ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

Marazm. Zniechęcenie. Wykluczenie. To tylko kilka barier, z którymi zderzają się osoby, chcące aktywizować małe społeczności lokalne. Rozmawiając z liderami organizacji pozarządowych i ludźmi kultury, często słyszę, że trudno jest działać, pracować i zmieniać małe środowiska lokalne. Mówią, że jest to dość żmudna i trudna praca. Mając socjologiczne doświadczenie z aktywizowaniem społeczności lokalnej "od podstaw", mam świadomość, że nie jest to łatwe ale jest to możliwe! Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak to zrobić skutecznie, przeczytaj ten tekst do końca.

Pracując w wiejskiej społeczności lokalnej, zawsze chętnie dzielę się spostrzeżeniami, dotyczącymi tego jak aktywizować społeczności lokalne. Słucham. Obserwuję. Wyciągam wnioski. Nie jest sztuką, zrealizować jeden lub dwa projekty i pójść dalej, do kolejnej grupy. Wyzwanie polega na utrzymaniu aktywności długodystansowo, w tym samym miejscu działania.

Myśląc o początkach podejmowania aktywności, szczególnie zależy mi na tym, aby skupić się na przykładach niewymagających wkładu finansowego, który często jest pierwszą barierą (mentalną) do podjęcia decyzji o… niepodejmowaniu żadnych działań. Ileż razy słyszałam: "Wszystko fajnie, ale my nie mamy pieniędzy.", "Przecież bez kasy się nie da!", "Nie stać nas na działania". Nie chcę też pisać, że pieniądze są zbędne. Bo nie są. Jednak zapotrzebowanie na nie pojawia się dopiero wtedy jak podejmujemy już większe inicjatywy.

Oczywiście mam świadomość, że każda społeczność jest inna, więc nie gwarantuję, że wszędzie wszystko da się przełożyć 1:1, ale to o czym tu piszę, niejednokrotnie testowałam i sprawdziłam w praktyce oraz działaniu w małej społeczności. Zacznę od kilku początkowych wskazówek dla edukatorów, liderów, instruktorów, etc., którzy chcą podjąć się aktywizacji społeczności lokalnych.

 Od czego zacząć?       

1. Ludzie. LUDZIE. Ludzie.

Najważniejszą bazą i kapitałem są ludzie, którzy żyją wokół. Rozejrzyjcie się i zobaczcie, ile interesujących osób żyje w danej społeczności. Zaaranżujcie pierwsze spotkanie i dobrze się na nie przygotujcie (to podstawa!).

2. Nie ilość, a JAKOŚĆ. 

Nie oczekujcie zaangażowania wszystkich mieszkańców, bo i tak zawsze ktoś nie przyjdzie. Zawsze cieszcie się z każdej obecnej osoby, nawet jeśli w spotkaniu weźmie udział tylko kilka osób. Nikt nie powiedział, że wszyscy muszą chcieć się aktywizować (na opornych przyjdzie jeszcze czas). 

3. LIDER/KA na start!

Dobrze mieć swojego lokalnego lidera lub liderkę. Osobę, która będzie napędzała działania. Jej rola jest tu bardzo, bardzo ważna i istotna. Oczywiście polecam szczególnie osoby "stąd", bo któż lepiej zna daną społeczność i jej specyfikę - niż sami mieszkańcy?

4. KAPITAŁ mamy w sobie.

Określcie wspólnie zasoby wsi, gminy, powiatu – całej społeczności. A także zbierzcie wszystkie cenne kontakty do osób i organizacji które mogą pomóc w realnym działaniu. Należą do nich np. Lokalne Grupy Działania, różnorodne firmy i organizacje pozarządowe, które działają blisko. Jestem przekonana, że w każdej części świata żyją ludzie, którzy wiele potrafią i chętnie dzielą się swoja wiedzą. Czasem tylko, trzeba wyjść do nich z inicjatywą. Może się okaże, że obok mieszka pani Krystyna, która robi kwiaty z krepiny, pani Jola, która piecze pyszne ciasta, pani Zofia, która jest świetną organizatorką albo pani Jadwiga, która zawsze chętnie zaśpiewa podczas organizowanego wydarzenia?! 

5. małe CELE

Określcie, co chcecie zrobić w danej społeczności, z kim, w jakim czasie. Na początku stawiajcie społeczności małe cele, które będą sprzyjały budowaniu wzajemnego zaufania. To one pozwolą podjąć pierwsze inicjatywy. Pamiętajcie, że każdy dobrze postawiony cel musi być zgodny z metodą SMART czyli: 
sprecyzowany (dokładnie określamy to co chcemy zrobić), 
mierzalny (np. określamy liczbę osób, która weźmie udział), 
atrakcyjny (nie zakładajcie od razu budowy świetlicy, zacznijcie do czegoś małego i „miłego”), 
realny (ma być on możliwym do zrobienia krokiem w przód) i 
terminowy, określony w czasie (dokładnie określamy terminy i czas realizacji). 
Zachęcam by podczas planowania działań sprawdzać, czy one są spójne z ww. schematem. Wtedy jest mniejsza szansa na pominięcie ważnych elementów podczas planowania celów do realizacji.

6. Siła konsekwencji.

Bądźcie konsekwentni i pewni swojego działania. Droga do sukcesu jest zazwyczaj kręta. Musicie być więc na to przygotowani. Nie bójcie się porażek, jak wiadomo - nieomylny jest tylko ten, który nic nie robi. Decydując się na aktywizację społeczności lokalnych, musicie być przygotowani na wiele przeszkód, ale na końcu tej drogi zazwyczaj czeka ogromna satysfakcja ze zrealizowanych działań.

7. Świętujcie SUKCESY.

Jeśli wspólnie się napracujecie, koniecznie znajdźcie też czas na wspólne podsumowywanie tego, co już udało się zrobić. Omówicie z ludźmi to, co się zadziało. Cieszcie się z tego, co się udało. Zastanówcie się, co można było zrobić lepiej. A następnie zespołowo planujcie i podejmujcie kolejne inicjatywy... Powodzenia!

Karolina Suska – socjolożka, trenerka, tutorka, dyrektorka instytucji kultury. Absolwentka UJ, Szkoły Liderów PAFW i Akademii Liderów Kultury. Wiejska aktywistka zafascynowana pracą na rzecz lokalnych społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz kobiet. Pasjonatka odkrywania potencjału drzemiącego w ludziach. Ambasadorka EPALE.

Zobacz także:

Międzypokoleniowy Klub Kobiet Aktywnych czyli miejsce bibliotecznej mocy