Paulina Szeląg: Zachowanie dziedzictwa i szacunek dla ludzi

Oryginał opublikowany w języku angielskim przez EPALE Moderator
Moja biografia
Jestem historyczką sztuki, muzealniczką, edukatorką, a obecnie urzędniczką. Początkowo związana byłam z Muzeum Narodowym w Poznaniu, w którym pracowałam jako edukatorka i kuratorka; potem z Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, gdzie jako współautorka opracowałam część ekspozycji głównej oraz kierowałam Działem Historii i Interpretacji „Pana Tadeusza”. Obecnie pracuję w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków.
Moja historia
Korzystam z EPALE, przede wszystkim czytam artykuły poświęcone edukacji muzealnej i wystawom. Przez prawie 20 lat pracowałam w muzeach, z czego większość czasu jako edukatorka muzealna, zainteresowana edukacją osób z niepełnosprawnościami. W 1999 roku otrzymałam stypendium The British Council na udział w tygodniowym seminarium w Londynie „Towards education policy for galleries and museums” – było to najistotniejsze doświadczenie dla mojej późniejszej pracy zawodowej, bowiem wpłynęło na mój sposób myślenia na temat edukacji dorosłych i jej funkcji w muzeum.
Seminarium pozwoliło mi zapoznać się z muzeami brytyjskimi w szczytowym momencie ich rozwoju i otwarcia na publiczność oraz uświadomiło mi, że muzeum z natury jest instytucją edukacyjną, a jego powinnością jest praca na rzecz widzów o różnych potrzebach, pochodzących z różnych środowisk, a także w różnym wieku. Dzięki niemu uświadomiłam sobie, że edukacja muzealna to nie tylko lekcje dla dzieci i młodzieży (czym głównie zajmowaliśmy się w muzeum), ale także praca z osobami dorosłymi. Tym angielskim doświadczeniem dzieliłam się i je propagowałam, publikując oraz prowadząc zajęcia i wykłady dotyczące edukacji muzealnej dla słuchaczy muzealniczych studiów podyplomowych. Jednocześnie pracując w muzeum szukałam możliwości otwarcia instytucji na nowe grupy odbiorców.
Na przełomie 2004 i 2005 roku rozpoczęłam cykl „Sztuka Życia”, dedykowany uczniom jedynej w Poznaniu Szkoły Życia przy Zespole Szkół Specjalnych nr 103. W ramach tych zajęć uczniowie, często będący już osobami dorosłymi, odwiedzali muzeum, zwiedzali je, sprawdzali się w różnych społecznych sytuacjach. W czasie jednej z Nocy Muzeów stali się przewodnikami dla innych gości muzealnych, wpuszczając ich do swojego świata, opowiadając o swoich ulubionych obrazach. Podczas tych spotkań poznałam alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się (Augmentative and Alternative Communication AAC), które dalej wykorzystywałam w swojej działalności.
W 2017 roku otrzymałam roczne stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na projekt poświęcony udostępnieniu treści poematu A. Mickiewicza „Pan Tadeusz” i ekspozycji głównej Muzeum Pana Tadeusza osobom komunikującym się za pomocą komunikacji alternatywnej (Piktogramy). W 2021 roku opracowałam audioprzewodnik dla osób z niepełnosprawnością intelektualną – wersja łatwy język polski – po Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu oraz otrzymałam nagrodę Narodowego Instytutu Dziedzictwa za projekt „Dziedzictwo kulturowe Ostrowa Tumskiego dostępne dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym komunikującym się za pomocą alternatywnych i wspomagających sposobów porozumiewania się”, a także recenzowałam wydawnictwo „Odbiorcy Instytucji Kultury. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną”.
Edukacja zawsze interesowała mnie także od strony teoretycznej. Prowadziłam na jej temat badania oraz kwerendy archiwalne. To doświadczenie wykorzystywałam w muzealnej pracy zawodowej. Przy organizacji wystaw zawsze dbałam o ich edukacyjny wymiar. Myślę, że szczególnie widoczne było to w przemyślanej i mądrej pierwotnej wersji ekspozycji głównej „Rękopis Pana Tadeusza” Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu.
Nawet dzisiaj, kiedy pracuję w wydawałoby się odległej dziedzinie jaką jest praca w urzędzie, kompetencje społeczne nabyte podczas pracy jako edukatorka przydają się – zwłaszcza umiejętność komunikacji, wrażliwość i szacunek dla osób o różnych kapitałach społecznych oraz edukacyjnych, a także umiejętność publicznej logicznej wypowiedzi oraz perswazji. Poza tym, nadal angażuję się w projekty edukacyjne, przede wszystkim związane z ochroną dziedzictwa. Obecnie przygotowuję projekt z tego obszaru, skierowany do kadr kultury szczebla samorządowego. Mam nadzieję, że uda mi się go zrealizować dzięki stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.