Na czym polega uczenie się przez doświadczenie? 

Człowiek w ciągu całego swojego życia jest uczestnikiem niezliczonej liczby doświadczeń. Dzięki nim uczy się przez całe życie. Doświadczenie jest ściśle powiązane z uczeniem się. Kształtując nową wiedzę, nie możemy opierać się wyłącznie na samej teorii, gdyż wtedy posiadana wiedza będzie zbyt wąska, trudna do zrozumienia i oderwana od rzeczywistości. Szczególnie w przypadku dzieci sama teoria może być dla nich kompletnie nieużyteczna i niemożliwa do zastosowania w codziennych sytuacjach.  

Uczenie się przez doświadczenie jest niezwykle efektywne. Często chcąc nabyć nową wiedzę, człowiek sięga do literatury, korzysta z Internetu, pyta o odpowiedź i wyjaśnienie innych ludzi. Jednak literatura lub inni ludzie nie zawsze są w stanie nam pomóc. Jeśli chodzi o umiejętności, sama literatura czy wskazówki teoretyczne nie są w stanie wykształcić w nas pożądanych umiejętności. Tutaj z pomocą przychodzi praktyka. Dzięki obserwacji, samodzielnej pracy, ćwiczeniom, własnym eksperymentom i próbom możemy stać się posiadaczami naprawdę cennych informacji idealnie zaspokajających nasz brak wiedzy oraz umiejętności. Do zrozumienia pewnych rzeczy oraz wykształcenia umiejętności potrzebujemy działania praktycznego.  

Jakie są korzyści z uczenia się przez doświadczenie? 

Uczenie się przez doświadczenie posiada wiele zalet. Między innymi warto zwrócić uwagę na następujące kwestie: 

• Zdobyta wiedza i umiejętności są jak najbardziej dostosowane do naszych potrzeb. Dzięki praktyce jesteśmy w stanie odpowiedzieć sobie na bardzo indywidualne pytania, na które czasami nie uzyskamy odpowiedzi nawet w literaturze i u ekspertów. Ucząc się przez doświadczenie, możemy również zrozumieć znacznie głębszy kontekst, niż zakładaliśmy. 

• Doświadczenia, które przeżywamy, wywołują w nas emocje, budują wspomnienia, pozostają w naszej pamięci na dłużej. Dają również satysfakcję i radość z samodzielnych odkryć. Dla zobrazowania sytuacji posłużę się przykładem: Wybierając się w podróż przez Afrykę, zdobędziemy wiedzę i umiejętności, które zostaną z nami przez długie lata. Dla kontrastu zwykłe przeczytanie książki lub obejrzenie filmu z podróży przez Afrykę nie wzbudzą w nas tylu emocji i zostaną szybciej zapomniane.  

• Ucząc się przez doświadczenie, nabywamy również kompetencje, skąd pozyskiwać informacje, jak poszukiwać źródeł wiedzy, jak uczyć się efektywnie, oraz jak rozwiązywać problemy i współpracować z innymi. 

Cykl Kolba  

Przy zagadnieniu uczenia się przez doświadczenie należałoby przyjrzeć się Cyklowi Kolba. Cykl składa się z czterech etapów, które możemy wpisać w schemat koła – bez początku ani końca. Etapy nazywają się kolejno: aktywne eksperymentowanie, konkretne doświadczenie, refleksyjna obserwacja, abstrakcyjna konceptualizacja. W cyklu mamy pozostawioną dowolność – możemy zacząć od dowolnego etapu, a i tak przejdziemy przez nie wszystkie, gdyż umieszczone są one na schemacie koła.  

Moje osobiste doświadczenia 

Cały cykl Kolba – uczenia się poprzez doświadczenie – postaram się przedstawić za pomocą mojego osobistego przykładu. 

Od zawsze marzyłam o robieniu zdjęć, postanowiłam więc, że zakupię sobie aparat fotograficzny. Wychodziłam w teren i próbowałam wykonywać zdjęcia. Efekty, niestety, nie były takie, jakich oczekiwałam. Zdjęcia wychodziły wręcz fatalne, a ja byłam załamana. Jednak nie poddawałam się, robiłam zdjęcia dalej. Niektóre z nich wychodziły całkiem w porządku, ale w dalszym ciągu nie były do końca takie, o jakich marzyłam. Eksperymentowałam i wykonywałam dużo zdjęć. Zaczęłam obserwować, kiedy, przy jakich parametrach oraz w jakich warunkach zdjęcia wychodzą najlepiej. Obserwowałam również bliską mi osobę, która zajmuje się fotografią od dłuższego czasu. Korzystałam też z jej porad. Po pewnym czasie zaczęłam wyciągać wnioski ze swoich obserwacji. Dobieranie parametrów do panujących warunków, w jakich wykonywałam zdjęcia, stawało się dla mnie coraz łatwiejsze. Utworzyłam, w swojej głowie pewne reguły dotyczące fotografii, które sprawiły, że zdjęcia były coraz lepsze. 

^{Grafika opracowana przez Sylwię Drogosz}

Dziś już jestem zadowolona z efektów. Uważam jednak, że cykl się nie zakończył. Cały czas, mimo że fotografie spełniają moje oczekiwania, staram się być lepsza w tym, co robię. W dalszym ciągu próbuję nowych rzeczy, eksperymentuję, obserwuję i wyciągam wnioski. Uczenie się właściwie nie ma końca. Nawet jeśli jesteśmy zadowoleni ze swoich umiejętności, wiedzy, to ciągle ją wzbogacamy i doskonalimy. 

W pokazanym przykładzie doskonale widać, jak przechodziłam przez kolejne etapy Cyklu Kolba. Najpierw było aktywne eksperymentowanie – wykonywałam dużo zdjęć. Następnie pojawiło się konkretne doświadczenie – niektóre z wykonanych zdjęć były całkiem ładne. Przeszłam więc do refleksyjnej obserwacji – obserwowałam przy jakich parametrach zdjęcia wychodzą najlepiej, obserwowałam też inną osobę, która dobrze się na tym zna. Na końcu miała miejsce abstrakcyjna konceptualizacja – wyciągnęłam wnioski i ułożyłam sobie reguły dotyczące fotografii, które sprawiły, że byłam coraz bardziej zadowolona ze swoich zdjęć. Cykl Kolba pokazuje zatem, jak człowiek uczy się poprzez doświadczenie. Uważam, że jest to naprawdę wspaniały proces. Sama na swoim przykładzie jestem naprawdę pełna podziwu, jak przebiega cały cykl uczenia się. Najbardziej zaskakujące jest to, że z osoby, która była wręcz rozczarowana brakiem umiejętności, stałam się osobą, która jest bardzo zadowolona ze swoich prac.