Samenvatting artikel 5 in de reeks Leren in de educatie. Lesgeven, begeleiden en faciliteren. Het onderwerp van het vijfde artikel is: 'Beter leren lezen'.

Inleiding

Er is weer een nieuw artikel verschenen in de reeks Leren in de educatie. Dit artikel geeft handreikingen voor docenten/begeleiders die deelnemers in de educatie begeleiden bij het beter leren lezen. Marga Tubbing en Ella Bohnenn gaan in op de theorie van lezen, het lezen van ervaren lezers en hoe dit leerproces van beter leren lezen begeleid kan worden.

De reeks Leren in de educatie is een herziening van het in 2009 verschenen Handboek NT1. Voor docenten en opleiders. Deze herziening gaat niet meer uit van een papieren versie, maar bestaat uit een reeks artikelen die vrij te downloaden zijn. De artikelen zijn te vinden op www.oefenen.nl. Op EPALE verschijnen steeds samenvattingen van de artikelen.  

De artikelen betreffen het leren van Nederlandssprekende volwassenen die hun basisvaardigheden willen bijspijkeren of uitbreiden in formeel en non-formeel onderwijs. Het gaat hierbij om taal, rekenen, digitale vaardigheden, vaardigheden die je ook nodig hebt als het gaat om omgaan met gezondheid, opvoeding, werk, leren, rondkomen met je geld. 

De artikelen zijn bedoeld voor verschillende groepen gebruikers: docenten, (vrijwillige) begeleiders, uitvoerenden met specifieke taken (denk aan werving en PR), opleiders, managers, netwerkpartners, beleidsmakers en subsidiegevers (denk aan gemeenteambtenaren), sponsoren en opdrachtgevers.  

In totaal verschijnen zeker twintig artikelen. Dat is mogelijk met middelen van het Steunpunt Basisvaardigheden ve, Fonds 1818, de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS, Stichting Dioraphte, EPALE en Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl.

Beter leren lezen

Beter leren lezen door Nederlandstalige volwassenen vraagt om een specifieke aanpak, zo betogen Marga Tubbing en Ella Bohnenn in dit artikel, dat naast theoretische kennis ook tal van praktische tips geeft aan docenten/begeleiders die volwassen deelnemers begeleiden om beter te leren lezen. 

Theorie

In het eerste deel van het artikel wordt ingegaan op de theorie van Frank Smith (1978) die de basis vormt voor veel ontwikkeld leesmateriaal voor NT1-deelnemers. Volgens Smith combineren lezers visuele informatie en niet-visuele informatie. Ervaren lezers zetten daarnaast voorspellen in als vaardigheid en gebruiken meerdere leesstrategieën. Deze worden in het artikel nader toegelicht. De theorie over lezen en kennis van het lezen van een ervaren lezer vormt de basis voor de begeleiding bij de verbetering van de leesvaardigheid.

Begeleiden van deelnemers die beter willen leren lezen

In het tweede deel van het artikel gaan de auteurs in op de vraag hoe je deelnemers uit de NT1- doelgroep (vanaf Instroomniveau) kunt begeleiden in hun leerproces. Daarbij concentreren ze zich op het uitbreiden en versterken van de wijze waarop deelnemers zowel visuele als niet-visuele informatie kunnen inzetten. Ook leesstrategieën als oriënterend lezen, globaal lezen, scannend lezen, intensief lezen en studerend lezen komen aan bod. Daarbij is zowel aandacht voor activiteiten in groepen als activiteiten die deelnemers individueel kunnen inzetten. 

Didactische handreiking

In het laatste deel van het artikel geven Tubbing en Bohnenn didactische tips aan docenten die met lezen aan de slag gaan. Ze geven verschillende tips:

• 4 gouden regels voor het werken aan vertrouwen.
• Hoe je ervoor kunt zorgen dat deelnemers leeskilometers maken.
• Hoe om te gaan met twee verschillende typen lezers: de spellers en de gokkers.
• Hardop lezen en stil lezen.
• Herstelstrategieën.

Ten slotte volgt een aantal tips voor het begeleiden van leesactiviteiten vooraf, tijdens en na het lezen. 

Het artikel bevat daarnaast literatuursuggesties voor wie meer wil weten, bronnen voor lesmateriaal en een overzicht van gebruikte literatuur.

Het volledige artikel is hier te downloaden.

Dit bericht hoort bij het dossier Leren in de educatie