Basisvaardig in de breedte

Tegenwoordig valt het woord ‘Nordic Bildung’ vaker als er over onderwijs gesproken wordt. Bildung houdt in dat een leerling niet alleen cognitieve vaardigheden moet leren, maar geholpen wordt zichzelf volledig te ontplooien. De oorsprong van Nordic Bildung ligt in de noordelijke landen Scandinavië en Duitsland. Het ging er vroeger om mensen zover te vormen dat ze zelf in staat waren hun armoede te bestrijden.
Daar gaat het in deze tijd niet om. Ontplooiing, verantwoordelijkheidsbesef, respect voor anderen en zelfvertrouwen zijn waarden waar de huidige globaliserende wereld waarin ‘alles’ met elkaar verweven is en op grote schaal beweegt, om verlegen zit. 

Persoonlijke ontwikkeling

Taal en rekenen zijn nog steeds belangrijk, maar persoonlijke ontwikkeling, vertrouwen in het omgaan met de wereld om hem heen en het bepalen en respecteren van waarden krijgen steeds meer aandacht in het onderwijs. Dit geldt ook voor de volwasseneneducatie. Jarenlang heeft de focus gelegen op het aanbod van taal, rekenen en digitale vaardigheden: hierdoor zouden mensen kunnen deelnemen aan de maatschappij en deelnemen aan de arbeidsmarkt. De persoonlijke ontwikkeling: hoe ga ik om met mijn moeilijke thuissituatie, wie ben ik, wat vind ik leuk, hoe maak ik mijn keuzes, heeft de laatste decennia geen prioriteit gehad. 

Aansluiten bij de interesse van de deelnemer

Cognitieve aspecten zijn vaak een zwak punt voor laaggeletterde volwassenen en juist daarop worden ze in het aanbod aangesproken. Het gevolg is dat werving een probleem is geworden: de potentiële deelnemers hebben geen zin om benaderd te worden als laaggeletterden die allerlei problemen hebben omdat ze iets niet kunnen. Programma’s als KLASSE! en Oefenen.nl en Leven Lang Leren spreken veel meer aan omdat ze aansluiten bij de interesse van de deelnemers zelf.

Riet Thijssen