Od 2015 roku Wielka Brytania odgrywa wiodącą rolę w przesiedlaniu uchodźców z Syrii.  Program przesiedleń osób narażonych na ataki (VPRS) zainicjowany początkowo w celu przyjęcia 20 tysięcy syryjskich uchodźców do 2020 roku został ostatnio poszerzony o najbardziej narażone osoby ubiegające się o azyl z regionu Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej.  Ogólne podejście programu do kwestii przesiedlenia, w reakcji na specyficzne okoliczności, w jakich znaleźli się uchodźcy, opiera się na działaniu za pośrednictwem istniejących usług publicznych udzielających wsparcia w zakresie warunków mieszkaniowych i zatrudnienia.  Pomaga to zapewnić, że osoby te mają taki sam dostęp do usług jak inni, a ponadto wspiera ich szerszą integrację.  To samo podejście wykorzystano przy oferowaniu najbardziej kluczowych usług, których mogą potrzebować ci przesiedleńcy – nauczaniu języka angielskiego jako języka obcego (ESOL).  W ramach VPRS Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Departament Edukacji przeznaczyły około 10 milionów funtów na dodatkowe inwestycje wspierające udostępnianie uchodźcom nauczania języka angielskiego. 

Dlaczego zatem usługi ESOL powinny być dopasowane do potrzeb uchodźców i w jaki sposób?

Wyzwania

W Wielkiej Brytanii usługi ESOL kierowane są do różnorodnych uczniów.  W typowej klasie mogą znaleźć się migrujący pracownicy z krajów europejskich, uczniowie z istniejących społeczności południowoazjatyckich i somalijskich, jak również poszukujący azylu chroniący się przed prześladowaniem, wojną i klęskami z krajów całego świata.

Potrzeby w zakresie kształcenia językowego mogą się bardzo różnić.  Niektórzy uczący się uchodźcy są wysoko wykwalifikowanymi profesjonalistami poszukującymi szybkiej ścieżki nauki języka angielskiego w ramach wsparcia reorientacji zawodowej w Wielkiej Brytanii.  Dla innych nauka języka angielskiego może być pierwszym krokiem w kierunku edukacji formalnej, ponieważ wielu uczniów doświadcza problemów lub ma ograniczone możliwości ukończenia nauki.

Program VPRS ma na celu wsparcie najbardziej narażonych osób, a zdecydowana większość przesiedlonych zna język angielski na bardzo niskim poziomie, często jest to Entry Level 1 (A1) lub niższy.  W Instytucie Edukacji i Pracy (L&W) nawiązaliśmy współpracę z interesariuszami zaangażowanymi w przesiedlenia uchodźców oraz ESOL, aby zidentyfikować obszary, w których dostawcy języka angielskiego mogliby dopasować swoją ofertę do potrzeb uchodźców.  Obejmują one:

• Świadomość wpływu traumy i złego stanu zdrowia psychicznego na gotowość uchodźców do udziału w formalnym nauczaniu.  Może to wymagać przykładowo elastyczności w zakresie wymagań dotyczących frekwencji lub zapewnienia mniej formalnych zajęć edukacyjnych.
• Reagowanie na potrzeby w zakresie orientacji lokalnej i kulturowej, z uwzględnieniem praktycznych informacji o okolicy.  Uczący się uchodźcy mogą przyjechać w dowolnym czasie, a jeśli dołączą do kursu językowego w trakcie jego trwania, wiąże się to z ewentualnym ominięciem istotnych treści kursu.  Biorąc pod uwagę różnorodność uczniów w ogólnej ofercie ESOL, nie wszyscy uważają za istotne treści związane z lokalną lub kulturową orientacją – zwłaszcza jeśli już przebywają w Wielkiej Brytanii od jakiegoś czasu – więc osiągnięcie równowagi może być trudne dla edukatorów.
• Wspieranie wyników odnośnie zatrudnienia i integracji społecznej.  Chociaż każdy z tych aspektów może być ważny dla innych uczniów ESOL, wielu uchodźców chce jak najszybciej rozpocząć pracę.  Inni czują się odizolowani i chcieliby mówić po angielsku, aby nawiązać nowe znajomości w ramach lokalnej społeczności.  Na ogólnych zajęciach ESOL oferowanie dostosowanego wsparcia w zakresie tych kwestii może być trudne, jeśli są one mniej istotne dla innych osób w grupie.
• Zaspokajanie podstawowych potrzeb w zakresie umiejętności czytania i pisania.  Wielu uczących się uchodźców objętych programem VPRS ze słabą znajomością języka angielskiego również potrzebuje dodatkowego wsparcia w rozwijaniu podstawowych umiejętności czytania i pisania, szczególnie jeśli nie znają angielskiego alfabetu lub mają niepełne wykształcenie.  Edukatorzy mogą mieć trudności z rozdzieleniem działań edukacyjnych zaspokajających te potrzeby, jeśli w tej samej klasie znaleźli się uczniowie z podstawowymi potrzebami w zakresie czytania i pisania oraz tacy, którzy nie wymagają tego typu wsparcia.  Nawet jeśli uczniowie są na tym samym ogólnym poziomie biegłości, osoby nie posiadające wcześniej umiejętności czytania i pisania będą prawdopodobnie potrzebowały dodatkowego czasu na zrobienie postępów, a niektóre zajęcia edukacyjne mogą nie być dostępne bez wsparcia.

Rozwiązania

Jednym z potencjalnych rozwiązań jest oczywiście zaoferowanie przesiedlonym uchodźcom odrębnych świadczeń.  W wielu przypadkach tak się właśnie dzieje. Władze lokalne, które przesiedlają uchodźców, mają dostęp do funduszy programu VPRS, aby w razie potrzeby zapewnić indywidualne wsparcie ESOL.  Służą one na przykład do inicjowania dodatkowych zajęć lub zapewnienia nauki w domu osobom, które nie mogą podróżować do lokalnej uczelni lub centrum kształcenia dorosłych.  

Jednak, aby spełnić wytyczne brytyjskiego rządu, zgodnie z którymi przesiedleni uchodźcy powinni spędzać na kursach ESOL co najmniej 8 godzin tygodniowo, jest prawdopodobne, że przynajmniej część nauki będzie mieć miejsce w ramach ogólnych zajęć ESOL w lokalnych placówkach.  Często dostępność mieszkania będzie determinować miejsce przesiedlenia uchodźcy.  W okolicy może nie być wystarczającej liczby uczących się uchodźców, aby placówka mogła zorganizować określony kurs, który będzie opłacalny finansowo w ramach umów o dofinansowanie ESOL – chociaż niektóre oferują takie usługi, gdy liczba uchodźców jest większa. 

Oznacza to, że w celu zaspokojenia potrzeb uczących się uchodźców, placówki i edukatorzy potrzebują większego wsparcia w zakresie dostosowania istniejących usług.  Może ono obejmować:

• Wspieranie potrzeb zawodowych w zakresie uczenia się i rozwoju edukatorów przykładowo poprzez zapewnienie szkolenia uświadamiającego w istotnych kwestiach, takich jak radzenie sobie z traumą i chorobami psychicznymi w klasie.
• Adaptacja treści kursu, aby skupiał się na takich obszarach, jak umiejętność czytania i pisania.
• Współpraca partnerska w celu zaspokojenia potrzeb wykraczających poza dane świadczenia.  Może to obejmować współpracę z organizacjami zapewniającymi indywidualne wsparcie w zakresie zatrudnienia lub powiązania z placówkami społecznymi oferującymi nieformalne możliwości ćwiczenia umiejętności konwersacyjnych.

Nowe zasoby

Wspierany finansowo przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, na zlecenie Fundacji Edukacji i Szkoleń, Instytut L&W podjął współpracę ze swoimi partnerami z Learning Unlimited w celu przygotowania ESOL dla uchodźców nowego zestawu zasobów wspierających edukatorów pracujących z uczącymi się uchodźcami ESOL na poziomie początkującym.  Materiały obejmują 12 segmentów do nauczania i uczenia się, dodatkowe wskazówki i profile uczniów, z którymi przeprowadzono wywiady podczas opracowywania materiałów.  Pakiet jest ściśle powiązany z materiałami ESOL – pierwsze kroki z 2019 roku, które pomagają edukatorom w zaspokajaniu podstawowych potrzeb w zakresie czytania i pisania.

Przez cały czas poświęcony na jego opracowanie L&W ściśle współpracował z interesariuszami zajmującymi się przesiedleniami uchodźców, edukatorami ESOL i samymi uczącymi się w ramach ESOL uchodźcami.  Ich wiedza wpłynęła na wybór tematów, które koncentrują się na scenariuszach wczesnej integracji, w których ważne jest, aby móc radzić sobie z prostymi interakcjami bez wsparcia.  Opinie uczniów wpłynęły również na podstawowe podejście do nauczania i uczenia się, które kładzie nacisk na praktyczne „bloki” języka funkcjonalnego, a nie abstrakcyjne koncepcje gramatyczne.

O autorze

Alex Stevenson jest Dyrektorem ds. języka angielskiego, matematyki i ESOL w Instytucie Edukacji i Pracy (L&W), niezależnej organizacji zajmującej się polityką, badaniami i rozwojem skupionej na obszarach uczenia się przez całe życie, pełnego zatrudnienia i integracji. Ostatnie projekty Alexa dotyczące podstawowych umiejętności dorosłych obejmują opracowanie krajowych wytycznych w zakresie partnerstwa ESOL dla Departamentu Edukacji; zasoby wspierające edukatorów uchodźców z ograniczonymi umiejętnościami czytania i pisania dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Fundacji na rzecz Edukacji i Szkolenia; a także opracowanie krajowych wytycznych dotyczących klubów konwersacyjnych w języku angielskim dla Ministerstwa Mieszkalnictwa, Społeczności i Samorządów Lokalnych.  Przed dołączeniem do L&W Alex przez ponad 13 lat zajmował się uczeniem, zarządzaniem i rozwijaniem zagadnień związanych z oferowaniem podstawowych umiejętności dla dorosłych, pracą na różnych uczelniach kształcenia ustawicznego i w lokalnych władzach zajmujących się edukacją dorosłych, jak również u niezależnego dostawcy szkoleń. Alex jest członkiem zarządu Europejskiego Stowarzyszenia Kształcenia Dorosłych.

To może Cię również zainteresować:

Europejska agenda w zakresie uczenia się dorosłych, Wielka Brytania 2020 r.: Uczestnictwo, dostęp, jakość (ta seria blogów jest dostępna w języku angielskim, a niektóre z nich zostały przetłumaczone na język walijski)

Nauczanie języka kraju przyjmującego studentów-migrantów i uchodźców? Bardziej holistyczne podejście z nauczaniem języka osadzonym w praktykach integracji społecznej: Lingua+ MOOC (ten artykuł jest dostępny w języku angielskim)

Dużo różnorodności, za mało równości – w jaki sposób program nauczania ESOL może pomóc w promowaniu antyrasizmu? (ten blog jest dostępny w języku angielskim, niemieckim, hiszpańskim i holenderskim)

Dwa ptaki i nowy kamień – wyjście naprzeciw potrzebom uchodźców w zakresie rozwoju języka i umiejętności (ten blog jest dostępny w języku angielskim)

5. rocznica EPALE Wielka Brytania – przegląd wydarzeń (popularne blogi EPALE w Wielkiej Brytanii od 2020 roku)