Dialog to bardzo konkretne narzędzie do codziennego praktykowania
Dialogiem zajmuję się zawodowo juz od 10 lat. I zachęcam innych do "ćwiczenia dialogu", gdyż dialog można potraktować też jako praktyczne narzędzie wspierające nas w różnych obszarach życia. Do lepszego "dogadywania się", rozumienia innych, uczenia się od siebie wzajemnie. Może być pewnym zestawem wskazówek na prowadzenie spotkania, rozmowy w kulturze, duchu dialogu, życzliwości i otwarcia na różne opinie.
Od wielu lat dialog jako technika czy metoda jest używany przykładowo:
- w koncepcji organizacji uczących się (tzw. zespołowe uczenie się),
- resocjalizacji (np. projekt dialogu w więziennictwie w Wielkiej Brytanii),
- rozwiązywaniu konfliktów (np. metodologia Nansen Center for Peace and Dialogue i wojna na Bałkanach).
Photo by Volodymyr Hryshchenko on Unsplash
Zakładając, że dialog może być również traktowany, jako pewna kompetencja, czy zestaw umiejętności, każdy z nas może być osobą zachęcającą do dialogu i dającą przykład.
Mimo, że dialog jest czymś żywym, czasem nawet trudno namacalnym, dziejącym się „tu i teraz”, jesteśmy w stanie podejmować próby modelowe, które nas do niego zbliżają. Teoria wspiera praktykę i odwrotnie. Dzięki teorii możemy budować modele, koncepcje, zasady, które weryfikujemy w działaniu, a które często pozwalają nam być bazą wyjściową w konkretnych przypadkach.
Tak też jest w przypadku dialogu. Przed konkretnym spotkaniem można uzgodnić pewne reguły, których będziemy się trzymać, tzw. zasady dialogowe czy model dialogu.
Mogą to być przykładowo: aktywne słuchanie, wypowiadanie własnego zdania w sposób kulturalny i nieurażający innych, nieprzerywanie współrozmówcom, panowanie nad swoimi emocjami. Niemniej żeby zaistniał dialog, żebyśmy zbliżyli się do dialogu, ważna jest intencja, chęć przystąpienia do dialogu. Jak również otwarcie na innego człowieka i nowe możliwości.
Przykładowy zestaw zasad dialogowych podczas spotkania może wyglądać tak:
- ZGODA - zgadzamy się na dialogową formułę spotkania, gdzie każdy z nas jest równy;
- PRAWO DO WŁASNEGO ZDANIA - każdy może wypowiedzieć swoje zdania, pamiętając o komunikowaniu się w sposób zrozumiały i nie uwłaczający godności innych;
- UWAŻNE SŁUCHANIE - słuchamy się wzajemnie;
- POSZANOWANIE - szanujemy prawo do posiadania innego zdania;
- BRAK OSĄDZANIA - nie oceniamy, nie krytykujemy innych;
- KONSTRUKTYWNOŚĆ - mamy prawo do informacji zwrotnej i konstruktywnej krytyki dot. konkretnych zachowań czy pomysłów, itd.
Życia i pracy w kulturze dialogu można się nauczyć, wystarczą chęć i codzienna praktyka. Widzenie większego dobra we współpracy i „wspólnej mądrości”.
Zobacz także:
A przecież jest też dialog w świecie cyfrowym
Internet powoduje, że niektóre warunki brzegowe dialogu się zmieniają, bo:
Myślę, że opisane zasady się przenoszą na Internet, ale chętnie poznałbym jakieś badania i teorie na ten temat.