Wiele mówi się o tym, jak ważne jest „uczenie się przez całe życie” i jak powinniśmy kształtować politykę państwa, żeby osiągać jak najlepsze jego efekty. Podstawą polityki w tym zakresie jest równe traktowanie w dostępie do uczenia się w różnych formach i na różnych etapach życia, zwłaszcza edukacji dorosłych. Ponadto ważne jest umożliwienie jak najszerszego dostępu do dobrej jakości uczenia się czy podkreślenie wagi uczenia się w różnych sytuacjach.  

Ale po co osobom dorosłym dalsze zdobywanie wiedzy, skoro zakończyły już proces edukacji szkolnej, zdobyły wykształcenie i posiadają pracę? Dalsza edukacja osób dorosłych ma służyć własnemu rozwojowi, samoświadomości, poszerzaniu perspektyw, zdobywaniu wiedzy, nabywaniu nowych kwalifikacji i kompetencji. W dobie stale zmieniającego się w bardzo szybkim tempie rynku pracy, zanikania jednych zawodów i pojawiania się innych związanych z szybko rozwijającą się branżą IT, nowo zdobyte umiejętności po prostu pozwalają nam się utrzymać na rynku pracy, dają też możliwość znalezienia nowej, lepszej pracy czy uzyskania awansu. Biorąc pod uwagę dodatkowo aspekt demograficzny jakim jest starzenie się społeczeństwa, edukacja osób dorosłych staje się niezwykle ważna.

Aby proces ten przebiegał skutecznie, należy pamiętać, jak nieodzowną rolę odgrywają tu sami trenerzy i nauczyciele osób dorosłych, których przygotowanie i znajomość andragogiki, najważniejszych zagadnień socjologicznych, psychologii biegu życia oraz metod pracy z osobami dorosłymi pozwoli  na jak najlepsze wykorzystanie zasobów trenerskich i doprowadzi do skutecznego uczenia się. Andragogika nabiera szczególnego znaczenia w związku ze zmianą podejścia do nabywania wiedzy przez osoby dorosłe, gdzie zwykle ściśle określone schematy nauczania przestają być wystarczające.

 ^{Z archiwum projektu}         

Jako kadra trenerska Ośrodka Promowania Przedsiębiorczości zajmująca się edukacją osób dorosłych uznaliśmy, że czynnikiem warunkującym efektywne i skuteczne zarządzanie procesami rozwojowymi naszych pracowników, będzie udział w szkoleniu „Andragogika – czyli jak nauczać osoby dorosłe”.

Ośrodek Promowania i Wspierania Przedsiębiorczości Rolnej jest fundacją działającą na rzecz przedsiębiorców, społeczności lokalnych, lokalnych liderów oraz osób z  grup defaworyzowanych, którymi są mieszkańcy obszarów wiejskich woj. świętokrzyskiego, wymagających wsparcia edukacyjnego w celu poprawy jakości swojego życia. Przez 25 lat naszej działalności zrealizowaliśmy szereg projektów szkoleniowych, doradczych i finansowych. Nasi pracownicy pełnią rolę animatorów działań lokalnych, wsłuchując się w potrzeby mieszkańców naszego regionu. Stale jednak chcemy podnosić nasze kwalifikacje, aby jak najlepiej wspierać mieszkańców naszej społeczności. Korzystając z doświadczeń organizacji partnerskiej Mobility Projects  z Hiszpanii ośmioosobowa grupa naszych trenerów wzięła udział w dwóch cyklach kursu i  zdobyła nową wiedzę i umiejętności, które wykorzystujemy w prowadzonych przez nas szkoleniach, tak aby ich uczestnicy uzyskali rzetelną wiedzę, przekazaną w atrakcyjny dla nich sposób. 

                                       ^{Z archiwum projektu}                         

Głównym punktem szkolenia był Cykl Kolba. Dawid A. Kolb zaproponował, by proces nauczania osób dorosłych postrzegać jako cykl, w którym kluczową rolę odgrywają zmysły, doświadczenie osoby i jego analiza. W procesie tym wyodrębnia się cztery etapy. Zdaniem Kolba proces uczenia powinien rozpoczynać etap 1, czyli doświadczenie.

1. Konkretne doświadczenie – to, czego człowiek uczy się, doświadcza w sytuacji szkoleniowej. Trener ma na tym etapie dwie możliwości: może zaproponować uczestnikom ćwiczenie tak, aby znaleźli się w samym środku danej sytuacji lub jeśli nie da się wykonać symulacji, może odwołać się do doświadczeń, które posiadają uczestnicy.

2. Refleksyjna obserwacja – refleksja nad tym doświadczeniem, na przykład obserwacja własnych reakcji, reakcji innych członków grupy, analizowanie doświadczenia. Na tym etapie trener powinien pozwolić grupie np. na dyskusję. Oczywiście powinna być ona moderowana.

3. Tworzenie teorii –wyciąganie wniosków, tworzenie uogólnień, odnoszenie się do większego kontekstu, lub dotychczasowej i nowej wiedzy. Trener ma możliwość przedstawienia tu tzw. ,,teorii” oraz powiązania wniosków, z tym co wypracowała grupa.

4. Aktywne eksperymentowanie – sprawdzenie w praktycznym działaniu lub innych sytuacjach wniosków wysuniętych na poprzednim etapie cyklu uczenia się. W końcowym etapie trener sprawdza, co się stanie jeżeli uczestnicy zastosują to, czego się nauczyli. Czasami uczestnicy szkolenia sami dochodzą do wniosków, czasami jednak szkoleniowiec powinien grupę nakierować na konkretne działania np. pokazać przykłady, podpowiedzieć niewielkie usprawnienia, które wpiszą się w to, z czego uczestnicy już korzystają.

Ponadto nasi pracownicy  pod okiem wykwalifikowanej trenerki zdobyli wiedzę na temat krzywej zapominania Ebbinghausa; modelu dynamicznej nauki K. Vopela; zasad projektowania szkoleń dla osób dorosłych z uwzględnieniem stylów uczenia się i typów osobowości. Dodatkowo poznali metody pracy  z trudnym uczestnikiem i jak radzić sobie z oporem w pracy grupowej.

Konkluzja z naszej nauki w Hiszpanii jest taka, iż dobrze przygotowane szkolenie powinno bazować na Cyklu Kolba. Poszczególne etapy nie muszą zajmować dużo czasu, ale ważne aby były wszystkie. Udział w  szkoleniu pozwolił na wypracowanie 4 programów szkoleniowych w oparciu o cykl Kolba.

W trakcie naszych zajęć edukacyjnych wykorzystujemy cały potencjał, jaki tkwi w tym modelu. W organizowanych przez nas szkoleniach wykorzystujemy opracowane przez nas programy, szkoląc przedsiębiorców, osoby defaworyzowane, rolników oraz przedstawicieli organizacji lokalnych. W ich trakcie posługujemy się poznanymi na kursie w Hiszpanii atrakcyjnymi formami prowadzenia zajęć oraz technikami motywowania osób dorosłych do podnoszenia własnych umiejętności i kwalifikacji.  Wskazujemy lokalnym liderom, jakie możliwości płyną z ciągłego pogłębiania wiedzy i jakie możliwości daje to w pracy z lokalnymi społecznościami. Dzięki temu powstają liczne pomysły, wykorzystywane przy opracowywaniu kolejnych projektów, które przyczynią się do rozwoju zasobów ludzkich i wzrostu postaw przedsiębiorczych oraz obywatelskich, a także rozwoju społeczno-gospodarczego społeczności lokalnych i  regionu.

Projekt został zrealizowany w ramach programu Erasmus+ Edukacja dorosłych, Akcja 1.

Zobacz także:

Imigranci, jak ich wspierać i pomóc w obalaniu mitów na ich temat