Aandacht voor bi-culturele hoogbegaafden
Jesca Teunissen
Hulya Çelik
Italië, maart 2022. Via een Erasmus plus project komen wij terecht bij Jump, Soverato, Italië. Hier hebben wij een 5-daagse cursus over hoogbegaafdheid bij bi-culturelen gevolgd. Hierbij krijgen wij wat mee van de Italiaanse cultuur en zijn wij opzoek gegaan naar hoe je ieders kwaliteiten kan benutten. Zoals Elanor Roosevelt ooit zei: ‘’ no one can make you feel inferior without your consent’’. Is deze uitspraak misschien van toepassing op jou? Misschien is deze uitspraak wel van toepassing op ons allemaal!
Stel je voor, je werkt in het onderwijs, of in het algemeen met mensen, dan wil je de kwaliteiten van eenieder naar boven halen. Maar hoe doen we dat? Het kan soms lastig zijn om kwaliteiten te herkennen en vooral bij hoogbegaafde bi-culturelen. Waarom eigenlijk?
Laten we de twee begrippen eens uit elkaar halen.
Nieuwsgierig, groot vocabulaire, creatief & origineel, hoog-sensitief, sterke mening, het vermogen om zelf dingen aan te leren, rechtvaardigheidsgevoel. Misschien herken je jezelf wel in deze eigenschappen of iemand die je kent. Juist als je veel van deze eigenschappen hebt, kun je je al snel buitengesloten voelen en dan ga je dat als negatief ervaren. Maar laten we ze juist beschouwen als positieve eigenschappen. Het zijn kenmerken van hoogbegaafdheid. Door deze eigenschappen aan te moedigen en kwaliteiten naar boven te halen zorgt dat ervoor dat iemand zich gezien en gehoord voelt.
Mensen van elkaar laten leren, open staan voor andere gedachtegangen en mensen of jezelf uitdagen helpen daarbij. Dat iemand een ander antwoord geeft op je vraag dan dat je verwachtte wilt niet zeggen dat dat het verkeerde antwoord is.
Het is daarom belangrijk erachter te komen waarom iemand dat antwoord heeft gegeven. Wat ligt er achter dat antwoord? Welke argumenten geeft degene met dat antwoord aan?
Wanneer we nieuwsgierig worden naar het antwoord dat anders is dan wat wij verwachten, kan dat al een heel ander perspectief geven. Daarbij komt kijken dat culturele benadering ook een belangrijke rol kan spelen bij het geven van een antwoord op een vraag of bij uiting van gedrag. Daarom is het belangrijk om veel van andermans cultuur te weten, want als we dat doen ontstaat er begrip en als er begrip is, is er ook beter en meer communicatie mogelijk.

Wij leerde in Italië dat bijvoorbeeld een Chinese leerling aan de docent geen vragen stelt, hierdoor is het al lastig voor een docent om hoogbegaafdheid te herkennen. Een Turkse leerling een ouder persoon gehoorzaamt en daarom uit respect iemand ouder dan zijzelf niet aankijkt. Als wij deze cultuurverschillen niet kennen dan zouden we denken dat iemand onbeleefd is. Veel kennis zorgt ervoor dat wij ook onze vooroordelen kwijtraken en dat wij verder kunnen kijken naar de kwaliteiten van mensen. Niet alleen andere culturen zorgen voor verschillend gedrag, ook de rollen tussen man en vrouw zorgen daarvoor.
De vrouw verzorgt het huishouden en de kinderen, de man zorgt voor het geld. Dit klinkt anno 2022 nogal ouderwets voor de Nederlandse oren. Nederland is ook een multicultureel land, we hebben dus veel mensen om ons heen die leven met meerdere culturen. Ondanks dat Nederland werkt aan de diversiteit en inclusiviteit is het soms lastig om je kwaliteiten te benutten vanwege je achtergrond. In Italië is het heel gebruikelijk dat de vrouw leert koken, maar wat als je dat als man nou graag wilt doen? Misschien wordt dit weggewuifd omdat die rolverdeling sterk aanwezig is binnen een cultuur. Aan ons de taak om die interesses aan te moedigen en patronen te doorbreken. Dit wil overigens niet zeggen dat je de andere cultuur overboord moet gooien. Iemand mogelijkheden laten zien en in zijn/haar kwaliteiten te laten groeien en geloven is een mooie bijdrage.
Ben je een ouder, een vriend of een docent, laten we aan die inclusiviteit werken in onze maatschappij. Dit start al bij het herkennen en erkennen van ieders kwaliteiten. Laten we nieuwsgierig zijn naar ieders cultuur. Om zo ook bi-culturele hoogbegaafden te laten staan in hun krachten. Maar sta ook jezelf toe om in je eigen kracht te gaan staan. Of het nu door cultuur komt of doordat je je anders voelt dan andere, zonder jouw toestemming maakt niks en niemand jou wijs dat je minderwaardig bent!