19 Απριλίου η παρουσίαση του βιβλίου «Πολιτική, Εκπαιδευτική Πολιτική και Διδασκαλικός Συνδικαλισμός στην Κύπρο (1960-1974)

Στο βιβλίο «Πολιτική, Εκπαιδευτική Πολιτική και Διδασκαλικός Συνδικαλισμός στην Κύπρο (1960-1974) επιχειρείται να φωτιστεί ο Λόγος και η Δράση της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Διδασκάλων στην πρώτη κρίσιμη δεκατετραετία του ανεξάρτητου κράτους. Προφανώς, η εξέταση του λόγου και της δράσης μίας εκπαιδευτικής οργάνωσης δεν μπορεί να γίνει ανεξάρτητα και χωρίς να ληφθούν υπόψη και οι άλλοι φορείς συλλογικής δράσης (εκπαιδευτικές οργανώσεις, συντεχνίες) αλλά συνάμα και το ευρύτερο συγκείμενο (ιδεολογικο-πολιτικό, κοινωνικο-οικονομικό) στο νέο μετα-αποικιακό πλαίσιο. Είναι λοιπόν σημαντικό, αφετηριακά, να υπάρξει μια διασαφήνιση του όρου μετα-αποικιακό πλαίσιο / μετα-αποικιακή θεωρία. Το πιο κάτω απόσπασμα από το βιβλίο, επιχειρεί αυτή τη διασαφήνιση.

Σε τι, λοιπόν, αναφέρεται η μετα-αποικιακή θεωρία; H κορύφωση της αποδόμησης του αποικιακού ελέγχου στη δεκαετία του 1960, αποτέλεσε μια κορυφαία ιστορική στιγμή για την παγκόσμια ιστορία, καθώς η μία χώρα μετά την άλλη αποκτούσε την ανεξαρτησία της από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις . Η έννοια «μετα-αποικιακή» (post-colonial) προφανώς παραπέμπει σε ό,τι ακολουθεί το τέλος της αποικιοκρατίας (colonialism), διαφορετικά η ίδια η έννοια δεν θα είχε νόημα.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο όρος «μετα-αποικιακό κράτος» (post-colonialstate) χρησιμοποιήθηκε από τους ιστορικούς έχοντας μια ξεκάθαρη «χρονολογική σημασία» . Μετά το 1970 ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως υπό την οπτική των πολιτισμικών επιδράσεων της αποικιοκρατίας. Αναδεικνύεται, έτσι, σε μια έννοια πολύ πιο σύνθετη , η οποία προκαλεί, όπως εμφαίνεται στη σχετική βιβλιογραφία, μια έντονη συζήτηση σε μια προσπάθεια να συστηματοποιηθούν και να παρουσιαστούν ως ενιαίο γνωστικό πεδίο οι επιμέρους προσεγγίσεις της αποικιοκρατίας.

Παρά τις όποιες εσωτερικές διαφοροποιήσεις ως προς τον προσδιορισμό του όρου, τα ερωτήματα που απασχολούν τους περισσότερους μελετητές είναι, όπως επισημαίνει η Ι. Λαλιώτου, σε μεγάλο βαθμό, κοινά:
«Πώς επηρέασε η εμπειρία της αποικιοποίησης τους αποικιοκρατούμενους; Ποιες ήταν οι μορφές αντίστασης που αναπτύχθηκαν; Ποια είναι η επίδραση της αποικιοκρατίας στην εκπαίδευση, την οικονομική ανάπτυξη και τον πολιτικό βίο των μετα-αποικιακών κρατών; Ποιος ο ρόλος των φυλετικών, έμφυλων και ταξικών σχέσεων εξουσίας στη συγκρότηση των μετα-αποικιακών κοινωνιών;».

Τα ίδια τα πρόσωπα ως υποκείμενα γνώσης και όχι ως αντικείμενα γνώσης είναι το κυρίαρχο ζητούμενο, όπως υποστηρίζει ο R. Young, επεκτείνοντας το παράδειγμα του E. Said . Αυτό συνεπάγεται μια δεύτερη ανάγνωση της αποικιακής ιστορίας, έτσι ώστε να ακουστεί η εκδοχή όλων εκείνων που έχουν «υποστεί τις συνέπειές της».

Στο βιβλίο "Πολιτική, Εκπαιδευτική Πολιτική και Διδασκαλικός Συνδικαλισμός στην Κύπρο (1960-1974), θέση ενεργών υποκειμένων γνώσης έχουν τα μέλη της ΠΟΕΔ σε ατομικό επίπεδο αλλά και η ίδια η Οργάνωση των ελληνοκυπρίων δασκάλων ως συλλογικός και αντιπροσωπευτικός φορέας που βίωσε κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο την αποικιοκρατία. Συνακόλουθα, μέσα από την ανασύνθεση του ιστορικού παρελθόντος, αναμένεται ότι θα ακουστεί η φωνή όλων εκείνων που έχουν «υποστεί τις συνέπειες» της αποικιοκρατίας και, ταυτόχρονα, θα επιδιωχθεί να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα τα οποία θέτει διαχρονικά ο μετα-αποικιακός λόγος.

Το νέο μόρφωμα, που συνιστούσε το ανεξάρτητο κυπριακό κράτος, ήταν εξαρχής καταδικασμένο να λειτουργήσει στη βάση ενός δοτού – και κατ’ επέκταση ανεπιθύμητου – συντάγματος, το οποίο έφερε πρόδηλη τη σφραγίδα της αποικιακής πολιτικής. Επιπρόσθετα, το ίδιο το κράτος ήταν οργανωμένο έχοντας ως πρότυπο τη βρετανική διοίκηση, ενώ θεσμοί, όπως η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, εποπτεύονταν και διοικούνταν κατά απόλυτο τρόπο σύμφωνα με τα όσα ίσχυαν και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το βιβλίο «Πολιτική, Εκπαιδευτική Πολιτική και Διδασκαλικός Συνδικαλισμός στην Κύπρο (1960-1974)» επιχειρεί να διερευνήσει, μέσα από αυτά τα δεδομένα, την ιδιαίτερη περίπτωση της εκπαίδευσης στο νεοσύστατο μετα-αποικιακό κυπριακό κράτος, ενώ θα αναδείξει, όπου αυτό είναι δυνατό, τις επιδράσεις της αποικιοκρατίας κατά την περίοδο της Ανεξαρτησίας (νέο-αποικιοκρατία ) σε τομείς που είχαν συνάφεια με την εκπαίδευση, όπως για παράδειγμα η πολιτική και η οικονομία.

Το βιβλίο παρουσιάζεται σήμερα Τρίτη, 19 Απριλίου στις 19:30 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων των Νέων Γραφείων της ΠΟΕΔ από τους πανεπιστημιακούς δασκάλους Πέτρο Παπαπολυβίου και Λευτέρη Κληρίδη, ενώ θα προλογίσει ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Κώστας Καδής. Χαιρετισμούς στην εκδήλωση θα απευθύνουν ο Πρόεδρος της ΠΟΕΔ Φ. Φυλακτού και ο εκδότης Ηλίας Επιφανίου, ενώ θα υπάρξει και αντιφώνηση από το συγγραφέα.