Oryginał opublikowany w języku angielskim przez EPALE Moderator 

Krótka biografia

Jestem trenerką i facylitatorką biznesową Empathy@Work, Life & Business Coach, certyfikowaną praktyczką Resonant Healing, trenerką w procesie certyfikacji CNVC, edukatorką w zakresie neurobiologii interpersonalnej. Pracuję w Empathic Life, współpracując z organizacjami non-profit i firmami w celu współtworzenia świata, który działa dla wszystkich (skupiając się głównie na transformowaniu organizacji z kultury obwiniania w stronę kwitnięcia razem).

Moja historia

Dorosłym jest się trudniej uczyć niż dzieciom. Nie dzieje się tak z powodu fizjologii mózgu (choć niewątpliwie, mózg z wiekiem się zmienia), jednak trudność tkwi w konieczności połączenia uczenia się nowych rzeczy z oduczaniem się starych. Dorośli muszą radzić sobie z szeregiem naleciałości systemowych, których doświadczyli i doświadczają wciąż. Dotyczy to różnych obszarów, w tym edukacji i biznesu. 

Jedną z wielkich zmian, która jest potrzebna jest docenienie poczucia bezpieczeństwa dla efektywności i atmosfery uczenia się. Musimy oduczyć się tego, co nas spina i wprawia w poczucie zagrożenia. Nasz mózg uczy się wtedy, gdy jest bezpiecznie. 

A jeżeli czuję się zagrożona idąc na warsztat, spotkanie czy szkolenie, ponieważ wiem, że będę obserwowana i ocenina – mój układ nerwowy nie jest w stanie przyjąć wielu nowych informacji. 

Uważam, że powinniśmy uwzględniać w edukacji dorosłych neurobiologię afektywną czyli podejście amerykańskiego neurologa i psychobiologa Jaaka Pankseppa. Prowadził on badania nad neurobiologicznymi mechanizmami emocji. Dzięki swoim badaniom wyróżnił w mózgach ssaków siedem systemów („obwodów”) emocjonalnych: 

• szukanie (seeking)
• gniew (rage/anger
• strach (fear/anxiety)
• pożądanie (lust/sexuality)
• opieka (care/nurturance)
• panika (panic/separation)
• zabawa (play/joy)

Uwzględnienie tego w uczeniu się dorosłych było dla mnie przełomowe, ponieważ wcześniej spotykałam się ze środowiskiem uczenia skupionym głównie na szukaniu, czyli „obwodzie motywacji”. W nim kryje się zainteresowanie i oczekiwanie na pozytywne wzmocnienia, poszukiwanie nowości, które najczęściej sprowadzane było do systemu nagród i kar. Jako studentka na zajęciach i studiach podyplomowych, czy już jako osoba dorosła w różnych formach szkoleniowych i klasycznych warsztatach – doświadczyłam głównie uczenia z wykorzystaniem obwodu motywacji. 

Jednak, aby nasz mózg mógł w pełni uczyć się, powinniśmy doświadczać „przepływu” w każdym z pozostałych obwodów.

Dlaczego? Wystarczy przyjrzeć się bliżej czego dotyczą poszczególne obwody. Auto-motywacja, to jest obwód poszukiwania – wykorzystujemy go do rozwiązywania problemów. Liderzy korzystają również z obwodu opieki, troski. W nim kryje się empatia, miłość, ciepło. Obwód gniewu, złości odpowiada za ochronę naszych bardzo ważnych zasobów. Chcemy zasobów i respektowania granic. Ujawnia się on w działaniach lidera, który idzie walczyć o zabraną premię dla swojego zespołu. W obwodzie strachu lokuje się poczucie bezpieczeństwa. Aktywuje się, np. gdy w organizacji mają pojawić się zwolnienia. Gdy się włącza i jest w przepływie – bardzo nas wspiera. Jednak jeżeli mamy jakieś blokady w tym obwodzie – możemy reagować w sposób, który nie służy relacjom. Jeszcze jest obszar zabawy i tam mieści się kreatywność, innowacyjność. Korzystamy z niego, gdy potrzebujemy dobrej burzy mózgów. Łączy się to również z poczuciem bezpieczeństwa. Trudno być kreatywnym w sytuacji zagrożenia. Mamy również obszar pożądania, seksualności – wbrew pozorom, bardzo ważny dla liderów. Nie dotyczy on jedynie wąsko rozumianej seksualności – mówi też o wzroście, stawaniu się tym, kim naprawdę jestem i chcę być i dotyczy naszego głębokiego wnętrza. Sarah Peyton, twórczyni koncepcji resonate healing, dodała jeszcze jeden obszar – wstrętu. To jest obszar,  który jest potrzebny do tego, żeby mówić „nie”. W świecie biznesu potrzebujemy go, gdy dorzucają nam kolejny projekt a wiemy, że nie jesteśmy w stanie go unieść.  Tak samo, gdy narzuca nam się pracę trzynastą godzinę lub w niepożądany sposób dotyka naszego ciała. 

Jak można włączyć w system uczenia się wszystkie obwody? Dzieje się to, wtedy gdy np. na warsztatach dbamy o relacje i robimy na nie przestrzeń. Ważne jest uwzględnienie zabawy, kreatywności. Robimy miejsce na złość i autentyczność, gdy ona się pojawia. Lider czy trener może swoimi zachowaniami modelować zgodę na takie aspekty – gdy tylko ma dostęp do wszystkich swoich obwodów (jest w „kontakcie ze sobą”) – wtedy najczęściej wspiera wzrost innych. W podobnym podejściu działają talenty Gallupa. 

Myślę, że uczymy się w świecie, w którym jest coraz więcej technologii – możemy ją wykorzystać i bawić się nią – chociażby chatem GPT i jednocześnie ważne, abyśmy nie zapominali o naszym człowieczeństwie. Nowoczesna edukacja potrzebuje kontaktu z drugim człowiekiem. Myślę, że ona zmienia się z podejścia „uczę innych” na „jestem w kontakcie ze sobą”. „Korzystam z mądrości w sobie i ufam, że Ty korzystasz ze swojej”. Takie podejście rozwija mądrość w polu pomiędzy nami. 

3 Kompetencje przyszłości: 

• empatia, 
• oduczenie się, 
• umiejętne wykorzystanie technologii bez utraty ludzkiego aspektu relacji