ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

W jednym z moich wpisów dotyczącym kreatywności zamieściłam ćwiczenie związane z kapsułą czasu. To właśnie do niej chowa się to, co ma zostać odnalezione przez następne pokolenia i dać świadectwo czasów, w których się żyje. O to, co powinno zostać zakopane w ziemi na następne sto lat, zapytałam uczestników i uczestniczki animowanej przeze mnie grupy na Facebooku (w ramach projektu o tożsamym tytule) „Seniorzy w kontakcie”.

Pani Ewa do kapsuły włożyłaby komórkę, laptopa, okulary, maseczki, kilka monet, bieżącą prasę, kilka widokówek przedstawiających nasze miasto, zdjęcia rodzinne, zdjęcia seniorów działających w różnych klubach, ich zamiłowania, pasje, zwyczaje. Stefania dodałaby e-book’a. Jest bardzo przydatny - często go słucha, nie mogąc już czytać książek ani prasy. Płytę z muzyką poważną, bo nigdy się nie starzeje, a stale wzrusza. Kartę płatniczą. Druty i szydełko i gazetę z dzisiejszego dnia.

^{Photo by Roman Kraft on Unsplash}

Dla pana Tomasza to była „trudna sprawa”. Oprócz oczywistych rzeczy takich, jak smartfon, aparat fotograficzny, e-book, dodałby jeszcze te najbardziej aktualne przedmioty: maseczkę i strzykawkę. Zastanawiał się także, jak można by przedstawić zjawiska i procesy, które są dla niego i dla naszych czasów kluczowe – w szczególności fakenews.  Medialne manipulacje, jego zdaniem, to problem ogólnoświatowy.

A najchętniej to zapakowałabym wszystkie problemy świata dzisiejszego i moje, aby spokojnie żyć

^{– dodała Zosia.}

Co włożyliby do kapsuły inni seniorzy i seniorki – ci, którzy nie mają dostępu do Internetu i nowych technologii? Nie wiem i obawiam się, że jeszcze przez jakiś czas się tego nie dowiem.

Edukacja osób w późnej dorosłości w zakresie kompetencji informacyjno-komunikacyjnych oraz nowych technologii to wyzwanie, na które wpływ ma wiele czynników. Wśród tych najważniejszych można wymienić sytuację ekonomiczną seniora czy seniorki, a także ich doświadczenia, wiek i związane z nim zmiany psychomotoryczne.

Sytuacja związana z pandemią koronawirusa jeszcze mocniej uwidoczniła potrzebę wsparcia seniorów i wzmacniania ich umiejętności i kompetencji cyfrowych. Ukazała także brak narzędzi umożliwiających korzystanie z oferty, która praktycznie z dnia na dzień została przeniesiona do cyfrowego świata.  Widoczna stała się również potrzeba poszerzenia kręgu wsparcia edukacyjnego wobec opiekunów osób starszych – także i do nich należy kierować warsztaty i szkolenia. Ich odbiorcami będą także seniorzy, ponieważ okazuje się, iż w Polsce ponad 80% niesamodzielnych seniorów pozostaje pod opieką rodziny – najczęściej opiekunami są współmałżonkowie oraz dzieci, a zdecydowana większość tych osób to kobiety w wieku 45-64 lata.^[1]

Interesujące i potwierdzające obecną sytuację zagrożenia wykluczeniem cyfrowym i społecznym seniorów, mogą być wyniki badań zrealizowane i opublikowane w raporcie „Diagnoza potrzeb i oczekiwań́ mieszkańców Poznania powyżej 50. roku życia”^[2]. Dane tam zawarte wskazują, że zdecydowana większość́ mieszkańców Poznania, którzy ukończyli 50 lat (71,2%) przed nastaniem pandemii nie korzystała z Internetu w celu komunikowania się̨ ze znajomymi i członkami rodziny. Osoby powyżej 50. roku życia preferowały zatem tradycyjne, bezpośrednie formy kontaktu interpersonalnego i nie odczuwały silnej potrzeby, by zdobywać wiedzę oraz umiejętności dotyczące zdalnej i cyfrowej formy komunikacji z bliskimi. Dziś wielu seniorów i seniorek, z którymi rozmawiam i którym to udzielam konsultacji w ramach Telefonu Porad Cyfrowych^[3], mówi, że to konieczność.

Nie chcąc tak pesymistycznie zakończyć tego wpisu, chciałabym wspomnieć jeszcze o tym, co... pozytywne! Wielu wspaniałych specjalistów codziennie przecież pracuje nad nowymi metodami, narzędziami (aplikacjami, programami), projektami, rozwiązaniami, które mają na celu wsparcie najstarszych członków naszego społeczeństwa. Efekty ich działań, to często prawdziwe perełki, skarby, które znajduję i „wkładam do mojej skrzyni”. Ten narzędziownik z dnia na dzień się powiększa, co napawa mnie optymizmem (szczególnie potrzebnym w chwilach zwątpienia). Z przyjemnością będę dzielić się na łamach platformy EPALE swoimi znaleziskami.

Dziś chciałabym przypomnieć o Aplikacjach MEMO. Te narzędzia do treningu umysłu dla seniorów zostały stworzone przez międzysektorowe konsorcjum: organizacji społecznej (Fundacja Stocznia), jednostki naukowej (Uniwersytet SWPS), firmy technologicznej (Laboratorium ee) oraz jednostki samorządowej (Miasto Gdynia). Jak zapewniają twórcy: „MEMO to rodzina trzech aplikacji na tablet, stworzona dla seniorów i z ich udziałem. Testy pokazały, że z MEMO bez problemów korzystają osoby, które nigdy wcześniej nie miały w ręku tabletu. Mimo że aplikacje zostały stworzone do pracy indywidualnej, można je z powodzeniem wykorzystywać w pracy grupowej. Wszystkie są dostępne za darmo”^.[4]

Ja to wszystko potwierdzam i zachęcam do zapoznania się i dodania ich do własnej skrzyni skarbów.^[5] W Bibliotece materiałów EPALE już są!

dr Nina Woderska – z wykształcenia pedagog, wykładowca na studiach podyplomowych z psychogerontologii na Uniwersytecie Wrocławskim i w Wyższej Szkole Nauk o Zdrowiu, pracownik Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu oraz trener w Stowarzyszeniu Centrum Rozwoju Edukacji Obywatelskiej CREO.  Ambasadorka EPALE.

Zobacz także:

Bank dobrych praktyk (pro)senioralnych

91 lat i pierwszy tweet

(Nie) widzialna ręka – wsparcie seniorów w czasie kwarantanny

Jak stracić wolontariusza w 10 dni?

PODCAST EPALE: Wolontariat (pro)senioralny. Dobre praktyki w integracji pokoleń