Bio

Ik ben acteur, theaterregisseur en sinds 7 jaar directeur van theatergezelschap HETGEVOLG in Turnhout (België). Naast de traditionele voorstellingen maken we met HETGEVOLG al jaren onze Hartenprojecten met bijzondere mensen, mensen die buiten het reguliere maatschappelijke circuit vallen: anderstalige nieuwkomers, jonge vluchtelingen, mensen in armoede… Ik ben 26 jaar acteur, en dit soort werk, werken met ‘mensen’, doe ik al 16 jaar.

Mijn EPALE

Ik ken EPALE zeker en nam al deel aan enkele conferenties, toen ze nog live konden plaatsvinden en gaf bijvoorbeeld een workshop op de EPALE-conferentie in Aken.

Mijn Story

Theatergezelschap HETGEVOLG heeft een groot hart voor mensen die buiten het reguliere maatschappelijke circuit vallen: anderstalige nieuwkomers, jonge vluchtelingen, mensen in armoede… Met hen zetten wij projecten op en geven ‘die ander’ een gezicht met een verhaal. Een verhaal waarin iedereen zich herkent. Waardoor ‘de ander’ plots dichtbij is. De kracht van het theater zorgt er ook voor dat zij opnieuw de kracht in zichzelf ontdekken en opnieuw de moed vinden om bij het dagelijkse leven aan te knopen. Samen werken is kennis maken met elkaar, mekaars krachten naar boven halen en ‘en passant’ de sociale en taalvaardigheid aanscherpen.

Inclusieve leerwerkplek

Naast een theatertraject loopt er sinds een jaar ook een praktisch traject. Wij kregen van de provincie Antwerpen de mogelijkheid om een project ‘inclusieve economie’ op te starten. Dat betekent dat wij mensen uit kwetsbare groepen een lerende werkplek aanbieden. De provincie noemt dit ‘inclusieve economie’, wij noemen dat ‘Met hart & hand’. Wat het hart niet voelt, krijgt de hand niet voor elkaar. Parallel met onze theaterprojecten wordt een atelier georganiseerd waarin deze mensen decors kunnen maken (en zich bekwamen in lassen, houtbewerking, technisch tekenen, schilderen… ) en de knepen van de licht- en geluidstechniek onder de knie kunnen krijgen (materiaalkennis, akoestiek, elektriciteitsleer… ). Tijdens dit traject leren ze al doende de nodige attitudes waarover een mens moet beschikken om in een job mee te draaien. In een laatste fase worden ze verder gecoacht door trajectbegeleiders van arbeidsbemiddelingsbureaus. Concreet houdt dit in dat wij deze mensen gedurende 2 jaar 3 dagen per week de tijd van hun leven willen bezorgen. Wij zijn de eerste kunstenorganisatie in Vlaanderen die zo’n project ‘inclusieve economie’ opstart.

Ministerie van dromen

Mensen komen bij ons terecht via VDAB, Fedasil, OCMW. Ze kunnen kiezen voor theater, voor het praktisch traject of voor allebei. Wat moeten ze kunnen om deel te nemen? Nieuwsgierig zijn: naar de ander, het theater en naar zichzelf. Ons huis is een ministerie van dromen. Een van mijn eerste vragen is “Vertel je droom”. Hier kunnen en mogen ze aan een droom werken. Ze moeten die droom ook kunnen uitspreken en dat op zich is voor velen al niet makkelijk. Dat lukt vaak niet binnen de structuur van het onderwijs. Hier gaat dat beter, kunst kan dat inzicht geven.

Warre komt hier en weet niet wat hij kan en met zijn leven wil. Ook bij ons kijkt hij de kat uit de boom. Maar hier moet hij zich wel uitspreken. En dan komt hij met ideeën, zoals oplossingen voor een decorprobleem. En hij kan nog lassen ook. Dus hij zorgt dat dat decor in orde komt. Hij mag meedenken en krijgt ook de verantwoordelijkheid. Plots zien we hem stappen zetten en hij ziet dat ook. Die ervaringen zijn beter dan op school, hij pikt weer aan en blijft hier komen.

Vreemde eend

We hebben daar geen methode voor. De methode Perceval bestaat niet. Er is op voorhand geen plan of scenario. We kijken naar de achtergrond van iedereen afzonderlijk en van daaruit vertrekken we. Elk parcours is daardoor een individueel parcours. En dat werkt in de praktijk. Op basis van deze aanpak een economisch dossier verdedigen is niet eenvoudig. De steun van de provincie hiervoor is daarom erg uitzonderlijk. Zij vragen natuurlijk ook een rapportage, steeds meer worden data belangrijk. Elk individueel traject documenteren we daarom heel uitgebreid. We doen geen impactmetingen met vragenlijsten etc. tenzij voor echt meetbare onderdelen, zoals taalevolutie. We communiceren goed met de overheid over hoe we daarmee aan de slag zijn. Maar niet alleen als economisch project zijn we de vreemde eend. Binnen de kunsten is ook niet iedereen hier klaar voor en willen ze ons werk naar welzijn doorschuiven. Maar ik ben graag die vreemde eend.

Achter de muur

Onze omkadering is professioneel. Ook de plek, de omgeving waarin we werken is professioneel. We zitten in 'Camp Nou'. Dat is belangrijk, dat toont respect. Er is ook een doel, we maken een voorstelling, het is dus serieus. Wij kunnen geen houding aannemen van ‘we zien wel’. Een aantal mensen hier komt uit een omgeving waar geen druk wordt opgelegd. Ze zijn niet meer gewend om naar iets toe te werken. Dat is niet motiverend. Wij willen iets bereiken en spreken mensen aan op hun talent. We laten hen achter de muur kijken. Het vertrekt dus vanuit hen. En daar zijn ze niet alleen in. Veel grote kunstenaars vertrekken vanuit een knoop waarmee ze worstelen.

I'm a survivor

Beyoncé haar eerste hit ‘I’m a survivor’, vertrekt vanuit een mislukking, vanuit haar ervaring om altijd opnieuw te moeten beginnen. Dat is een mooie boodschap. Haar laatste album vertelt over het bedrog van JayZ. Ze vertrekt vanuit een verhaal van slechte ervaringen. En dat verhaal kennen de mensen in onze Hartenprojecten maar al te goed. De kracht van kunst is dat ze met hun eigen verhaal aan de slag gaan, zoals Beyoncé, Picasso, Nick Cave... Zo zorgen we dat mensen denken: “Verdomme, ik ben wel iets waard!” De sociaal werker, of de regisseur, zal hun problemen niet oplossen. Die oplossing moeten ze zelf vinden: hoe een scene zich afwikkelt, hoe ze zich uitdrukken in hun dialoog, in de confrontaties van elke dag. Dat proberen we los te weken, zoeken naar oplossingen, het zelf doen.

Dit werkt niet voor iedereen, het is niet altijd een succesverhaal. Sommigen willen met rust gelaten worden en zullen het zelf niet in handen nemen. Of ze hebben geen klik met theater. Ze hebben mooie verhalen maar die willen ze, en mogen ze ook, voor zichzelf houden. Of ze zijn teleurgesteld in theater. Ze willen misschien verder, naar de grote theaters. Daar laat men hen echter niet aanpikken, tenzij als excuus of window dressing.

Corona

HETGEVOLG doet dit niet om zijn imago op te poetsen. Ik ben al 16 jaar zo aan het werk. Wij hebben ons tijdens corona geen dag verveeld, individueel, op straat, op pleintjes. Dat is ook nodig, we moeten ondernemen. De armoede stijgt en met de kunst kunnen we daar aansluiting vinden. Er is ook een grote vraag naar ons theaterwerk: in scholen, voor ocmw’s, voor samenlevingsopbouw, gemeentes. Kunst kan een verbindende factor zijn tussen mensen of tussen ‘departementen’, zoals de verbinding die we nu maken met economie en tewerkstelling . Met de kunst als motor proberen we mensen te laten groeien. 

Het zit in jou, het komt uit jou. Dat is de kunst.

Dit artikel is opgenomen op de Themapagina Cultuur en Creativiteit in de volwasseneneducatie | EPALE (europa.eu)