ok. 4 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!

Strategia całożyciowego uczenia się

Idea całożyciowego uczenia się (lifelong learning) oznacza uczenie się, nieustanne dopasowywanie się do zmiennych warunków, a w jego centrum jest człowiek i jego chęć stworzenia lepszego jakościowo społeczeństwa. Całożyciowe uczenie się przeniosło punkt ciężkości z pracy wykonywanej przez instytucje edukacyjne na samodzielność działań uczącego się, podejmowanych indywidualnie w ramach nieformalnego uczenia się. Jak stwierdził Peter Jarvis, pojęcie „kształcenie” wyraźnie zniknęło z pierwszego planu i zostało zastąpione terminem „uczenie się”. „Mamy dziś zatem uczące się społeczeństwo, uczące się społeczności, uczące się organizacje oraz, oczywiście, uczenie się przez całe życie”^[1].

Konsekwencją tego jest fakt, iż całożyciowe uczenie się jest koniecznością, a właściwie oczywistością. Współcześnie uczenie to staje się nie tylko zwykłym procesem zdobywania wiedzy i umiejętności, ale stałym procesem adaptacji do zmian technologicznych, gospodarczych i społeczno-kulturowych, zapewniającym lepsze szanse w przyszłości. Nie sposób uniknąć go we współczesnym świecie i nie ma podstaw, by sądzić, że sytuacja ta ulegnie zmianie.

^{Photo by Antenna on Unsplash}

Obecnie perspektywa uczenia się przez całe życie wytycza kierunki polityki, która dotyczy działań na rzecz: uczenia się w różnych formach i miejscach, tj. zarówno w kontekście formalnym, pozaformalnym, jak i nieformalnym, uczenia się na wszystkich etapach życia oraz potwierdzania efektów uczenia się.

Projekt COMORELP

Collaborative Monitoring of Regional Lifelong learning Policies (COMORELP) to projekt Erasmus+ realizowany przez Uniwersytet Jagielloński we współpracy z zagranicznymi partnerami: Lifelong Learning Platform (Belgia), Bogazici Universitesi (Turcja), FREREF – Fondation des Regions Europeeennes pour la Recherche en Education et Enformation (Belgia), Cis Scuola Per La Gestione D'Impresa Societa (Włochy), Arcola Research (Wielka Brytania) i Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie.

Założenia projektu

Jego celem jest zaprojektowanie platformy współpracy w celu ulepszenia i porównania polityk uczenia się przez całe życie, stworzenie narzędzi do podejmowania wymiany doświadczeń oraz do systematycznego porównywania postępów uczenia się przez całe życie w różnych regionach europejskich. Opracowanie i przetestowanie tych narzędzi zaplanowane jest jako pilotaż.

Działania i rezultaty

W projekcie przeprowadzono przegląd regionalnych polityk LLL wśród partnerów projektu. Zorganizowano regionalne i europejskie okrągłe stoły, w których brali udział przedstawiciele wszystkich sektorów gospodarki (publicznego, prywatnego, pozarządowego) w celu wymiany i refleksji nad doświadczeniami w obszarze uczenia się przez całe życie. Przygotowano i przetestowano narzędzia do monitorowania rozwoju polityk uczenia się przez całe życie.

W ramach projektu dokonano oceny regionalnych polityk uczenia się przez całe życie w Małopolsce. Wykorzystano do tego narzędzie, które uwzględnia ocenę różnych aspektów tej polityki, tj. zarządzanie, projektowanie i wdrażanie rozwiązań oraz ich ewaluację. Przeprowadzona samoocena służyć ma budowaniu samowiedzy regionu, wzmacnianiu procesów uczenia się i wymiannie doświadczeń.

Wybrane wyniki raportu

Raport poprojektowy podkreśla, że województwo małopolskie postrzegane jest jako lider w tworzeniu rozwiązań w zakresie uczenia się dorosłych na arenie krajowej oraz międzynarodowej. Dokument ilustruje strukturę organizacji uczenia się przez całe życie na poziomie: krajowym, regionalnym i lokalnym. Śledząc struktury zarówno krajowe, jak i regionalne, zauważyć można jasne struktury równoległe, w ramach których zarządzane są procesy edukacji formalnej oraz rynku pracy. Tak zorganizowany proces wydaje się stać w opozycji do charakteru uczenia się przez całe życie, w którym edukacja formalna, pozaformalna i nieformalna, w wieku szkolnym i dorosłym, rozwój zawodowy i osobisty, wydają się przenikać. Dodatkowo warto podkreślić, iż główne źródła wskazanych procesów znajdują finansowanie na poziomie centralnym, pozostawiając regionom jedynie fundusze unijne.

Z raportu wynika, że rozwijanie motywacji i tworzenie kultury uczenia się przez całe życie widoczne jest w kampaniach podnoszących świadomość w obszarze LLL, a skierowanych do wszystkich grup wiekowych. Zauważono jednak, że system edukacji formalnej w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych wspiera przygotowanie do egzaminów, a nie uczy uczenia się – zapamiętywanie nadal jest ważniejsze niż rozumienie. Ponadto brakuje powiązania doradztwa zawodowego w szkołach z doradztwem w instytucjach rynku pracy. Istnieją natomiast systemowe rozwiązania służące podnoszeniu kompetencji kadr edukacji formalnej, zarówno nauczycieli jaki i osób zarządzających. Słabo zaś rozwinięty jest system wsparcia trenerów edukacji pozaformalnej, szczególnie tych działających poza instytucjami publicznymi.

W odniesieniu zaś do monitoringu, warto podkreślić, iż w regionie brakuje mechanizmów systemowej ewaluacji działań związanych z realizacją polityki uczenia się przez całe życie.

dr hab. Dorota Gierszewski – andragog, wykładowca akademicki, badaczka, trenerka, organizatorka społecznościowa. Pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowana problematyką nieformalnej edukacji dorosłych, obywatelskości, migracji, międzykulturowości. Ambasadorka EPALE.

Zobacz także:

Budżet obywatelski jako narzędzie edukacji o samorządności

Seniorzy współczesnej Europy. Problemy i wyzwania

Krytycznego myślenia nigdy za wiele…

Energia, która łączy