ok. 6 minut czytania – polub, linkuj, komentuj!

Sektor pozarządowy w Polsce to ponad 138 tysięcy organizacji, w przeważającej części fundacji i stowarzyszeń. Aktywnie działa około 50% z nich. Organizacja pozarządowa to instytucja mocna przede wszystkim zasobami kompetencji swoich zespołów, osób pracujących etatowo, współpracujących na zasadach odpłatności czy wolontariacko. O profesjonalizacji i podnoszeniu kompetencji kadr w tym sektorze mówi się sporo, są nawet środki publiczne krajowe (oraz unijne)  i zagraniczne przeznaczone na te obszary. Codzienność w organizacji pozarządowej to jednak nieustanne poszukiwanie źródeł finasowania pomysłów, godzenie się na niedogodności braku stałości pracy, statystycznie niższe niż średnie uposażenia i westchnięcia „gdybyśmy mieli wolne środki na to szkolenie…”. A co się dzieje, gdy takie środki na podnoszenie kompetencji kadr się znajdą? Co z tego wynika?

Grantodawca wzmacnia…

Wspomniane wcześniej finanse m.in. na rozwój instytucjonalny organizacji to określana w środowisku NGO linia budżetowa tzw. norweska. Program Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. Jego budżet to 23 miliony euro. Program ma na celu wzmacnianie organizacji społecznych w Polsce. Działa na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, dla którego różnorodność społeczna, równe traktowanie I dialog stanowią szczególną wartość.

Wzmocnienie sektora społecznego jest jednym z priorytetów horyzontalnych Programy Aktywni Obywatele. Organizacje, które składały wnioski na realizację projektów mogły uzyskać dodatkowe fundusze na rozwój instytucjonalny. Środki mogły być wydatkowane na:

• przygotowanie i realizację strategii organizacji, w tym nawiązywanie partnerstw, udział w sieciach (również międzynarodowych),
• wzmocnienie i rozwój kompetencji pracowników (szkolenia, studia podyplomowe, wizyty studyjne, job-shadowing, udział w konferencjach, zakup licencji na kursy e-learningowe),
• zakup sprzętu i wyposażenia (w szczególności: infrastruktury informatycznej, sprzętu pozwalającego na bardziej efektywną realizację działań),
• poprawę warunków pracy (m.in. drobne remonty i dostosowania do potrzeb pracowników i odbiorców działań).

Organizacja aplikuje…

Fundacja Pro Cultura ma historię sięgającą 2003 r. i za sobą kilka modyfikacji zarówno sposobu pracy, jak i grup docelowych. Misją Fundacji jest propagowanie wiedzy i wymiana doświadczeń w zakresie rozwoju kultury, mediów oraz technologii społeczeństwa informacyjnego (TSI).

Ostatnie 5 lat to zwrot tematyczny w kierunku nowych technologii i kompetencji cyfrowych – uczniów, nauczycieli, młodzieży wykluczonej społecznie a także seniorów. Główny projekt ostatnich 3 lat to Radio SoVo (www.radiosovo.pl),  w którym Fundacja wraz z partnerami: Polskim Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną oraz Fundacją Zaczyn, działała na rzecz podnoszenia kompetencji cyfrowych i medialnych seniorów i osób z niepełnosprawnościami. W najnowszych działaniach kieruje swoje oferty edukacyjne do młodzieży zagrożonej wykluczeniem („Cyfrowy obywatel wymiata w Internecie” www.wymiataminternet.pl)

Trzon organizacji stanowi kilka osób zatrudnionych na etaty, kilka współpracujących w ramach umów cywilnoprawnych, pewna (rosnąca) liczba wolontariuszy. Są też osoby eksperckie zatrudniane do konkretnego wydarzenia, wykłady, webinarium czy spotkania. Można powiedzieć, że struktura przypomina winogrono, gałązka to osoby zarządzające i te stale obecne, pozostali są bliżej lub dalej.  

Na etapie przygotowania wniosku Fundacja określiła plan rozwoju instytucjonalnego,  w tym diagnozę organizacji, wyzwań i potrzeb w kontekście misji i wizji oraz zaplanowała działania służące ich zaspokojeniu. 

Zdecydowano o przeznaczeniu dostępnych środków na doposażenie sprzętowe oraz podnoszenie kompetencji kadry. Drugi obszar to szkolenia (w formie stacjonarnej lub online) z tematów: szkolenie z grafiki komputerowej, social mediów, w tym  Facebook &Instagram Pro, Flipowanie i myślenie wizualne, tworzenie stron www (online), google analytics, kadry w firmie, porozumienie bez przemocy oraz pakiet na szkolenia z rozwoju efektywności, motywacji wybierane samodzielnie przez osoby z zespołu Fundacji.

Wyzwania…

Projekt pisany niespełna rok temu okazał się w trakcie realizacji już zdezaktualizowany. Najszybciej okazało się, że środki przewidziane w budżecie nie pozwalają już na udział w planowanym szkoleniu, które znacząco podrożało i to więcej niż o 10%, co stawia pod znakiem zapytania jego finansowanie.

Modyfikacji uległy plany i realizowane projekty organizacji. Rozwinęły i rozkwitły pomysły, na które mniej liczono, a te, na które liczono nie zyskały uznania grantodawców i często istnieją tylko w formie szczątkowej. Rotacja dotyka także zespołu. Organizacja, która realizuje projekt jest w wielu aspektach inną organizacja niż była w momencie planowania i składania jego opisu.

Zmianie ulegają też oczekiwania i potrzeby odbiorczyń i odbiorców. Osoba, która chciała pójść na szkolenie z porozumienia bez przemocy w międzyczasie skorzystała z bezpłatnej oferty. Inna zachwyciła się bezpłatną platformą szkoleń dla NGO i rezygnuje z puli środków dostępnej dla pracownika. Entuzjazm wykazywany podczas przygotowywania planów rozwoju i edukacji z czasem jest coraz mniejszy. Typowa wymówki to brak czasu.

…i jak sobie z nimi radzić?

Uprzedzając pojawiające się pytania – plan rozwoju został zrealizowany i dał realne korzyści organizacji. Prowadzenie tych działań w sposób systematyczny przez półtora roku było dużym wyzwaniem. Co pomogło? Oto 3 kluczowych, zdaniem realizatorek i realizatorów, punktów:

1. Otwartość na zmiany.

Tak jak wspomniano wcześniej, zmieniło się otoczenie wewnętrzne i zewnętrzne organizacji. Otwartość zarówno zarządu organizacji, jak i Grantodawcy pozwoliła na sukcesywne dostosowywanie się do tych zmian. Trzymanie się kurczowo planów sprzed roku byłoby nonsensem w tej sytuacji. Dokonano weryfikacji potrzeb, w tym oczekiwań konkretnych osób z zespołu. Po analizie dostępnych finansowo opcji i wyciągając wnioski z przebiegu procesu zmieniono i dostosowano metody podnoszenia kompetencji. Zamiast udziału w drogim szkoleniu zatrudniono osobę ekspercką, która nie tylko przeprowadziła szkolenie dla małej grupy, ale też odpowiedziała na wszelkie pytania. Inne z planowanych szkoleń stacjonarnych, niedostępne finansowo zamieniono na dostęp do materiałów eksperckich i spotkań ze specjalistami opłacany w formie abonamentu.

2. Aktywność.

Ważna była samodzielność zespołu w poszukiwaniu nowych rozwiązań czyli  wskazywanie ofert szkoleń, które byłyby interesujące i potrzebne, także znajdywania promocji. Wymagało to od każdej z osób określenia potrzeb, tzn. tematyki, formy, czasu trwania szkoleń, wyboru najbardziej wygodnej formy. Część zespołu zdecydowanie preferowała spotkania stacjonarne, część e-learning. Ważną rolę odgrywała także osoba dbająca o płynność realizacji tego działania. Przypominała o możliwościach, wskazywała możliwości, dbała o budowę trzeciego elementu, czyli wspólnoty. Z całą pewnością pomagało jej wieloletnie doświadczenie trenerskie i zarządcze w obszarze edukacji dorosłych.

3. Wspólnota edukacyjna.

W trakcie realizacji działań planu instytucjonalnego okazało się, że bardzo dobrze sprawdzają się szkolenia stacjonarne w wersji tzw. szytej na miarę, prowadzone w biurze Fundacji. Tradycją stały się edukacyjne wtorki, zaparzenie kawy i wymiana informacji o wykonanych ćwiczeniach z grafiki. Zbadanie potrzeb i dostosowanie programu do poziomu osób uczestniczących, nieformalna atmosfera, bezpośredniość i energia prowadzącej motywowała do nauki także osoby nieco bardziej sceptyczne. Ta forma wspólnej pracy spodobała się na tyle, że w tej formie zrealizowano jeszcze jedno ze szkoleń (gogle analytics). Wykorzystano także energię wtorków na dzielenie się wiedzą. Pomogło w tym stworzenie w biurze tymczasowej przestrzeni edukacyjnej, z takimi elementami jak dostęp do rzutnika i ekranu, inne ustawienie stołów inspirowało do dzielenia się doświadczeniami z realizowanych szkoleń.  

Realizacja planu instytucjonalnego w ramach projektu "Cyfrowy obywatel wymiata w Internecie" okazała się wsparciem do budowania wspólnoty edukacyjnej zespołu Fundacji Pro Cultura i uruchomienia energii uczenia się i proaktywności w zakresie podnoszenia kompetencji.

Dziękujemy, w imieniu zespołu Fundacji Pro Cultura, Programowi Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny, realizowanemu przez konsorcjum w składzie: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (lider), Fundacja Edukacja dla Demokracji, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.