ok. 4 minuty czytania - polub, linkuj, komentuj!

Ten artykuł ma wersję audio: https://youtu.be/ZRojZNkk-jg

---

Każdy mój tekst opisuje element, którego sam się uczę. Postanowiłem dzielić się swoimi doświadczeniami rozwojowymi, po to, by podsuwać inspiracje innym. Tak będzie i dzisiaj. Na dodatek po raz pierwszy w życiu zajmę się tematem zwyczajowo pomijanym – tematem przerw.

Od roku pracuję głównie w formule online. W ciągu tego roku musiałem nauczyć się wielu nowych dla mnie rzeczy, na przykład nowych narzędzi. Nie tylko nowych narzędzi prowadzenia szkoleń, ale też tego, jak efektywnie korzystać z tych narzędzi pracy szkoleniowej, z których korzystałem już wcześniej na sali. Dzisiaj opowiem, jak zająłem się tematem przerw w trakcie realizowanych szkoleń online. Opowiem też o wnioskach, do których doszedłem.

Badania

Staram się na bieżąco śledzić badania, które opisują co dzieje się z uczestnikami spotkań i szkoleń online. Na przykład takie, które pokazują poziom stresu u uczestników spotkań, w zależności od tego, jak często fundujemy im przerwy. Kiedy prowadzimy blok trwający ciurkiem 120 minut, poziom stresu jest znacząco większy niż kiedy dzielimy te 120 minut na cztery półgodzinne interwały, oddzielone 10 minutową przerwą. Okazuje się, że tak prosty zabieg powoduje, że napięcie spada i kolejny blok uczestnicy zaczynają ze znacznie obniżonym stresem.

Albo badania, które pokazują, że zjawisko zmęczenia zoomem (zoom fatigue) dotyczy w większym stopniu kobiet. To znaczy kobiety wyżej określają swój poziom zmęczenia po takim spotkaniu online. Co pewnie warto uwzględnić, kiedy trafi nam się szczególnie kobieca grupa. 

Albo badania Microsoftu pokazujące, jak wielu ludzi czuje się przepracowanych po roku hybrydowego ogarniania życia zawodowego.

Z każdego z tych badań można wyczytać wskazówki, a w zasadzie uzasadnienie tej intuicyjnej myśli, że przerwy w szkoleniach zdalnych powinny być częstsze. Oczywiście do badań, o których piszę odsyłam na końcu artykułu.

Długość szkoleń i ich wpływ na przerwy

Realizowałem projekty o różnej długości. Od form dwugodzinnych do – o zgrozo – szkoleń trwających od 9:00 do 16:00. Oczywiście te drugie były znacznie bardziej wymagające dla uczestników (i prowadzącego), spędzenie tak długiego czasu na rozwoju kompetencji przed komputerem jest mocno obciążające poznawczo. Po roku pracy mogę powiedzieć, że optymalnym rozwiązaniem jest trzymanie się sesji online trwających 3-4 godziny. Tak wskazuje moje doświadczenie i uwagi zbierane od uczestników szkoleń.

Trzymam się przy tym zasady, że organizuję przerwy mniej więcej po godzinie intensywnej pracy. Oznacza to, że w dwugodzinnym szkoleniu pojawi się jedna przerwa, w formach dłuższych odpowiednio więcej, trzy i cztery godziny zajęć to 2-3 przerwy.

^{Photo by Ioana Tabarcea on Unsplash}

Przerwa między sesjami

Dodatkowo praca w online wprowadziła w moją praktykę na stałe jeszcze jeden rodzaj przerw - pomiędzy poszczególnymi sesjami. Standardowy dzień szkolenia stacjonarnego dzielę na dwa dni pracy w online i staram się, żeby te dni nie były realizowane dzień po dniu. Zwykle proponuję firmom kilkudniową przerwę pomiędzy dwoma spotkaniami. Taka przerwa pozwala uczestnikom tak rozłożyć sobie pracę, żeby ich zaangażowanie w pracę szkoleniową mogło być optymalne. Daje też możliwość zrealizowania zadań, które pozwolą na eksperymentowanie z materiałem z pierwszej sesji i zebraniem wniosków z tych eksperymentów, które przydadzą się na kolejnej. W przypadku standardowych, dwudniowych szkoleń, możliwości korzystania z zadań wdrożeniowych pomiędzy pierwszym a drugim dniem były mocno ograniczone.

I tak są w pracy

Prowadzę głównie projekty rozwojowe, których odbiorcami są pracownicy organizacji. Problem polega na tym, że bardzo często wykorzystują oni przerwę w szkoleniu online na to, żeby na chwilkę wrócić do pracy. I tak w większości siedzą w swoich domach, w których na co dzień pracują. Zatem wykorzystują przerwę na to, żeby popracować. W efekcie przerwa niespecjalnie spełnia swoją rolę, polegającą chociażby na odpoczynku od ekranu komputera.

Jasne, że w szkoleniach stacjonarnych uczestnicy często w trakcie przerw „ogarniali” tematy zawodowe, wisieli na telefonach. Ale – po pierwsze – nie wszyscy tak robili. A po drugie – część z nich jednak odpoczywała.

Przerwa – prawie przerwa

Wiedząc, że formalne przerwy czasem nie pozwalają uczestnikom na odpoczynek, zacząłem eksperymentować z innymi rozwiązaniami. Na przykład dorzucam kilka minut do pracy w podgrupach, po to, żeby uczestnicy po skończeniu zadania mieli chwilkę czasu na luźne rozmowy (zacząłem tak robić po tym, kiedy wprost grupy mi mówiły o tym, jak to dla nich ważne). Albo celowo w programie zajęć zostawiam sobie 10 minut na „pogadanie”, na przykład na starcie kolejnej sesji w projektach rozłożonych na kilka dni. Nie ingeruję wtedy przesadnie w ten czas, nie moderuję rozmów. Pozwalam uczestnikom zając się tymi tematami, którymi zajmowaliby się, gdyby przerwa była realizowana tradycyjnie. 

---

Rafał Żak – Trener, mówca, autor książek. Zajmuje się rozwojem ludzi i organizacji. Łączy atrakcyjność przekazu z zawartością merytoryczną, której niewiele można zarzucić. Twierdzi, że w tym co robi zauważa różnicę pomiędzy rozwojem, który ma sens, a takim, który jest celem sam w sobie. Tropi mity, piętnuje zbytnie uproszczenia, promuje rozwój oparty na dowodach. Ambasador EPALE.

---

Jesteś trenerem, szkoleniowcem? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń, narzędzi trenerskich i niestandardowych form? Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na temat technik prowadzenia szkoleń, narzędzi szkoleniowych i pracy trenera dostępne na polskim EPALE!

Zobacz także:

A teraz zrobię to lepiej…

Początek podróży do równości szans

W samo południe cz. 1/2

Jak robić RTE?

Trener się chwali!

---

Źródła:

https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/brain-research

https://news.stanford.edu/2021/04/13/zoom-fatigue-worse-women/

https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/hybrid-work