PODCAST EPALE: Teatr społeczny, czyli jaki? – Bartek Lis #4
Teatr społeczny jest teatrem zmiany. Jest teatrem, który pomaga jednostkom, grupom i społecznościom w znalezieniu ich własnych sposobów zaspokojenia ich potrzeb, poprawy ich społecznego funkcjonowania i ostatecznie przezwyciężenia nieszczęśliwych sytuacji.
Guglielmo Schinina, 2009
Na stronie www.teatrzaangazowany.pl prowadzonej przez Fundację Edukacji i Kultury Drama Way, możemy przeczytać, że teatr społeczny, albo „zaangażowany społecznie” to nienależąca do mainstreamu teatralnego, rozwijająca się ostatnio w Polsce i doceniana na świecie forma pracy z różnorodnymi osobami i grupami wykorzystująca techniki dramowo-teatralne, także choreograficzno-taneczne.
Projekty realizowane w tej metodologii to działania łączące wiedzę z dziedzin takich jak m.in. psychologia, pedagogika, socjologia, teatrologia. Ich efektem bardzo często są spektakle, opierające się o realne wydarzenia z życia uczestników lub społeczności, z których się wywodzą. Nierzadko jednak osoby tworzące działania z zakresu teatru społecznego mówią, że równie istotny jest sam proces. Spotkanie w przestrzeni i współdziałanie, współtworzenie. Między innymi w ten sposób o idei teatru społecznego opowiadają bohaterki podcastu: Aniela Kokosza i Agnieszka Dubilewicz, które od kilku miesięcy pracują tą metodą z uczestnikami ich autorskiego projektu.
Projekty z zakresu teatru społecznego można odnaleźć w różnych miejscach: więzieniach, domach kultury, szkołach, teatrach, zakładach poprawczych czy ośrodkach leczenia uzależnień.
Jak zauważają Aldona Żejmo-Kudelska i Maria Depta: „Teatr Zaangażowany Społecznie rozumiany jako świadoma i zaplanowana interwencja społeczno-teatralna to:
- narzędzie wywierania wpływu na rzeczywistość społeczną w środowiskach, dla których teatr nie jest czymś naturalnym,
- angażujące działanie, którego uczestnikami – twórcami spektakli i odbiorcami są często tzw. „zwykli ludzie”, osoby nie będące profesjonalnymi aktorami,
- włączanie uczestników i odbiorców w proces tworzenia spektaklu, na różnych etapach pracy:
- przed spektaklem – m.in. w zbieranie historii, prace nad scenariuszem, scenografią,
- w trakcie działań teatralnych – m.in. poprzez granie w spektaklu lub wywieranie wpływu na to co dzieje się na scenie,
- po spektaklu – m.in. poprzez uczestniczenie w dyskusji, warsztatach, dzielenie się refleksją o spektaklu czy poruszanej tematyce,
- spektakle, które są osobistą wypowiedzią uczestników, nie zaś głosem reżysera czy prowadzącego,
dr Bartek Lis - socjolog i badacz społeczny, animator kultury i edukator związany z Centrum Praktyk Edukacyjnych w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. Zajmuje się m.in. edukacją obywatelską, rozwojem publiczności, tematyką "niewidocznych niepełnosprawności", użyciem sztuki w edukacji i praktyce społecznej, udostępnianiem instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami.
GOŚCIE BARTKA LISA
Aniela Kokoszka – performerka, pedagożka tańca, stypendystka IMiT, Alternatywnej Akademii Tańca 2015, fundacji Ciało/Umysł 2017; laureatka pierwszej edycji konkursu „Ciąg Dalszy Nastąpi”. Od 2008 roku pracuje jako twórczyni niezależna, działając na pograniczu tańca, sztuk performatywnych i nauk o ciele. Pracuje pedagogicznie: ze studentami tańca, prowadząc autorskie warsztaty ruchu, również z osobami z alternatywną motoryką i zagrożonymi wykluczeniem społecznym i edukacyjnym. W 2020 roku wraz z artystkami Pauliną Giwer-Kowalewską i Agnieszką Dubilewicz, założyła KolektTacz. Współpracowała m.in. z Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, Teatrem Tańca i Ruchu ROZBARK, Centrum Kultury Zamek, Sopockim Teatrem Tańca, UMK w Toruniu, Centrum Sztuki Dziecka, Sceną Roboczą - Centrum Rezydencji Teatralnej.
Agnieszka Dubilewicz – kulturoznawczyni, animatorka, aktorka Studia Teatralnego Blum. Absolwentka pierwszych w Polsce studiów podyplomowych z zakresu „Rozwoju Publiczności” w ramach europejskiego programu Connect. Realizatorka projektu „Mozaika z pamięci”, dotyczącej historii Osiedla Piastowskiego. Współpracowała z Otwartą Strefą Kultury Łazarz w ramach projektów „Włącz Łazarz” oraz „Nowi Bohaterowie”. Uczestniczka Szkoły Pedagogów Teatru realizowanej przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Od sześciu lat współpracuje z Fundacją Malta prowadząc różnego rodzaju warsztaty w strefie „Wolno Dzieciom”. Od 2018 roku studentka kierunku Taniec w Kulturze Fizycznej przy poznańskim AWF-ie. W 2019 roku była jedną z uczestniczek bytomskiego laboratorium „Taniec i Niepełnosprawność. Przekraczanie Granic” organizowanego przez British Council i Instytut Muzyki i Tańca. Laboratorium zaowocowało wyjazdem na dwutygodniową rezydencję przy Holland Dance Festival w Hadze, w charakterze tłumaczki i asystentki polskiej tancerki z alternatywną motoryką Tatiany Cholewy. Na co dzień współpracuje z Fundacją Czerwone Noski Klown w Szpitalu jako dr Dubi Dubi.
Więcej na temat metody i definicji Teatru Zaangażowanego Społecznie można przeczytać w artykułach Aldony Żejmo-Kudelskiej i Marii Depty:
Zobacz także:
PODCAST EPALE: Na co nie mamy wpływu na szkoleniach? - Radek Czahajda i Rafał Cupiał #3
PODCAST EPALE: Potencjał edukacyjny fotografii – Sylwia Kurszewska i Wojciech Korsak #6
PODCAST EPALE: Edukacyjna rola podcastów - Karolina Suska i Gościnie #7
