Silver Civic Education
Projekt Silver Civic Education SCE (Erasmus+, 2017 - 2019) opierał się na diagnozie, że najważniejszym powodem wykluczenia osób starszych są niewystarczające, szeroko rozumiane umiejętności komunikacyjne. Ta kategoria obejmuje również trudności ze zrozumieniem mediów i oficjalnych wiadomości i dokumentów, brak możliwości dotarcia do potrzebnych informacji, brak umiejętności cyfrowych, umiejętność posługiwania się językami obcymi oraz formułowanie wiadomości, które odpowiadają potrzebom współczesnego odbiorcy.
Warsztaty dziennikarstwa obywatelskiego z wykorzystaniem Internetu i mediów społecznościowych zapewniają wspaniałe możliwości aktywizacji i edukacji osób dorosłych, w tym szczególnie osób starszych. Umożliwiają one przygotowanie atrakcyjnego programu edukacyjnego obejmującego większość podstawowych umiejętności, a także umiejętności przekrojowe, takie jak kompetencje obywatelskie, umiejętności cyfrowe, krytyczne i kreatywne myślenie. Do pracy nad rozwojem kompetencji komunikacyjnych w tej grupie wiekowej są potrzebni edukatorzy o specjalnych umiejętnościach, doświadczeniu i unikalnych cechach psychologicznych (osobowości).
Dzielenie się wiedzą i doświadczeniami oraz współpraca z partnerami pozwoliły nam przygotować Otwarty Przewodnik dla nauczycieli z informacjami, zaleceniami, opiniami, spostrzeżeniami, które podnoszą ich wiedzę i umiejętności nauczania oraz wnioski z wymiany doświadczeń. Pokazuje, jak korzystać w działaniach edukacyjnych z metod i technik dziennikarstwa społecznościowego: pozyskiwanie i weryfikacja informacji, edytowanie tekstów, organizowanie zespołów redakcyjnych itp. Przewodnik jest praktyczny i otwarty na uzupełnienie o doświadczenia innych organizacji i stanowi kompendium wiedzy przydatnej dla wszystkich podmiotów europejskich działających w dziedzinie edukacji osób starszych.
Uczestnicy projektu wraz z edukatorami z organizacji partnerskich aktywnie uczestniczyli w badaniu rzeczywistych potrzeb osób starszych w ich społecznościach oraz w edukacyjnej części projektu. 36 osób w wieku powyżej 60 lat z trzech krajów (po 12 osób w każdym kraju) wraz z edukatorami z organizacji partnerskich wzięło udział w przygotowaniu Przewodnika. Uczestniczyli w przygotowaniu kwestionariuszy i (po odpowiednim przeszkoleniu) w przeprowadzeniu badań dotyczących oceny potrzeb edukacyjnych osób starszych w ich otoczeniu. W ramach projektu zebrano łącznie 622 kwestionariusze, z czego 200 pochodziło z Bułgarii, 196 z Polski i 226 z Portugalii. Wszystkie ankiety zostały odpowiednio zakodowane i poddane porównawczej analizie statystycznej. Obliczenia zostały wykonane przy użyciu programu SPSS Statistics 22. Pozyskane w badaniu informacje zwrotne i rekomendacje „testowe”, narzędzia i przykłady zostały zawarte w Przewodniku. Raport z badania oraz Otwarty przewodnik dla edukatorów zostały zamieszczone na stronie projektu https://silverciviceducation.wordpress.com/home/
W ramach wizyt łączonych seniorzy „zaangażowani” w projekcie byli również uczestnikami szkoleń w dziedzinie dziennikarstwa społecznego, elementów socjologii i metodologii badań, niezbędnych do przeprowadzania ankiet i wywiadów, podstaw psychologii osób starszych, gerontologii społecznej i psychologicznych aspektów uczenia się u osób starszych. Omawiali też wspólne i indywidualne potrzeby edukacyjne seniorów w trzech krajach oraz profil edukatora osób starszych.
W czasie między spotkaniami edukacyjnymi międzynarodowe grupy seniorów utrzymywały kontakt na Facebooku, wymieniając się opiniami i doświadczeniami. Współpraca osób starszych z trzech różnych krajów dała możliwość oddzielenia specyfiki lokalnej lub krajowej od tego, co może być uniwersalne, dzięki czemu przewodnik może służyć nie tylko nauczycielom z Polski, Portugalii i Bułgarii, ale także nauczycielom i trenerom z innych krajów europejskich.
Celem projektu była wymiana doświadczeń w celu przygotowania edukatorów, zdolnych do wykorzystania w swojej pracy metod i technik z zakresu dziennikarstwa: pozyskiwania i weryfikacji informacji, redagowania tekstów, organizowania zespołów redakcyjnych itp. Cel ten został osiągnięty. W Gondomar, Portugalia powstała spośród uczestników SCE grupa seniorów chcących prowadzić stronę dla osób starszych przygotowująca się do działania pod okiem członka kadry projektu, na podstawie dobrej praktyki opisanej w Przewodniku. Wprawdzie w Sofii, Bułgaria nie powstała grupa redakcyjna, ale wynika to z faktu, ze nie ma tam zorganizowanego modelu edukacji i aktywizacji seniorów. Uczestnicy projektu byli rekrutowani spośród uczestników zajęć językowych organizowanych w New Bulgarian University. Efektem uczestnictwa NBU w projekcie jest rozpoczęcie prac nad stworzeniem Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy tej uczelni.
Finalnym rezultatem projektu jest Otwarty Przewodnik dla Edukatorów zawierający istotne informacje, zalecenia, opinie, obserwacje, przykłady poszerzające i rozwijające ich wiedzę i warsztat edukacyjny. Znalazły się w nim m. in. opis cech i kwalifikacji edukatora; opis technik partycypacyjnych; opis metod nauczania; prezentacja cyfrowych narzędzi edukacyjnych. Znajdzie się tam także omówienia badań (z przedstawieniem ankiety i wszystkich narzędzi użytych w procesie badawczym), diagnoza, opinie itp. W pierwszym etapie realizacji projektu zostały przeprowadzone i opracowane badania ankietowe, które pozwoliły zdobyć wiedzę o tym, czego potrzebują osoby w wieku powyżej 60 roku życie w krajach partnerów, jeśli chodzi o tematykę edukacji, metody szkoleniowe, kwalifikacje i osobowość edukatorów, formę zajęć itp. Powstał raport i rekomendacje dla organizatorów edukacji osób starszych, uwzględniający specyfikę tych potrzeb w trzech krajach. Powstała też strona internetowa, na której przedstawiono wyniki badań, doświadczenia partnerów, przykłady i scenariusze zajęć itp. opinie uczestników projektu oraz spodziewamy się komentarzy użytkowników. Dla uzyskania szerszego zasięgu stworzyliśmy też profil na Facebooku.
Problem kompetencji komunikacyjnych często podnoszony jest w projektach dotyczących edukacji ludzi powyżej 60 roku życia. Pojawiają się także postulaty wprowadzenia elementów edukacji medialnej i dziennikarskiej łącznie z tworzeniem mediów "obsługujących" tę grupę wiekową. Zwykle są to jednak części większej całości: problematyka medialna towarzyszy innym działaniom traktowanym jako najważniejsze. Także propozycje periodyków czy stron internetowych często mają charakter usługi wykonanej przez profesjonalistów dla seniorów, a nie pracy wykonanej przez seniorów od początku do końca.
Projekt SCE potraktował niedostatek kompetencji komunikacyjnych jako główną przyczynę wykluczenia osób powyżej 60. roku życia, zaś potencjał tkwiący w edukacji dziennikarskiej i zespołowej pracy redakcyjnej - jako szansę wypracowania skutecznych metod podnoszenia umiejętności komunikacyjnych. Projekt postawił na wykorzystywanie metod opartych na uczestnictwie. jako główny kierunek przygotowania edukatorów.
Stowarzyszenie Szukamy Polski od ponad 5 lat pracuje z grupą osób powyżej 60 roku życia, tworzących zespół redakcyjny portalu podlaskisenior.pl prowadząc różnorodne działania edukacyjne (podnoszące umiejętności i kompetencje tej grupy) i aktywizujące tą grupę, Wypracowujemy skuteczne metody pracy z seniorami i gromadzimy doświadczenie w tej dziedzinie. Swoimi doświadczeniami dzieliliśmy się w projekcie z organizacjami partnerskimi, które w swoich środowiskach testowały nasze metody dostosowując je do lokalnych warunków i potrzeb, Wynikiem tego jest powstanie grupy seniorów przygotowującej się do działań a obszarze dziennikarstwa społecznościowego w Gondomar, Portugalia.
W przygotowaniu Przewodnika uczestniczyło 36 osób powyżej 60. roku życia z trzech krajów. Podczas wizyt mieszanych brali czynny udział w przygotowaniu ankiet, w ich pilotażu oraz przeprowadzili z ich wykorzystaniem badanie potrzeb edukacyjnych seniorów w swoich środowiskach (sąsiedzi - rówieśnicy, uczestnicy grup zajęciowych, znajomi). Wnioski wynikające z badań lokalnych seniorzy z krajów partnerskich porównywali podczas kontaktów indywidualnych na fb oraz międzynarodowych spotkań edukacyjnych, poznając podobieństwa i różnice. Stanowiło to swoisty punkt wyjścia do pracy nad Przewodnikiem. Seniorzy opiniowali i "testowali" zalecenia, narzędzia i przykłady umieszczone w Przewodniku (zarówno podczas międzynarodowych spotkań edukacyjnych jak też w swoich środowiskach), tak aby dostosować je do potrzeb i możliwości odbiorców, a także zapewnić odpowiedni poziom atrakcyjności i uczestnictwa.
Interesujesz się edukacją seniorów? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń i niestandardowych form aktywizacji seniorów?
Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE!
Zobacz także:
