BonJour! – Zwiększanie umiejętności krytycznego korzystania z mediów przez osoby starsze poprzez edukację cyfrową i dziennikarstwo
ok. 6 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!
Autor: Filomena Locantore - EduVita
Tłumaczenie: Martyna Madej - Fundacja Pro Scientia Publica
Czy wiesz, że co 60 sekund na Facebooku tworzonych jest 3,3 miliona postów, publikowanych jest 510 000 komentarzy i aktualizowanych jest 293 000 statusów? (AGCOM, 2018)
To tylko jedna mniejsza część z tysięcy informacji, na które jesteśmy narażeni za każdym razem, gdy przeglądamy Internet lub przewijamy nasze media społecznościowe.
Wiadomości, posty w mediach społecznościowych, filmy i media internetowe przekazują informacje, które mają wpływ na jednostki i społeczeństwo. Niestety, ogromna część z nich to niezweryfikowane i fałszywe informacje, tak zwane „fake newsy”, które mogą wpływać na nasze życie na wielu poziomach.
Jak zatem poradzić sobie z nadmiarem informacji i rozwinąć umiejętność krytycznego korzystania z mediów w nowym świecie mediów cyfrowych?
W tym miejscu rozpoczyna się projekt Erasmus+ BonJour! – Zwiększanie umiejętności krytycznego korzystania z mediów przez osoby starsze poprzez edukację cyfrową i dziennikarstwo, koordynowany przez organizację EduVita, Centrum Uczenia się przez Całe Życie w Lecce we Włoszech.
Dlaczego dorośli w wieku powyżej 55 lat potrzebują „bon-żurnalizmu”? Kontekst w skrócie
Tytuł projektu BonJour! nawiązuje do francuskiego wyrażenia „dzień dobry!”, w którym jour staje się skrótem od dziennikarstwa (ang. journalism). W rezultacie nazwa projektu odnosi się do bon (dobrego) dziennikarstwa, jednocześnie przywołując poczucie „przebudzenia” poprzez krytyczne myślenie i umiejętności edukacji medialnej.
Innowacyjność projektu polega na promowaniu umiejętności korzystania z mediów wśród dorosłych w wieku powyżej 55 lat poprzez edukację cyfrową i dziennikarstwo. Dorośli w wieku 55+ rozwiną swoje umiejętności cyfrowe i nauczą się podstaw dziennikarstwa – będą pisać swoje wiadomości i staną się twórcami wiadomości, a nie biernymi konsumentami.
Mówiąc dokładniej, poprzez dziennikarstwo i edukację cyfrową, projekt BonJour! odnosi się do dwóch głównych zmian, przed którymi stanęło nasze społeczeństwo, a w szczególności pokolenie dorosłych, w ostatnich latach:
- Cyfryzacja mediów: od czasu pandemii coraz więcej dorosłych w wieku powyżej 55 lat zaczęło korzystać z nowych mediów cyfrowych, takich jak wiadomości online, transmisje wideo i media społecznościowe, aby łączyć się z innymi i być na bieżąco.
- Rozprzestrzenianie się fake newsów: w ostatnich latach liczba niezweryfikowanych i fałszywych wiadomości wzrosła wykładniczo, zwłaszcza na temat polityki, sprawozdawczości i wydarzeń międzynarodowych. Dezinformacja i rozprzestrzenianie się fałszywych wiadomości prowadzą obywateli do pielęgnowania zniekształconych poglądów, kształtowania błędnych myśli, a w konsekwencji do podejmowania nieświadomych decyzji gospodarczych, politycznych i społecznych. W rezultacie może to wpłynąć na jakość życia dorosłych i ich rodzin.
„Rozpowszechnianie zarówno dezinformacji, jak i informacji wprowadzających w błąd może mieć szereg szkodliwych konsekwencji, takich jak zagrażanie naszym demokracjom, polaryzacja debat oraz narażanie zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska obywateli UE na ryzyko.” (Strategia Cyfrowa, Komisja Europejska).
Według badań dorośli w wieku 55+ są bardziej skłonni do udostępniania i ponownego publikowania niezweryfikowanych treści, co sugeruje lukę pokoleniową w umiejętnościach krytycznego myślenia i kompetencji cyfrowych. W konsekwencji, w zdigitalizowanym świecie mediów dorośli w wieku powyżej 55 lat są marginalizowani jako „bierni odbiorcy”, co może prowadzić do wykluczenia społecznego i obywatelskiego.
Projekt BonJour! przewiduje cyfrowy świat, w którym dorośli w wieku powyżej 55 lat mają równe szanse na aktywne uczestnictwo w mediach internetowych i przyczyniają się do kształtowania światopoglądu, rozwijania siebie i społeczeństwa.
Dzięki „bon-żurnalizmowi” dorośli mogą rozwijać cyfrowe i krytyczne umiejętności korzystania z mediów, których potrzebują, aby być zarówno bardziej świadomymi odbiorcami, jak i aktywnymi twórcami wiadomości.
Umiejętność korzystania z mediów – co to jest i jak BonJour! będzie ją rozwijać
Wspomniane wcześniej umiejętności i konteksty stanowią część szerszej koncepcji, która jest kluczowa w projekcie BonJour! – umiejętności korzystania z mediów.
Zgodnie z definicją Narodowej Konferencji Liderów na temat Umiejętności Korzystania z Mediów, wyrażenie to odnosi się do „umiejętności uzyskiwania dostępu, analizowania, oceniania i przekazywania wiadomości za pośrednictwem mediów”. Zestaw kompetencji, które w dzisiejszym zdigitalizowanym świecie stały się niezbędne.
Obejmuje różne umiejętności, takie jak umiejętność krytycznego myślenia i zrozumienie, w jaki sposób wiadomości medialne są konstruowane, rozpowszechniane i interpretowane. Umiejętność korzystania z mediów umożliwia osobom poruszanie się po złożonym krajobrazie medialnym, identyfikowanie dezinformacji lub stronniczości oraz podejmowanie świadomych decyzji dotyczących mediów, które konsumują.
„Kształcenie w zakresie dziennikarstwa i komunikacji może odegrać rolę w przezwyciężaniu dezinformacji poprzez budowanie u uczniów zrozumienia umiejętności korzystania z mediów i informacji, a także zachęcanie uczniów do angażowania się w działania przeciwko dezinformacji w społeczeństwie” (UNESCO, Dżakarta, 2020).
W jaki sposób projekt BonJour! pomoże dorosłym w wieku powyżej 55 lat rozwinąć umiejętność krytycznego korzystania z mediów?
Celem projektu jest uczynienie dorosłych w wieku powyżej 55 lat głównymi uczestnikami działań BonJour! jako uczniów, aktywnych twórców wiadomości i edukatorów medialnych.
W trakcie trwania projektu partnerzy będą współpracować w celu:
zbadania specyficznych potrzeb edukacyjnych osób dorosłych w wieku powyżej 55 lat w zakresie edukacji medialnej;
zdefiniowania i rozwinięcia nowej postaci zawodowej: edukatora medialnego dla dorosłych w wieku 55+;
stworzenia grupy edukatorów medialnych dla dorosłych powyżej 55 roku życia: Edukatorzy dorosłych z 6 krajów zostaną Ambasadorami BonJour! Dzięki szkoleniu rozwiną umiejętności bycia edukatorami medialnymi dla innych dorosłych 55+;
opracowania metodologii w celu poprawy krytycznego myślenia i umiejętności cyfrowych poprzez dziennikarstwo;
stworzenia platformy e-learningowej, żeby podnieść świadomość na temat mediów i umiejętności cyfrowych seniorów;
wzmocnienie pozycji dorosłych 55+ jako aktywnych twórców dobrego dziennikarstwa i treści cyfrowych.
Czy jesteście gotowi, aby dowiedzieć się więcej o bon-dziennikarstwie i umiejętnościach korzystania z mediów? Zapraszamy do śledzenia aktualności BonJour! na oficjalnej stronie projektu na FB: kliknijcie tutaj.
BonJour! – Zwiększanie umiejętności krytycznego korzystania z mediów wśród starszych dorosłych poprzez edukację cyfrową i dziennikarstwo to projekt Erasmus+ koordynowany przez EduVita we współpracy z Fundacją Pro Scientia (Polska), Nazilli Nazhayat (Turcja), My Madeira Island (Portugalia), IFAE (Polska), EBI (Austria).
Interesujesz się edukacją seniorów? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń i niestandardowych form aktywizacji seniorów?
Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE!
Komentarz
Brzmi świetnie, będę się…
Brzmi świetnie, będę się starał promować projekt, gdzie tylko się da! Dobrze byłoby nagłośnić tematykę, bo sam, gdy pracuję z osobami starszymi (co prawda powyżej sześćdziesiątego roku życia) dostrzegam bardzo duży brak krytycyzmu jeśli chodzi o informacje znalezione w sieci i udostępniane dalej.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Bardzo wartościowy temat
Myślę, że im człowiek starszy, tym trudniej mu poradzić sobie z obcowaniem ze współczesnymi mediami, dla których Internet był wielką rewolucją. Nawet sposób pisania i redakcji tekstów medialnych został w wielu mediach ukształtowany pod kątem klikalności i przewijalności (w stopniu pozwalającym wyświetlić wszystkie reklamy). Jednocześnie: łatwość tworzenia fake news i manipulowania ludźmi jest na zupełnie innym poziomie niż kilkadziesiąt lat temu.
Z wielu względów uważam tę tematykę projektów za ważną i kluczową. Gratuluję wyboru tematu i pomysłu.