Blog door Diane Gardner

Diane Gardner sprak met EPALE over Citizen Literacy, een veelbelovend project waarin alfabetiseringscursussen voor volwassenen, opleidingsmateriaal voor docenten en digitale leermiddelen worden ontwikkeld om volwassenen te alfabetiseren.

Citizen Literacy is een Brits project waarin alfabetiseringscursussen voor volwassenen, opleidingsmateriaal voor docenten en digitale leermiddelen worden ontwikkeld om volwassenen te leren lezen en schrijven. Bij het project staat het gebruik van een synthetisch fonetisch* systeem centraal waarbij op systematische en structurele wijze gebruik wordt gemaakt van de fonetiek voor het aanleren van lees- en schrijfvaardigheden. Het doel van het project is om het ernstige tekort aan voorzieningen in het Verenigd Koninkrijk ter ondersteuning van de ontwikkeling van lees- en schrijfvaardigheden bij volwassenen te verhelpen, omdat er helaas weinig opleidingsmiddelen beschikbaar zijn om vaardigheden op dit terrein bij docenten in de volwasseneneducatie te ontwikkelen.

Het project is rechtstreeks gebaseerd op een baanbrekende cursus die al enkele jaren wordt gebruikt en die is ontwikkeld aan het City of Glasgow College. De cursus is een door de Engelse onderwijsorganisatie City and Guilds geaccrediteerd programma (SCQF-niveau 1) dat is ontworpen en ontwikkeld aan het City of Glasgow College door Diane Gardner, docente volwassenenalfabetisering. Het Citizen Literacy-team bestaat uit specialisten op het gebied van volwassenenalfabetisering, onderwijskundigen, onderwijstechnologen en softwareontwikkelaars.

We zijn bezig met het ontwikkelen van een gestructureerde en systematische reeks opleidingsmiddelen voor docenten om deze methode voor volwassenen te gaan gebruiken. Voor het project wordt ook een smartphone-app ontwikkeld die lerenden kan helpen om in hun eigen tijd te oefenen ter ondersteuning van de persoonlijke opleidingssessies. De app maakt gebruik van handschrift- en spraakherkenning om de lerenden de mogelijkheid te bieden de oefeningen uit te voeren die zij tegenkomen in de cursus.

De cursussen van Citizen Literacy zijn ontworpen voor volwassenen met ernstige lees- en schrijfproblemen. De deelnemers leren lezen en schrijven door fonemen samen te voegen en zo woorden te vormen. Deze vaardigheid wordt gecombineerd met het aanleren van volledige woorden die niet kunnen worden samengevoegd, basale grammatica en het gebruik van leestekens, en het creëren van bekendheid met het alfabet. Onze methode werkt goed bij aarzelende lezers en personen met weinig zelfvertrouwen ten aanzien van hun lees- en schrijfvaardigheden, doordat ze een structuur en patronen krijgen aangereikt die voorheen ontbraken. Een zeer belangrijke beweegreden voor het project is een ethisch besef van sociale rechtvaardigheid. Dit spreekt voor zich als het gaat om verhoging van het niveau van geletterdheid onder volwassenen in onze maatschappij. Hierdoor kunnen de persoonlijke kansen in het leven aanzienlijk worden verbeterd, niet alleen in economisch opzicht, maar ook op het gebied van eigenwaarde en sociale cohesie.

Zowel uit ons wetenschappelijk onderzoek als uit ervaringen met lerenden en alfabetiseringsdocenten uit heel het Verenigd Koninkrijk die in juni 2018 hebben deelgenomen aan het meest recente personeelsopleidingsevenement, kwam de behoefte naar voren aan dit soort methoden en leermiddelen. Zij bevestigden met name de behoefte aan een app waarmee lerenden ofwel hun leeractiviteiten kunnen aanvullen, ofwel hun zelfvertrouwen kunnen vergroten, om zo het stigma tegen te gaan waarmee veel volwassen alfabetisanten nog steeds worstelen.

De opzet van de cursus leent zich uitstekend voor ondersteuning in de vorm van een smartphone-app waarbij de gebruiker fonologische vaardigheden opdoet door te luisteren, schrijven en spreken met behulp van de vele handige hulpmiddelen in de app, zoals spraak- en schriftherkenning. De behoefte aan geschikte digitale hulpmiddelen voor de ondersteuning van volwasseneneducatie neemt toe, en ook volwassen alfabetisanten en hun docenten zouden moeten kunnen beschikken over deze mogelijkheden.

We willen bijzonder graag samenwerken met Europese partners uit diverse onderwijssectoren voor het delen en uitwisselen van goede praktijken en innovatie bij de huidige activiteiten gericht op verbetering van geletterdheid onder volwassenen in verschillende Europese talen. Ons doel is om de fonetische methode en de reeds ontwikkelde materialen te delen en om te onderzoeken hoe deze kunnen worden aangepast voor gebruik in een aantal verschillende talen. Idealiter zouden we graag kennismaken met partners waarmee we de mogelijkheden kunnen bespreken om leermiddelen, opleidingsmateriaal voor docenten en een mobiele app in verschillende talen te ontwikkelen. De beoogde eindgebruikers zijn volwassen alfabetisanten, hun docenten, technische ontwikkelaars en ondersteunend personeel.

Hier kunt u meer lezen over ons werk en ons vinden met het EPALE-zoekprogramma.

* Phonics De fonetische leesmethode is een methode om het lezen en schrijven van de Engelse taal aan te leren door bij lerenden het vermogen te ontwikkelen om fonemen te horen, te herkennen en te gebruiken, zodat zij de verbanden leren leggen tussen deze klanken en de spellingspatronen waardoor deze worden weergeven.

Diane Gardner is al twintig jaar als vrijwilligster betrokken bij vormingswerk, en tegenwoordig ook als senior docente Volwassenenalfabetisering en Gemeenschap aan het City of Glasgow College. Ze zet zich vol enthousiasme in om te zorgen dat alle volwassen lerenden toegang krijgen tot leermogelijkheden. Daarom heeft ze City Phonics ontwikkeld, een synthetisch fonetisch programma dat is bedoeld om volwassenen te leren lezen en schrijven. De structuur van de cursus biedt niet alleen veel leermogelijkheden voor leerlingen, maar geeft ook docenten de kans om hun lesmethoden verder te ontwikkelen. Het programma van de cursus is inmiddels door de Engelse onderwijsorganisatie City and Guilds geaccrediteerd en is volgens het Scottish Credit and Qualifications Framework (SCQF) ingeschaald op niveau 1/ aanvangsniveau 1. Verder zijn er uitgebreide opleidings- en lesinstructies beschikbaar.