• Nazwa uniwersytetu ludowego: Ekologiczny Uniwersytet Ludowy
• Lokalizacja: Grzybów 1/2; 09-533 Słubice; woj. mazowieckie
• Rok założenia: 1995 – Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne ZIARNO i 2015 – Ekologiczny Uniwersytet Ludowy
• Profil uniwersytetu ludowego: agroekologia oraz edukacja mieszkańców wsi na rzecz zrównoważonego rozwoju
• Główne cele i misja uniwersytetu ludowego: 
  1. Krzewienie idei wszechstronnego rozwoju człowieka poprzez edukację ku wolności, dla pokoju, szacunku do życia.
  2. Prowadzenie działalności naukowej, naukowo-technicznej i oświatowej, w tym również polegającej na kształceniu studentów.
  3. Promowanie i rozwijanie pedagogiki uniwersytetów ludowych wywodzącej się z myśli edukacyjnej wypracowanej przez jej twórcę N.F.S. Grundtviga w Danii oraz jego kontynuatorów w Polsce.
  4. Ochrona środowiska i budowanie solidarności pokoleń: promowanie i działanie na rzecz idei zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym,  krajowym i międzynarodowym, w tym rozwijanie troski o środowisko i bogactwo przyrodnicze, pokazywanie roli człowieka jako odpowiedzialnego stróża stworzenia, a także podkreślanie znaczenia solidarności między- i wewnątrzpokoleniowej.
  5. Działalność kulturalna, pielęgnowanie korzeni kulturowych połączone z działaniem na rzecz dialogu, w szczególności pokazywanie wartości wielokulturowego dziedzictwa Mazowsza i znaczenia dialogu dla budowania pokoju. 

Misją Ekologicznego Uniwersytetu Ludowego (EUL) jest wspieranie szeroko rozumianego rozwoju człowieka m.in. poprzez organizację kursów/warsztatów w obszarze agroekologii z wykorzystaniem metody uniwersytetów ludowych, opartej na zasadach takich jak: uczenie się przez praktykę, „żywe słowo” i uczenie się od mistrzów. Naszą inicjatywą chcemy budować nowy paradygmat, nowy model społeczno-gospodarczy, gdzie łączymy ekonomię z troską o środowisko i solidarność społeczną, realizujemy przesłanie encykliki Laudato si’ papieża Franciszka, jak i wezwanie brata Rogera z Taizé, by „czynić Ziemię gościnną dla wszystkich”. 

Ekologiczny Uniwersytet Ludowy jest fundacją założoną przez Ewę i Petera Stratenwerthów w roku 2015, ale kursy metodą uniwersytetów ludowych były prowadzone wcześniej, od roku 2001 w ramach Stowarzyszenia Ekologiczno-Kulturalnego ZIARNO, które fundatorzy EUL współzakładali z grupą rolników i aktywistów w roku 1995. 

Stowarzyszenie ZIARNO zrealizowało łącznie blisko 40 kilkutygodniowych kursów dla mieszkańców wsi europejskich, w których łącznie wzięło udział ponad 1000 osób. Było to możliwe dzięki wsparciu z programów edukacji dorosłych Unii Europejskiej, początkowo zwanych Socrates-Grundtvig, a potem Erasmus+.  

Obecnie Stowarzyszenie ZIARNO i fundacja Ekologiczny Uniwersytet Ludowy blisko ze sobą współpracują, prowadzeniem kursów zajmuje się przede wszystkim EUL, niemniej Stowarzyszenie ZIARNO prowadzi wiele programów edukacyjno-społecznych dla mieszkańców wsi, które są także inspirowane pedagogiką grundtvigiańską. 

• Adres strony: grzybow.pl

Proszę opowiedzieć o najbardziej niezwykłym sukcesie lub wydarzeniu związanym z Waszym uniwersytetem.

Naszym wielkim sukcesem jest fakt, że Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji zarządzająca programem Erasmus+ na swoje 25-lecie postanowiła uhonorować 5 organizacji, które są najlepsze w poszczególnych sektorach: Kształcenie i szkolenia zawodowe, Edukacja szkolna, Szkolnictwo wyższe, Edukacja dorosłych i Młodzież. Stowarzyszenie ZIARNO, realizujące projekty z programu Erasmus+ od roku 2015 razem z Ekologicznym Uniwersytetem Ludowym, zostało uznane za najlepsze w Polsce w obszarze edukacji dorosłych!

Jesteśmy dumni z tego, że absolwenci naszych kursów czują się nadal częścią uniwersytetu ludowego w Grzybowie. Naszym sukcesem są ich sukcesy: inicjatywy, które rozwijają (np. Nyeleni Polska, czy AgroPermaLab), gospodarstwa, które prowadzą, czy po prostu dalszy ich rozwój (jedna z naszych absolwentek, matka trójki dzieci, po kursie podjęła się dalszej nauki, zaocznie zdała maturę, zakończyła studia i pracuje obecnie jako psycholog).

Jednym z naszych sukcesów jest też organizacja od 2004 roku corocznego seminarium „Dobre Żniwa” dla rolników ekologicznych z udziałem naszych studentów i absolwentów. Studenci aktywnie włączają się w przygotowania do kursu. Naszym sukcesem jest również to, że jesteśmy zapraszani do współpracy przez inne organizacje z Polski i z zagranicy. Na przykład w 2022 roku Ewa Smuk-Stratenwerth prowadziła wykład dla dyrektorów wszystkich uniwersytetów ludowych w Danii. W 2023 roku poprowadziła warsztaty wraz z Moniką Deją, wiceprezeską Stowarzyszenia ZIARNO, w Japonii dla młodych ludzi z Changemakers College na temat pedagogiki grundtvigiańskiej. W styczniu 2024 roku Ewa Smuk-Stratenwerth została zaproszona z wykładem na temat uniwersytetów ludowych w Polsce do Kalkuty na międzynarodowa konferencję na Uniwersytecie Jadavpur.

Proszę podać przykłady unikalnych projektów edukacyjnych, które są realizowane przez Wasz uniwersytet ludowy?

Jak do tej pory w ramach działalności fundacji EUL:

• zostało zorganizowanych 5 dwuletnich kursów rolnictwa ekologicznego (100 dni zajęć teoretycznych i 14 miesięcy praktyk w ekologicznych gospodarstwach rolnych), jedyne tego rodzaju kursy w Polsce;
• we współpracy z ekspertami i ekspertkami merytorycznymi oraz Instytutem Badań Edukacyjnych utworzono sześć nowych kwalifikacji rynkowych w Polskiej Ramie Kwalifikacyjnej, trwają prace nad organizacją egzaminów certyfikujących dla tych zawodów;
• zostały zorganizowane pilotażowe kursy krótkie w modelu uniwersytetów ludowych, w oparciu o wypracowane ramy dla potencjalnych kwalifikacji rynkowych: kurs ogrodnictwa ekologicznego, kurs „Rolnictwo wspierane przez społeczność”, kurs dla edukatorów klimatycznych, kurs dla edukatorów na rzecz bioróżnorodności, warsztaty prowadzenia gospodarstw opiekuńczych;
• pracowniczki Fundacji odbywają regularne szkolenia w innych uniwersytetach ludowych oraz zacieśniają współpracę z ich przedstawicielami;
• w 2024 roku rozpoczęliśmy, dzięki europejskiej współpracy, nowy unikalny projekt edukacyjny: Bioregional Weaving Lab. W ramach tego projektu utworzyliśmy tzw. Pracownię Bioregionu Doliny Środkowej Wisły, gdzie będziemy pogłębiać współpracę i rozwijać edukację mieszkańców bioregionu, liczącego ponad 150 tysięcy hektarów;
• w ramach wcześniejszej pracy Stowarzyszenia Ekologiczno-Kulturalnego ZIARNO wypracowany został model edukacji mieszkańców wsi w formie kilkutygodniowego kursu (bez internatu). Zajęcia były prowadzone w czterech blokach tematycznych: ekologia i zdrowie, rzemiosło i sztuka, technologie informatyczne oraz rozwój osobisty i społeczny. Ostatnio (w latach 2020-2022) model ten był z sukcesem testowany w pięciu placówkach w Polsce w ramach programu SZANSA.

Czy Ekologiczny Uniwersytet Ludowy współpracuje z lokalnymi organizacjami, przedsiębiorstwami lub instytucjami publicznymi, aby wzmocnić swoją rolę w społeczności?

EUL to część Ekosystemu pod adresem Grzybów 1/2, który składa się z następujących podmiotów mających osobowość prawną:

• ekologiczne gospodarstwo rolne wraz z zagrodową serowarnią
• Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne ZIARNO
• Ekologiczny Uniwersytet Ludowy
• Spółdzielnia Socjalna Cor et Manus. Smaki z Grzybowa.

Gospodarstwo, piekarnia i serowarnia zostały założone i są od lat rozwijane przez Petera Stratenwertha. Peter wraz z żoną Ewą są współzałożycielami Stowarzyszenia ZIARNO i fundatorami Ekologicznego Uniwersytetu Ludowego. 

Spółdzielnia Socjalna jest inicjatywą kilku gospodyń z okolicznych wsi i zapewnia posiłki dla wycieczek szkolnych i innych grup zorganizowanych odwiedzających Grzybów. 

Ekosystem pod adresem Grzybów 1/2 służy społeczeństwu na kilku poziomach. 

• Po pierwsze, realizowane są różnorodne projekty skierowane do społeczności lokalnej, jak również wydarzenia kulturalne, w których uczestniczą mieszkańcy okolicznych gmin i powiatów – również jako wystawcy lub występujący. 
• Po drugie, instytucje ekosystemu są miejscem pracy i rozwoju dla osób zatrudnionych i wolontariuszy – są to mieszkańcy Grzybowa i okolic, aktywiści ekologiczni, którzy postanawiają się włączyć w działanie na poziomie NGO, czy też różni wędrowcy, którzy postanawiają na krócej lub dłużej osiąść w miejscu pełnym pokoju i służącym przyrodzie i ludziom. 
• Po trzecie, od 1994 roku wydawany jest periodyk „Wieści znad Wisły”, który dotyka zagadnień lokalnej społeczności oraz włącza jej przedstawicieli jako autorów tekstów i zdjęć. 
• Po czwarte, produkowana na miejscu ekologiczna żywność (pieczywo i sery długo dojrzewające) jest wartością dla mieszkańców Mazowsza, którzy mają zasoby na inwestowanie w żywność etyczną oraz służącą zdrowiu i klimatowi. 
• Po piąte, prowadzone w Grzybowie kursy metodą uniwersytetów ludowych dostarczają kompetencji i są przestrzenią szeroko rozumianej oświaty oraz rozwoju dla setek ludzi, którzy idą z tym dalej w świat i budują lepsze społeczeństwo. 
• Po szóste, Grzybów stał się przestrzenią spotkań, dyskusji i wymiany myśli osób często bardzo zatroskanych o świat i wsłuchanych w wołanie ziemi i krzyk ubogich, a przy tym dysponują oni różnorodnym kapitałem, co daje szansę na sieciowanie oraz pozwala na rodzenie się nowych wartościowych inicjatyw. 
• Po siódme, wspólnota w Grzybowie jest miejscem modlitwy i refleksji, a modlitwa – jak wierzą chrześcijanie – ma moc zmieniania świata.

Jakie są Wasze doświadczenia związane z tworzeniem społeczności uczącej się wokół uniwersytetu ludowego?

Fundacja Ekologiczny Uniwersytet Ludowy prowadzi kompleksową edukację w zakresie ekologicznego rolnictwa, organizując dwuletni kurs dla dorosłych zainteresowanych prowadzeniem gospodarstwa w tym modelu. Absolwenci często podejmują własną działalność rolniczą lub edukacyjną, szerząc dalej ideę zrównoważonego rolnictwa. Niejednokrotnie dzięki studiom w EUL zmieniają poczucie wpływu na świat. 

Oprócz kursu długoterminowego oferujemy krótkie warsztaty agroekologiczne z takich kwalifikacji, jak prowadzenie ogrodu ekologicznego czy edukacja bioróżnorodności. W Warszawie wynajmujemy stoisko z produktami naszej piekarni oraz serowarni. Organizacje funkcjonujące w Grzybowie mają renomę wynikającą z prowadzenia wysokiej jakości kursów prowadzonych przez ekspertów z obszaru agroekologii. Długoletnie doświadczenie owocuje relacjami w środowisku rolników ekologicznych i edukatorów. 

Poprzez stronę internetową i media społecznościowe dzielimy się wiedzą i naszymi wartościami, poszerzając zakres oddziaływania. Oprócz bieżącej działalności organizujemy wydarzenia promujące wartości ekologiczne i troskę o klimat. Przykładem jest seminarium „Uniwersytety Ludowe wobec wyzwań antropocenu”, podczas którego prowadziliśmy warsztaty poruszające problem zmiany klimatu. 

Cyklicznie, od ponad 20 lat, organizujemy seminarium „Dobre żniwa”, na które zapraszamy rolników. 

Prowadzimy działalność wydawniczą, która pozwala nam docierać do większego grona odbiorców. 

Latem 2017 roku Stowarzyszenie ZIARNO razem z Ruchem Ekologicznym św. Franciszka z Asyżu pierwszy raz zorganizowało warsztaty Laudato si’, które  służyły głębszemu zrozumieniu encykliki i promowaniu jej przesłania. Od tamtego czasu każdego roku zapraszamy do rozważania treści encykliki i modlitwy w intencji stworzenia. W Laudato si’ papież nazywa jasno palące problemy współczesnego świata, w tym pisze o dominującym paradygmacie technokratycznym, opartym na idei nieograniczonego wzrostu, konsumpcjonizmie i dążeniu do maksymalizacji zysków, prowadzących do dewastacji Planety. W tym wezwaniu do prostoty słowa papieża spotykają się z tym, czego przez całe swoje długie życie uczył brat Roger, twórca Wspólnoty w Taizé, jedna z najjaśniejszych postaci w chrześcijaństwie XX wieku. W swojej regule zawarł słowa, których fragment znajduje się w budynku Ekologicznego Uniwersytetu Ludowego (budynek ten za zgodą braci z Taizé nosi nazwę Ekologiczny Uniwersytet Ludowy im. brata Rogera z Taizé):

„Czynić Ziemię gościnną dla wszystkich, dla tych co są blisko i dla tych, co daleko, to piękna karta Ewangelii, którą masz zapisać własnym życiem. Zapomnienie o sobie i bezinteresowność pozwolą ci trwać pośrodku ludzkiej rodziny, pośród jej nieustannych wzlotów i upadków. (…) Wspiera cię wspólny zapał – raduj się, nie jesteś już sam. (…) Jesteś z nimi powołany do urzeczywistnienia przypowieści o wspólnocie”. 

Wierzymy, że nasza działalność niesie światu nadzieję, przywraca wiarę w sens pracy dla dobra wspólnego, w tym dla dobra ziemi.

Czy na Waszym uniwersytecie ludowym stosujecie jakieś innowacyjne podejścia do angażowania uczestników w proces edukacyjny?

Wypracowany przez nas kursy rolnictwa ekologicznego metodą uniwersytetu ludowego jest całkowicie innowacyjny, przede wszystkim dlatego, że łączy teorię i naukę stacjonarną (100 dni nauki w ciągu dwóch lat) z praktyką (14 miesięcy praktyk u doświadczonych rolników ekologicznych). Doświadczanie i praktyka są stałymi elementami kursów. 

Grundtvigowi bardzo bliska była myśl, że ludzi należy kształcić w tym, co bliskie ich codzienności, a jednocześnie pozwolić im odkrywać świat, zamiast tylko wlewać wiedzę do głów. W EUL jest dużo miejsca na poezję, sztukę i muzykę, a wspólne śpiewanie rozpoczyna dzień. Grundtvig miał przekonanie, że w rozwoju człowieka wszystko się ze sobą łączy i do dziś mawia się, że duńscy rolnicy robią najlepsze masło, gdyż czytają wiersze.

Produkcja żywności jest ważnym elementem naszej pracy. Chcemy poprzez pracę z ziemią, korzystać z jej darów oraz dzielić się tym z innymi. W naszą działalność wpisany jest chów kóz, krów, wytwarzanie sera z pozyskanego mleka, uprawa warzyw na małą skalę, produkcja chleba. Prowadzone w Grzybowie serowarnia i piekarnia mają certyfikat ekologiczny. Uważamy, że jedzenie i jego przygotowywanie ma wymiar etyczny. 

Jakie są najczęstsze wyzwania związane z motywowaniem dorosłych do nauki i jakie macie sprawdzone strategie w tym zakresie? Czy słuchaczy Waszego uniwersytetu trzeba w ogóle motywować? 

Z naszych obserwacji wynika, że osoby zgłaszające się na kursy mają wysoki poziom motywacji i są zdeterminowane do podjęcia drogi samorozwoju. Wyzwaniem są najczęściej kwestie związane z osobistymi zobowiązaniami naszych studentów, na przykład podjętą pracą, posiadaniem dzieci itp. Studenci z przyczyn zewnętrznych rezygnują z udziału w zajęciach, np. ktoś z ich bliskich choruje, mają problemy ze spłatą zobowiązań. Staramy się wspierać studentów w łączeniu obowiązków i nauki w EUL. Stosujemy podejście indywidualne do każdego uczestnika kursu, dopuszczamy niewielkie zmiany w programie praktyk, nieobecności w niektórych zjazdach. 

Co sprawia, że Wasza oferta edukacyjna jest wyjątkowa i atrakcyjna dla osób dorosłych?

Staramy się zapewnić jak najwyższą jakość naszych kursów, zapraszamy ekspertów z danych dziedzin, współpracujemy z uczelniami i innymi organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami instytucji. Nasz kurs cieszy się dobrą renomą. Dodatkowo pracujemy nad doskonaleniem naszych metod pracy z grupą – idąc za ideą uniwersytetów ludowych Grundtviga. Dzięki temu możemy zaoferować studentom nie tylko nabycie umiejętności i wiedzy, ale też głębokie doświadczenie tworzenia wspólnoty, odkrywania swojego potencjału, próbowania sił w nowych dziedzinach. Zajęcia odbywają się w większości w naszym ośrodku, który ma przystosowaną infrastrukturę, tematyczne sale warsztatowe, ogród edukacyjny oraz w sąsiedztwie gospodarstwo ekologiczne, będące ważnym miejscem nauki. 

EUL jest ukierunkowany na edukację w obszarze agroekologii, co czyni go bardziej skutecznym. Wielu naszych absolwentów kontynuuje swoją ścieżkę rozwoju, część z nich współpracuje z nami, np. jako nauczyciele, opiekunowie kursów. Możliwe jest też zatrzymanie się na dłużej w Grzybowie, w celu odbycia praktyk lub wolontariatu. Pracownicy EUL i Stowarzyszenia ZIARNO tworzą zgrany zespół, atmosferę otwartości na ludzi, współpracy. Uważamy, że zarówno miejsce – siedziba, jak i ludzie, którzy tu pracują, stanowią o unikalności szkoły, przyciągają ludzi. 

Jakie są Wasze marzenia lub cele związane z dalszym rozwojem uniwersytetu ludowego?

Wierzymy, że dzięki naszej pracy ten świat staje się lepszy. Konkretne owoce działalności podmiotów zlokalizowanych w Grzybowie to m.in. odkrycie piękna przyrody, większa świadomość w obszarze ekologii. Stosowana przez nas metodyka uniwersytetów ludowych sprzyja budowaniu więzi społecznych i poczucia odpowiedzialności za rzeczywistość. Uważamy, że szkoły powinny uczyć „dla życia”, tzn. skupiać się na edukacji w dziedzinach najbardziej potrzebnych społeczeństwu. Dlatego zamierzamy kontynuować naszą ścieżkę rozwoju edukacji ekologicznej i docierać do szerokiego grona odbiorców. 

Jednym z naszych nowych kierunków działania jest budowanie jedności w ramach naszego ekosystemu, składającego się ze Stowarzyszenia, Fundacji, Spółdzielni, serowarni, piekarni i gospodarstwa ekologicznego. Pracujemy więc nie tylko nad rozwojem na zewnątrz, doskonaląc naszą działalność statutową, ale też inwestując czas i energię w budowanie współpracy w naszych zespołach. 

Budujemy jedność i promujemy ideę współpracy, szukamy synergii w naszych zadaniach. Chcielibyśmy zbudować nowe sale warsztatowe, przetwórnię warzyw i owoców oraz młyn na potrzeby naszych zajęć. Widzimy wyraźną potrzebę rozwoju infrastruktury EUL oraz zwiększenia stabilności finansowej, żeby nie być zależnym od projektów. Posiadamy status placówki oświatowej, co pozwala nam sformalizować niektóre programu nauczania i wyraźniej zaznaczyć naszą obecność. Mamy nadzieję, że nasze kursy będą należycie doceniane na rynku pracy. 

Czy widzicie jakieś nowe trendy lub wyzwania w edukacji dorosłych, na które warto zwrócić uwagę?

Edukacja dorosłych staje się koniecznością z uwagi na charakter zmian w gospodarce oraz na rynku pracy. Powstają nowe specjalizacje, a wiedza wyniesiona ze szkół nie jest wystarczająca. Uważamy, że istnieje ryzyko skupienia się tylko na intelektualnym aspekcie edukacji, co widać m.in. poprzez popularność kursów online. 

Staramy się promować podejście Grundtviga, ideę tworzenia wspólnoty uczących się osób, które będą świadome swojej odpowiedzialności za dobro społeczne. Chcemy kształtować postawę otwartości, współpracy, troski o życie. Wierzymy, że edukacja ekologiczna będzie sprzyjać budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, gdzie szacunek dla środowiska będzie normą. Warto promować w edukacji kulturę spotkania, pomimo różnic. 

Zachęcamy do traktowania edukacji jako drogi do rozwoju całego człowieka, razem z jego emocjonalnością, ciałem, duchowością. Promujemy naukę konkretnych umiejętności manualnych, szczególnie w obszarze rzemiosła i rękodzieła – tak, aby kultywować tradycje. Widzimy wyraźną rolę śpiewu w budowaniu poczucia przynależności do grupy. Pedagogika grundtvigiańska jest według nas odpowiedzią na istniejące wyzwania, na kryzys wartości, konsumpcjonizm i osłabienie więzi społecznych. 

Jakie są najciekawsze i najbardziej inspirujące aspekty pracy w UL?

Praca w UL jest ze swojej natury bardzo ciekawa i inspirująca – obcowanie z człowiekiem, towarzyszenie mu w rozwoju to przygoda. Doceniamy możliwość uczestniczenia w dynamicznym procesie edukacyjnym, w którym studenci biorą aktywny udział, wnoszą swój wkład. Każda grupa jest inna i trudno przewidzieć proces jaki będzie naszym udziałem podczas kursu, jest to niezwykle ekscytujące. 

Cieszy nas obserwacja ścieżki rozwoju naszych studentów, budowane z nimi relacje. Podjęliśmy się edukacji w dziedzinie ekologii, która również jest niezwykle pasjonująca. Mamy bardzo dobre doświadczenia ze współpracy z ekspertami, którzy są kopalnią wiedzy. 

Możemy uczyć się od najlepszych, od ludzi, którzy żyją tym, co mówią. Takie spotkania dają nam dużo energii i motywują do pracy. Doświadczamy wsparcia od przedstawicieli innych UL. Cieszymy się, że w tym środowisku jest duża otwartość na współdziałanie, spotykamy się i wzmacniamy wzajemnie. Dotyczy to nie tylko UL z Polski, ale też z innych krajów. Często jesteśmy zapraszani za granicę, do odwiedzenia innych UL, co świadczy, że jesteśmy znani id oceniani.

UL jest miejscem, gdzie możemy spełniać nasze marzenia, puścić wodze fantazji i realizować nowatorskie pomysły w edukacji. Przykładowo zorganizować zajęcia tkackie w połączeniu z warsztatami tkania sieci społecznej, budowania współpracy, jedności między ludźmi. Możemy wykorzystywać naszą kreatywność, żeby budować przyszłość, szukać nowych możliwości wpływu na świat. Efekty naszych działań są widoczne, co pozwala wierzyć, że idziemy w dobrym kierunku.

Autorki tekstu: Bernadeta Gołębiowska, Ewa Smuk-Stratenwerth

Chcesz zaprezentować działalność uniwersytetu ludowego w naszym cyklu? Napisz do nas: epale@frse.org.pl 

Zobacz także:

UNIWERSYTETY LUDOWE W POLSCE: Nadgoplański Uniwersytet Ludowy

UNIWERSYTETY LUDOWE W POLSCE: Stowarzyszenie Uniwersytet Ludowy Rzemiosła Artystycznego

UNIWERSYTETY LUDOWE W POLSCE: Uniwersytet Ludowy Twórczych Inicjatyw