ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

Rozwój publiczności to gorący temat ostatnich szkoleń, które mam okazję współprowadzić dla pracowników bibliotek i domów kultury. Razem z uczestnikami i uczestniczkami dużo rozmawiamy i zastanawiamy się co można i co należy zrobić żeby poszerzać i utrzymywać publiczność w instytucjach kultury. Tworzymy persony, szukamy rozwiązań i nieustająco się wszyscy uczymy. Wnioski z tej wspólnej edukacji prezentuję poniżej.

Czym jest rozwój publiczności? To to długodystansowy proces wychodzący poza standardową sprzedaż wydarzeń kulturalnych. Jego celem jest włączanie społeczności skupionej wokół instytucji kultury do działań, budowanie z nią relacji, rozwijanie jej zainteresowań. Procesowi rozwoju publiczności musi towarzyszyć dbałość o dotychczasowego widza, jak i świadome docieranie do nowego. Myśląc o rozwoju publiczności w praktyce należy uwzględniać, że są nią wszyscy odbiorcy działań instytucji zajmujących się kulturą, sztuką i animacją, czyli goście, czytelnicy, słuchacze, widzowie, uczniowie, studenci, wolontariusze, a także media, partnerzy i sponsorzy.

Publiczność jest sercem działań instytucji kultury. Warto stale ją poznawać, angażować w projekty, a także oddawać jej przestrzeń do działania. W praktyce to wszystko przełoży się na frekwencję oraz ruch w instytucjach, a także na obecność podczas spotkań prowadzonych on-line.

Myśląc o rozwoju publiczności trzeba mieć na uwadze dwa aspekty - ilościowy (frekwencja) i jakościowy. Oba mogą iść w parze, jednak by tak było, potrzeba czasu, konsekwencji w prowadzeniu działań i dużych pokładów cierpliwości.

Chcąc świadomie rozwijać publiczność w instytucjach kultury, warto znaleźć odpowiedź na kilka pytań:

• Kim jest i co lubi publiczność instytucji?
• Dlaczego uczestniczy w projektach?
• Dlaczego przychodzi tak rzadko/tak często?
• Co wie o naszej instytucji i z jakich źródeł pozyskuje informacje?
• Na jakim nowym odbiorcy nam zależy? (wiek, poziom wykształcenia, zainteresowania, styl życia itp.)
• Do kogo chcemy dotrzeć z naszym wydarzeniem? (do tych osób, które już u nas były, czy do nowych odbiorców?)

Chcąc rozwijać publiczność instytucji należy pamiętać, że:

• najważniejsi są ludzie, zarówno ci, którzy pracują wewnątrz instytucji, jak i odbiorcy działań kulturalnych – widzowie, słuchacze, ale też media, partnerzy, sponsorzy, wolontariusze;
• wszyscy pracownicy domu kultury (chociaż czasem) powinni mieć kontakt z publicznością, gdyż ten kontakt dodaje energii, motywacji i pozytywnie wpływa na zaangażowanie;
• sposób obsługi widowni ma być spójny dla wszystkich wydarzeń;
• wszyscy widzowie mają być serdecznie witani;
• warto obserwować i słuchać tego, czym dzieli się i o czym rozmawia widownia;
• istnieje wiele czynników, które mają wpływ na decyzję o udziale w wydarzeniu, należy do nich m.in. świadomość istnienia instytucji, interesująca oferta, łatwość dot. dojazdu i odjazdu, zachowane po wydarzeniu wspomnienia i lokalny PR, czyli „poczta pantoflowa”;
• nowi odbiorcy są bardziej wrażliwi na ew. niedociągnięcia i uchybienia;
• warto traktować odbiorcę jako partnera, współtwórcę, konsultanta lub wolontariusza, dzięki temu mamy szansę na większe zaangażowanie w działanie/wydarzenie, które tworzymy;
• warto zapytać odbiorcę o jego potrzeby i uwzględniać je w realizacji działań;
• publiczność to „Ambasador”, który może wiele informacji przekazać dalej;
• warto stale i sukcesywnie zbierać informacje na temat publiczności;
• korzystaj z różnych metod komunikacji z publicznością mając na uwadze jej preferencje;
• kanały dystrybucji informacji i język przekazywania wiadomości o wydarzeniach kulturalnych należy dostosowywać każdorazowo do konkretnych grup docelowych;
• poziom wydarzeń, które organizujecie ma znaczenie;
• warto czasem zaryzykować, świadomie eksperymentować i zaskakiwać, odbiorcy to doceniają.

To dlaczego publiczność trafia lub nie do instytucji kultury zależy od różnych czynników. Przyczyny nieuczestniczenia w działaniach instytucji można podzielić na wewnętrzne – np. brak zrozumienia i zainteresowania kulturą, brak nawyku uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych oraz powody zewnętrzne – brak czasu, pieniędzy, informacji. O to jakie są faktyczne powody, najlepiej zapytać samych zainteresowanych.

By móc zrobić to skutecznie, warto zapoznać się ze wskazówkami eksperta, dr. Marka Troszyńskiego, socjologa. Wskazówki zaprezentowane są w formie wywiadu zamieszczonego w publikacji „Sztuka dla widza! Koncepcja rozwoju widowni”, z dr. Troszczyńskim rozmawiała z p. Agnieszka Wlazeł. Problematyka uczestnictwa w kulturze jest cyklicznie podejmowana w projektach badawczych np. Narodowego Centrum Kultury. W 2018 r. zrealizowano badanie dotyczące partycypacji Polaków w kulturze muzycznej. Wnioski z badania dotyczące m.in. potencjalnej publiczności przedstawiono w artykule Grażyny Pol i Zuzanny Maciejczak – Kwiatkowskiej, zatytułowanym „Kogo nie interesuje kultura (instytucjonalna)? Segmentacja uczestników kultury” opublikowanym w czasopiśmie „Zarządzanie w kulturze” t. 20, nr. 4 z 2019 r. dostępnym pod linkiem: https://www.ejournals.eu/Zarzadzanie-w-Kulturze/2019/20-4-2019/art/1561…

Żeby dowiedzieć się czegoś o naszej publiczności, możemy przeprowadzać badania społeczne. Jest to najlepszy sposób zrozumienia, kto jest po drugiej stronie, kto jest partnerem naszej rozmowy. Szczególnie w przypadku, gdy nie możemy spotkać się z tą osobą bezpośrednio lub jeśli jest to zbiorowość jakiejś konkretnej ilości osób. Właściwie przeprowadzone badania społeczne są nieskończonym źródłem informacji dotyczącym publiczności, ale jest to już temat na kolejny artykuł.

Karolina Suska – socjolożka, edukatorka, trenerka, tutorka. Absolwentka UJ, Szkoły Liderów PAFW i Akademii Liderów Kultury. Wiejska aktywistka zafascynowana pracą na rzecz lokalnych społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz kobiet. Pasjonatka odkrywania potencjału drzemiącego w ludziach. Ambasadorka EPALE.

Zobacz także:

O promocji KGW online słów kilka...

Projekty rozwojowe na rzecz KGW

CWL - miejsce, które wspiera

5 pomysłów na kobiece działania

Karty metaforyczne w pracy trenera