Om levenslang leren te bevorderen kan je in Vlaanderen verworven competenties laten erkennen (EVC). Je kan via beroepservaring (of andere ervaringen) aantonen dat je bekwaam bent voor het beoefenen van een beroep, of je kan je ervaring gebruiken om een diploma behalen. Dit kan verlopen via verschillende procedures en kan leiden tot vrijstellingen en een verkort traject. Aansluitend bij de Europese beleidslijn Upskilling Pathways, zette Vlaanderen in 2022 en 2023 verschillende stappen in de uitvoering van haar geïntegreerd EVC-beleid.

In december 2021 formuleerde het Partnerschap Levenslang Leren in opdracht van de Vlaamse Regering een Actieplan Levenslang Leren om in Vlaanderen tot een echte leercultuur van opleiding, omscholing en oriëntering doorheen de loopbaan te komen. Het actieplan vormde een startpunt om, vanuit een gezamenlijke visie en via zeven vlaggenschepen, koers te zetten naar een lerend Vlaanderen.

De zeven vlaggenschepen die in het actieplan naar voren worden geschoven, clusteren diverse acties/projecten om mee aan de slag te gaan rond zeven thema's: 

1. Naar een kennisagenda levenslang leren 
2. Naar een gesegmenteerde mobiliseringsstrategie 
3. Een persoonsvolgende inzet van Vlaamse LLL incentives onderzoeken 
4. Op weg naar één Vlaams strategisch competentieprogramma 
5. Begeleiding en ondersteuning bij LLL: uitwerking van flankerend beleid 
6. Begeleiding en ondersteuning van aanbodverstrekkers 
7. Partnerschappen rond leren toekomstgericht versterken

Stappen gezet in geïntegreerd EVC-beleid

Onder vlaggenschip 4 ‘Op weg naar één Vlaams strategisch competentieprogramma’ zet het Partnerschap competenties centraal, als ruggengraat van een lerende economie en samenleving. Dit betekent gecombineerd inzetten op competentieprognoses, competentiechecks, een competentieportefeuille en aanbevelingssystemen voor opleidingen en loopbaanstappen, met specifieke aandacht voor basiscompetenties, zoals (digitale) geletterdheid.

Een belangrijke schakel in dit beleid is de waardering en formele erkenning (via certificering) van competenties die mensen verworven hebben tijdens de uitoefening van hun beroep, vrijwilligerswerk, hobby’s of zelfstudie. De verdere uitrol van het geïntegreerde EVC-beleid werd daarom vooropgesteld als een prioriteit voor levenslang leren. De Vlaamse Regering nam, o.a. in uitvoering van Vlaamse Veerkracht (Alle hens aan dek, Edusprong ...) verschillende acties om hier vorm aan te geven, aansluitend bij de Europese beleidslijn om Upskilling Pathways te voorzien.

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay (aangepast)

Verhoging aantal en kwaliteit van EVC-trajecten en testcentra

Eén van die acties was het verder uitrollen van een geïntegreerd EVC-beleid (kwalitatief en kwantitatief). 

Kwantitatief door een verhoging van het aantal EVC-trajecten en EVC-testcentra na te streven. Sinds de goedkeuring van de EVC-regelgeving in 2019 werden jaarlijks gemiddeld 10 EVC-standaarden ontwikkeld samen met alle belanghebbenden.

Kwalitatief door aandacht te besteden aan de kwaliteit van de EVC-instrumenten die op basis van de EVC-standaarden worden uitgewerkt, het aanbod en de begeleiding van kandidaten. Er kwam een onderzoek naar de begeleiding van EVC-kandidaten en er werd in kaart gebracht welke methodieken en tools gebruikt werden. Dit onderzoek was erop gericht een klantgerichte en doelgerichte begeleiding van EVC-kandidaten te ondersteunen. 

Als eindproduct van deze opdracht kwamen er 

• Methodieken en tools voor de EVC-begeleider, vertaald naar de concrete EVC-praktijk in Vlaanderen; 
• Methodieken en tools voor de (toekomstige) EVC-kandidaat; 
• Informatie voor toeleidingsorganisaties naar EVC. 

Deze verschillende producten worden ontsloten op een speciale website voor het Erkennen van Verworven Competenties (EVC). 

De methodieken en tools voor de EVC-begeleider vind je op de EVC-website op het deel voor de (toekomstige) EVC-testcentra; 

De methodieken en tools voor de (toekomstige) EVC-kandidaat vind je op het deel voor de EVC-kandidaat; 

Informatie voor toeleidingsorganisaties naar EVC vind je op een deel voor de toeleidingsorganisaties naar EVC. 

Beroepskwalificerend aanbod 

Op basis van de visie die de beleidsdomeinen werk en onderwijs samen ontwikkelden over de plaats van de beroepskwalificerende trajecten in het opleidingslandschap en van de aanbevelingen en aandachtspunten voor een verdere uitrol, werd het beleid rond beroepskwalificerende trajecten versterkt. In 2023 startte een regelgevende traject dat het mogelijk maakt dat een organisatie bevoegd wordt om een erkende beroepskwalificerende opleiding- of EVC-traject aan te bieden voor een deelkwalificatie in plaats van een volledige beroepskwalificatie. 

Leerjobs

Het beleidsdomein WSE zette ook in op verschillende vormen van beroepskwalificatie. In 2022 werd een Europa WSE (ESF)-oproep gelanceerd om een beroepskwalificerend aanbod voor ongekwalificeerde (instromende) werkzoekenden voor te bereiden en uit te bouwen, op basis van de mogelijkheden van het EVC-beleid en het gemeenschappelijk kwaliteitskader voor beroepskwalificerende trajecten. Onder deze oproep werden de voorbereidingen getroffen om in 2023 de proefprojecten te kunnen opstarten. De proefprojecten verkenden het concept van leerjobs - een leertraject via werkplekleren en EVC voor ongekwalificeerde jongeren, werkzoekenden en werknemers – in de praktijk.

INTERESSANTE LINKS

Zes cases van (mogelijke) kandidaten voor EVC 

https://www.vlaanderen.be/informatie-voor-toeleiders-naar-evc/cases-voorbeelden-van-kandidaten

Erkennen van verworven competenties wint aan belang in Vlaanderen

Besluit van de Vlaamse Regering over leerjobs