Z biblioteką przez Sieć
ok. 8 minut czytania - polub, linkuj, komentuj!
Czy biblioteka bez książek i regałów jest jeszcze biblioteką? Czy udostępnianie dóbr kultury może ograniczyć się do przekazywania kodów i linków do zasobów dostępnych w internecie? Co może robić bibliotekarz za zamkniętymi drzwiami?
Znajdujemy się w sytuacji bez precedensu. Początkowo wydawało się, że izolacja potrwa tylko chwilę (dwa tygodnie). Jednak z każdym dniem znika nadzieja na szybki powrót do normalności. Przedłużające się zamknięcie wypożyczalni zmusza bibliotekarzy do redefiniowania ich roli i całkowitego przeniesienia działań na rzecz promocji czytelnictwa i społeczności lokalnych do sieci. Jak sobie z tym radzą? Początkowo nieśmiałe inicjatywy w Social Mediach i na portalach internetowych stają się coraz odważniejsze. Pojawiają się nowe pomysły, wykorzystywane są kolejne narzędzia. Wszystko po to, aby nie pozwolić czytelnikom zapomnieć o swojej bibliotece. To bardzo ważne z wielu powodów. Jednym z nich jest niosące nadzieję zjawisko, że w izolacji książka znów staje się ważna. Otwiera zamknięty w domach świat. Pozwala odbyć podróż poza cztery ściany lokum.
Poniższy przegląd jest subiektywnym wyborem inicjatyw, które w ciekawy sposób aktywizują czytelników i mogą być inspiracją dla innych bibliotek.
Domowa Biblioteka
W literackim świecie nie tylko biblioteki przeniosły swoją działalność do sieci. Właściwie od samego początku w Social Mediach możemy oglądać pisarzy czytających fragmenty swoich dzieł (np. akcja Ul z Książkami), wydawnictwa udostępniające książki lub materiały edukacyjne (wydawnictwo Olesiejuk udostępniło e-booka o Koronawirusie) czy organizacje pozarządowe prowadzące akcje promujące literaturę. Bibliotekarze jako jedni z najbardziej elastycznych i kreatywnych pracowników instytucji kultury również nie mogli pozostać w tyle. Podejmowane przez nich inicjatywy z każdym dniem stają się coraz ciekawsze, rozbudowane i interaktywne. W tym kontekście działania wielu bibliotek, jak zawsze skupiają się w dużej mierze na dostarczeniu czytelnikom ciekawych propozycji lektur i edukacyjnych aktywności opartych o literaturę:
-
Biblioteka w Łodygowicach informuje gdzie szukać książek kiedy wypożyczalnie są zamknięte.
-
Biblioteka Gdynia prowadzi akcję #domowabiblioteka w ramach której m.in. udostępnia czytelnikom “Depesze literackie” i zaprasza do poznania komiksów, dzieł laureatów Nagrody Literackiej Gdynia i innych aktywności okołoliterackich.
-
Domową Bibliotekę założyła również lubelska Biblioteka na Poziomie. Działanie skierowane jest do dzieci i rodziców. Każdego dnia w specjalnej grupie na FB przedstawiana (nie czytana) jest historia z innej książki połączona z działaniami plastycznymi. W Lublinie bibliotekarki współpracują również z lokalnymi mediami polecając czytelnikom książki i proponując urozmaicające dzień aktywności.
-
Miejska Biblioteka Publiczna w Piekarach Śląskich zaprasza do śledzenia cyklu Bajka w Bibliotece w ramach, którego czytane są znane i lubiane bajki i wiersze nie tylko dla dzieci.
-
W jednej z filii Biblioteki Miejskiej w Łodzi organizowana jest akcja Dzień z Autorem. Co kilka dni Fanpage biblioteki przejmuje wybrany pisarz/pisarka publikując posty i rozmawiając z czytelnikami.
Wirtualny spacer
Biblioteka jest zamknięta? Nie ma problemu. Jeśli czytelnicy nie mogą wejść do budynku w świecie rzeczywistym to pospacerują sobie wirtualnie! Ciekawy projekt przygotowała Miejska Biblioteka Publiczna w Sosnowcu. Dzięki technologii możemy odbyć wirtualny spacer po zamkniętej Zagłębiowskiej Mediatece. Zdjęcia 360 możemy oglądać zarówno przy użyciu komputera jak i gogli do Wirtualnej Rzeczywistości. Spacer został przygotowany dzięki możliwościom darmowego programu Orbix 360.
Bazy kultury i wystawy
Bibliotekarze ze względu na charakter wykonywanej pracy są przyzwyczajeni do dzielenia się wszystkim - zbiorami, wiedzą i wszelkimi innymi zasobami. Kiedy więc zamknięto książnice ich pracownicy zaczęli kompulsywnie wręcz udostępniać i proponować swoim użytkownikom zasoby sieci. Stąd też jednym z najpopularniejszych działań (obok przekazywania kodów do platform z e-bookami) jest tworzenie repozytoriów z linkami do własnych zbiorów, interesujących zasobów kultury oraz materiałów edukacyjnych dostępnych online. Bazy linków przyjmują różnorodne formy od specjalnych zakładek i artykułów na stronach internetowych aż po interaktywne prezentacje:
-
Od początku izolacji “Kulturę w czasach zarazy” propaguje Miejska Biblioteka Publiczna w Skawinie - obok np. propozycji literackich czy teatralnych znajdziemy tam również wskazówki jak zadbać o sprawność fizyczną.
-
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie uruchomiła na stronie Działaj w Arte! zakładkę Kultura Online - w której umieszcza odnośniki do zasobów w sieci w 12 różnych kategoriach.
-
Ciekawą formę przybrała baza przygotowana przez Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy w Murowanej Goślinie. Interaktywna prezentacja stworzona została za pomocą aplikacji Thing Link i pozwala na wędrówkę po zasobach sieci w sześciu kategoriach.
-
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu przygotowała rozbudowaną bazę wiedzy obejmującą zasoby związane z nauką on-line, narzędziami cyfrowymi czy kulturą w sieci. Odnośniki do poszczególnych kategorii zostały przygotowane w aplikacji Padlet.
Wśród bogatych cyfrowych zasobów kultury (własnych i znalezionych) bibliotekarze udostępniają również wystawy tematyczne w formie on-line. Przykładowo Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Łodzi prezentuje ekspozycje pt: “Nutą pokrzepienia - czyli Józef Piłsudski w utworach muzycznych”, “...małe kartki z dalekiej prowincji - korespondencja Zbigniewa Herberta” czy “Francja w bibliotece miasta włókniarzy”. Spacer po wystawie w formie wideo przygotowała Biblioteka Publiczna w Piasecznie. Ciekawy sposób prezentacji mają również wystawy historyczne przygotowane przez Bibliotekę Publiczną w Krynicy Zdroju.
Filmy i podcasty
Każdy kto chodzi do biblioteki wie, że jej pracownicy potrafią nie tylko polecać książki, projektować wystawy, prowadzić warsztaty i moderować spotkania autorskie. W swoim kompetencyjnym instrumentarium posiadają również umiejętności, które pozwalają im pisać piosenki, nagrywać teledyski, tutoriale, podcasty i audiobooki. Z jakim skutkiem? Oceńcie sami oglądając kilka wybranych prób:
-
Biblioteka Raczyńskich, która swego czasu wypuściła hit “Miłość za regałem” tym razem nagrała teledysk o tęsknocie za czytelnikami pt: “Pejzaż bez czytelnika”.
-
Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej w ramach szerszego projektu “Otwórz! Ktoś booka…” skomponowała wyjątkową “Piosenkę kryzysową”.
-
Biblioteka Publiczna w Piasecznie rozpoczęła cykl Audio zagadek, w których w ciekawy sposób zachęca od odgadywania tytułów książek.
-
Cały cykl podcastów nagrali członkowie klubu kodowania działającego w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gorlicach.
-
Miejsko Gminna Biblioteka w Opolu Lubelskim przygotowała audiobooka pt: “Wojna Światów” H. G. Wellsa
Pomoc dla służby zdrowia
Pracownicy bibliotek jako jeden z najniżej opłacanych a jednocześnie najbardziej zaangażowanych zawodów, w większości mają w sobie dusze społeczników. Nic więc dziwnego, że kiedy podczas epidemii w szpitalach zabrakło maseczek ochronnych wielu z nich bez wahania włączyło się w akcje związane z szyciem i dostarczaniem ich zarówno do pracowników służby zdrowia jak i do mieszkańców swoich miejscowości. Takie działania podjęły m.in.
Biblioteka Stacja Kultura w Rumi poszła o krok dalej nagrywając tutorial pt: Uszyj maseczkę z Panią Magdą z biblioteki!
Wyzwania czytelnicze
Na co dzień praca bibliotekarzy skupia się często na aktywizacji społeczności na rzecz, których działają. Jak angażować czytelników w czasie izolacji? Oczywiście poprzez onlinowe wyzwania czytelnicze. A tych w sieci jest bardzo wiele. Najpopularniejsze są akcje pt: “Pokaż nam co czytasz!”. Znajdziemy je na wielu profilach bibliotecznych w SM. Pojawiają się również inne wyzwania np:
-
Opisz swoją izolację w czasie koronawirusa, używając tytułu książki (Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin),
-
Odgadnij tytuł książki na podstawie kart z gry Dixit (Miejska Biblioteka Publiczna w Lublinie),
-
Najstarsza książka w Twojej kolekcji, Książka z podpisem Autora, Książka Twojego dzieciństwa, Ta książka uratowała mi życie, Ulubiona zakładka do książki, Książka, która rozbudza głód podróży (Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu)
Hashtagi w mediach społecznościowych
Przedstawione powyżej inicjatywy to tylko maleńki wycinek niezmierzonych, kreatywnych działań bibliotekarzy, których z dnia na dzień jest coraz więcej. Aby móc odszukać i inspirować się ciekawymi inicjatywami warto śledzić porządkujące SM hastagi. Oto kilka z nich: #bibliotekaonline, #zostanwdomuczytajksiazki, #czytamwdomu, #bibliotekazdalnie.
Wiele inspirujących inicjatyw opatrywanych jest hashtagiem #niezostawiamczytelnika założonym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. SBP publikuje na swojej stronie i profilu wybrane inicjatywy z tym znacznikiem.
Monika Schmeichel-Zarzeczna – historyk sztuki, trenerka, animatorka kultury, bibliotekarka i kurator wystaw. Obecnie kieruje Filią nr 38 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie gdzie organizuje wydarzenia dla różnych grup wiekowych. Członkini Stowarzyszenia LABiB. Ambasadorka EPALE.
|
Interesujesz się edukacją osób dorosłych w bibliotekach? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń i niestandardowych form? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na ten temat dostępne na polskim EPALE! |
|---|
Zobacz także:
Poza biblioteką... Akcje promujące czytelnictwo w przestrzeni miejskiej – dobre praktyki
Wędrówki Bibliotekarzy – ogólnopolski program wymiany „Praktyka dla Praktyka”
Biblioteka Dorosłego Człowieka. O nieograniczonych możliwościach bibliotekarzy
“Kreatywne rodzicielstwo” - wspieranie kompetencji rodzicielskich poprzez działania biblioteczne
Dziękuję!