Evropska unija preduzima snažne mjere u borbi protiv pandemije. Komisija ulaže stotine miliona eura u istraživačke i inovacione mjere za razvoj vakcine, novih terapija, dijagnostičkih testova i medicinskih sistema kako bi se spriječilo širenje koronavirusa.

U tom kontekstu, donešen je Akcioni plan „ERA protiv koronavirusa”, koji se sastoji iz 10 prioritetnih mjera djelovanja koje se temelje na bliskoj koordinaciji, saradnji i razmjeni podataka Komisije i država članica i njihovom zajedničkom finansiranju.

Druga prioritetna mjera ovog Akcionog plana usmjerena je na podršku EU zajedničkim kliničkim ispitivanjima i kliničkom upravljanju oboljelima od COVID-19. Cilj je da se omogući saradnja i koordinacija između država članica i istraživačkih centara i podrži sprovođenje velikih, multicentričnih kliničkih ispitivanja COVID-19 širom Evrope. EU trenutno kroz program Horizont 2020 podržava nekoliko međunarodnih kliničkih ispitivanja, a ovi projekti su raspoloženi za širenje ispitivanja u dodatnim partnerskim zemljama: 

1. European Research and Preparedness Network for Pandemics and Emerging Infectious Diseases (Evropska mreža za istraživanje i pripravnost za pandemije i zarazne bolesti u nastajanju - EU-RESPONSE projekat). U pitanju je petogodišnji multinacionalni projekat vrijedan 15,7 miliona eura, čiji je cilj dizajn i primjena nove Evropske platforme kliničkih ispitivanja COVID-19. Ideja razvoja multinacionalnog ispitivanja za brzo regrutovanje pacijenata i testiranje više mogućnosti liječenja rezultirala je EU-RESPONSE projektom, koji predstavlja proširenje DisCoVeRy (Trial of Treatments for COVID-19 in Hospitalized Adults) kliničkog ispitivanja.

2. Rapid European SARS-CoV-2 Emergency research Response - Sveobuhvatni istraživački odgovor na COVID-19 (RECOVER projekat, https://www.recover-europe.eu/) Fokus RECOVER projekta je na rješavanju hitnih pitanja na sveobuhvatan, multidisciplinaran i interaktivan način, kombinovanjem (i) kliničkih studija u primarnoj i bolničkoj zaštiti, (ii) epidemioloških studija i modeliranja i (iii) kliničkih bioloških studija. Bazira se na REMAP-CAP ispitivanju (Randomised, Embedded, Multi-factorial, Adaptive Platform Trial for Community-Acquired Pneumonia, https://www.remapcap.org/)

3. SUPPORTing high-quality evaluation of COVID-19 convalescent plasma throughout Europe - Podržavajući visokokvalitetnu procjenu plazme COVID-19 rekonvalescenata širom Evrope (SUPPORT-E) ima za cilj da utvrdi efikasnost i sigurnost transformacije plazme COVID-19 rekonvalescenata kod pacijenata koji su se oporavili od bolesti.

Pored navedenog, Evropska komisija je, zajedno s više partnera, pokrenula Evropsku platformu za podatke o bolesti COVID-19 (Covid-19 Data portal,  https://www.covid19dataportal.org/).  Platforma, koja je takođe dio Akcionog plana „ERA protiv koronavirusa”, još je jedan bitan korak u nastojanjima EU da pomogne istraživačima u Evropi i svijetu u borbi protiv pandemije koronavirusa. Platforma je pokrenuta kako bi se omogućilo brzo prikupljanje i razmjena dostupnih istraživačkih podataka. To je bitna i konkretna mjera za pospješivanje saradnje u borbi protiv koronavirusa. Platforma obezbjeđuje otvoreno i pouzdano evropsko i globalno okruženje u kojem istraživači mogu čuvati i dijeliti skupove podataka, kao što su nizovi DNK, strukture bjelančevina, podaci dobijeni pretkliničkim istraživanjima i kliničkim ispitivanjima kao i epidemiološki podaci. Brza otvorena razmjena podataka znatno ubrzava istraživanje i nova otkrića, što omogućava efikasan odgovor na vanredno stanje izazvano koronavirusom. Platforma već sada sadrži impresivnu količinu podataka, ima preko 2,9 miliona web zahtjeva za podacima, više od 92000 jedinstvenih korisnika iz preko 170 zemalja svijeta, uključuje preko 25 hiljada virusnih sekvenci i preko 100 hiljada jedinstvenih naučnih publikacija.

Ukoliko ste zainteresovani da učestvujete u kliničkim ispitivanjima u okviru projekata DISCOVERY ili REMAP-CAP, odnosno budete dio Horizont 2020 konzorcijuma, potrebno je da iskažete namjeru o tome, prijavom putem svoje institucije, navodeći kliniku i kontakt osobu. Nakon toga, Ministarstvo nauke će pomoći u povezivanju s nadležnim osobama u Evropskoj komisiji, odnosno koordinatorima projekata.

Kontakt osoba u Ministarstvu nauke je Milena Milonjić, načelnica Direkcije za EU Okvirne programe za istraživanje i inovacije, e-mail: milena.milonjic@mna.gov.me.

Slajdove sa sastanka posvećenog saradnji između EU i H2020 pridruženih zemalja, održanog 19.oktobra 2020. godine, koji se odnose na međunarodna klinička ispitivanja, možete preuzeti OVDJE

****Preuzeto sa sajta Ministrastva nauke Crne Gore https://www.mna.gov.me/vijesti/235200/Mogucnosti-ucesca-u-EU-Horizont-2…