciljna grupa su stara lica – lica starija od 67 godina kojima je usljed posebnih okolnosti i socijalnog rizika potreban odgovarajući oblik socijalne zaštite.

Po strukturi: 150 žena i muškaraca sa teritorije cijele Crne Gore – 43% žena i 57% muškaraca, od kojih 50 lica obuhvaćeno u okviru aktivnosti 3. Objavljivanje časopisa “Lična karta dostojanstva”, a 100 lica u okviru aktivnosti 4. Promovisanje časopisa (koju moderira 10 najaktivnijih predstanika/ca ciljne grupe.

POTREBE CILJNE GRUPE na koje se projektne aktivnosti odnose su:

1. Prevazilaženje negativnih stereotipa

Prožimanje negativnim stereotipima se javlja i kod kapaciteta starijih osoba i može biti ozbiljna prepreka u njihovoj participaciji u društvu. Često je opisivano na primjer, da starije osobe nemaju odgovarajuće vještine za mnoge forme ekonomskih aktivnosti. Ovo može biti istina u nekim slučajevima a u nekim ne. Bilo bi štetno ne koristiti potencijale rastuće starije populacije.

2. Promovisanje dobrobobiti

Potreba da se prmovišu dobrobiti za starija lica je prepoznata u vidu socijalne pravde, ključujući i vrlo siromašne, one koji su u riziku od zloupotrebe, onih koji pripadaju manjinama i onih sa ograničenim stepenom obrazovanja. Ovjde se posebno misli da najugorženiji dio ciljne gurpe koji imaju ograničen pristup društvenom životu i koji su dodatno pogođeni siromaštvom, a uz to i bolestima. Mnoge starije osobe imaju nedostatak u vještini pismenosti i formalnom obrazovanju. Tamo gdje je ovo slučaj, ključno pitanje za starosno podržavajuću politiku je obezbjeđivanje da starije osobe dobiju mogućnosti kao i druge dobne grupe da steknu ili razviju nove vještine i kompetencije.

3. Podizanje nivoa svijesti, zastupanje i obrazovanje u vezi sa pitanjima starenja

Ljudi svih uzrasta imaju sposobnost da uče nove vještine i ostvare lični i profesionalni razvoj ako im se obezbijedi odgovarajuće obučavanje. Ali, radeći dalje na tome, javlja se i značajan broj zahtjeva u programiranju odgovarajućih politika za permanentno (cjeloživotno) učenje koje ohrabruje kontinuirano „osvježavanje“ vještina i radnih kapaciteta i omogućava radnicima da ostanu produktivni i kompetitivni na tržištu rada sve do svojih kasnijih godina. Loše zdravstveno stanje u kasnijem životnom dobu može biti druga važna barijera u ekonomskoj participaciji.

Projekat realizuje NVO Identitet podrškom Ministarstva rada i socijalnog staranja u 2021. godini.

Veselin D.