In een Zwolse wijk vlak bij het spoor is sinds twee jaar een bloeiende burgerbeweging actief onder de naam 50 tinten groen Assendorp. Bewoners, vrijwilligers en een aantal professionals vormen samen een virtueel netwerk van groendoeners die een veelheid van projecten van de grond tillen die er werkelijk toe doen. De bijna 50 projecten zijn rond drie hoofdthema’s gerangschikt: de woningen verduurzamen, de versteende wijk groener maken en nieuwe vormen van mobiliteit ontwikkelen.

De projecten spreken sterk tot de verbeelding. Arjan Broer, mobiliteitsmakelaar, geeft een aantal voorbeelden:

• De Groendak Aktie: platte daken werden omgetoverd tot groene oases met sedum of bloemen. Deze actie nam een grote vlucht, ook onder mensen die op zich niet zo groen-minded waren. Er waren ook zo veel redenen om mee te doen: een groen dak levert lagere energiekosten op, het dakleer gaat langer mee, je draagt bij aan biodiversiteit en hoe leuk is het wel niet om te kunnen zeggen dat je ‘een eigen Zwolsch bloemenmengsel’ op je dak hebt! Natuurlijk droeg de subsidie van het Waterschap ook bij aan het succes: de kostprijs van € 40,00 per m2, inclusief aanleg door een vakkundige hovenier, werd daarmee maar liefst gehalveerd. Buren haalden elkaar over om mee te doen en nu is Assendorp trots op al die groene daken!
• De Warme Buren Dag: onder het motto ‘Niet lullen maar poetsen’ kwamen buren in hun straat niet alleen gezellig bij elkaar, maar namen ze tegelijk ook energiebesparende maatregelen in huis. De straten die meededen kregen een picknickmand met allerlei lekkers, met materialen om het huis energiezuiniger te maken en tips om de cv-ketel af te stellen. 50 tinten groen Assendorp regelde bovendien vliegende keeps die zo nodig praktische hulp kwamen bieden. Extra sfeervol werd het door de muzikanten die in de straten hun kunsten vertoonden.
• Assendorp experimenteert met parkeren op afstand, voor wie dat wil. Hierbij lever je de parkeerplaats voor je deur in ten gunste van groen. Dit is echt een stap voor stapverhaal, want de auto blijft voor veel mensen toch een soort heilige koe. Je moet dit samen met minimaal een buurman/vrouw willen. Als het goed bevalt en er geen klachten uit de buurt komen, kan de tijdelijke groenplek vervangen worden door structureel groen. Zo worden de straten steeds groener.
• De Leefstraat is ook zo’n leuk project. De afgelopen zomers kreeg steeds één straat in de wijk een heel ander uiterlijk: planten- en bloembakken, straatmeubilair en speeltoestellen werden geplaatst en de auto’s parkeerden op afstand. Zo werd de straat een ontmoetings- en speelplek in plaats van een doorgaande weg met parkeerplaatsen voor auto’s. Dat werkte uitstekend voor het buurtgevoel en de saamhorigheid in de straat. Na de zomer werd de oude situatie weer hersteld, maar nu weten bewoners elkaar te vinden en leggen ze bijvoorbeeld samen geveltuintjes aan en vierden ze vorig jaar Sinterklaas.

In de wijk lopen drie makelaars rond die de bewoners ondersteunen bij de veelheid aan vergroeningsacties. Zij doen ook voorstellen voor activiteiten. Deze groenmakelaar, energiemakelaar en mobiliteitsmakelaar waren alle drie al actief in de wijk en samen leveren ze nu (beperkte) professionele ondersteuning aan 50 tinten groen Assendorp.

Arjan Broer vertelt verder:

‘Het is mooi dat wij als professionals elkaar gevonden hebben en nu samenwerken, ieder vanuit een andere achtergrond en budget. Tegelijk wil ik benadrukken dat bij 50 tinten groen Assendorp onze 35 straatambassadeurs een cruciale rol spelen. Zij zijn het meest directe aanspreekpunt voor hun straat en vaak nemen de straatambassadeurs zelf ook initiatieven voor duurzame projecten. Zij delen de informatie over acties die op stapel staan met hun buren en motiveren hen om mee te doen. Straatambassadeurs hebben een passie voor duurzaamheid en vormen het hart van de activiteiten. Zij zijn voorlopers en verbinders, ze kunnen goed communiceren, ze organiseren graag buurtactiviteiten en belangrijk: ze kunnen goed met andere meningen omgaan. De straatambassadeurs komen een paar keer per jaar bij elkaar en wisselen via WhatsApp onderling informatie en tips uit. Ik zie dat ze veel van elkaar leren. 50 tinten groen heeft overigens ook nieuwsbrief en een zeer actieve Facebookpagina met informatie voor de hele wijk’’.

Arjan benadrukt dat je buurtbewoners moet aanspreken op hun talenten. En natuurlijk moet je duidelijk zijn over de zeggenschap die de bewoners per onderwerp hebben: hoe meer zeggenschap ze hebben, hoe meer ze ook gemotiveerd zijn om mee te doen. ‘Ik werk zelf veel met bewonersteams. Dat is vaak heel effectief. Ik vraag het bewonersteam over vergroening van parkeerplaatsen om zelf een plan te maken en als ze dat lastig vinden bied ik ze een eenvoudig projectformat aan. Ik daag ze echt uit om het plan zelf te schrijven. Daar leren ze veel van, voor nu en ook voor volgende activiteiten. Wij leveren geen blauwdrukken van hoe het moet. Wel proberen we te bevorderen dat bewoners werkelijk groene keuzes maken, zodat ze bijvoorbeeld bij nieuwe groenvakken voor inheemse planten en biodiversiteit kiezen. In deze coronatijd doen we veel online. Zo organiseerden we onlangs een online Warmtecafé met Jan Rotmans. Dat werkte op zich prima, maar op deze manier voel ik wel meer afstand met de mensen. De techniek is dan echt een uitdaging, zowel voor degenen die het organiseren als voor een deel van de bewoners.’

In online tijdschrift One World kan je verder lezen hoe Assendorp 50 tinten groen werd en hoe zelfs de grootste klimaatontkenners nieuwsgierig worden als zo veel andere buren wél iets doen….

Voor haar vele activiteiten kreeg 50 tinten groen Assendorp dit jaar een mooie plek in de Trouw Duurzame 100.

Bewoners die mee willen werken aan klimaatoplossingen hebben een scala aan vaardigheden nodig. Vaardigheden die je deels ook al doende kan leren. Dat is mooi, maar in veel gevallen is dit niet voldoende om volop te kunnen participeren. Gemeenten die bewoners werkelijk een betekenisvolle rol willen geven bij klimaatoplossingen moeten daarom ook oog hebben voor het leven lang ontwikkelen-aspect van participatie. Dat begint door in de wijken volop laagdrempelige cursussen en trainingen aan te bieden. Op het gebied van basisvaardigheden, maar ook op het gebied van samenwerken, informatie selecteren en beoordelen, projectmatig werken, voorstellen schrijven, enz. enz. Ik ben dan ook erg voor het creëren van een bloeiende cultuur van het leren in iedere wijk!