Od jakoś do jakość w edukacji zdalnej
ok. 6 minut czytania – polub, linkuj, komentuj!
Im bardziej ciekawe i złożone usługi edukacyjne wchodzą w grę, tym więcej pojawia się wyzwań dotyczących jakości. Najwyższy czas na poważnie zająć się tematem.
Wyzwania edukacji zdalnej to dość szeroki temat, bo realizacja takich usług wymaga zwykle wykorzystywania sprzętu, oprogramowania, pilnowania szeregu różnych przepisów (prawa autorskie, licencje, RODO), zmiany podejścia metodycznego, zmiany sposobu w jaki organizujemy procesy szkoleniowe itd. Do tak złożonego problemu jakości w zdalnych usługach edukacyjnych warto podejść w sposób uporządkowany, czyli zbudować porządny model, który ułatwi wszystkim ogarnięcie tej kuwety i takie ustawienie swoich działań, by wysoka jakość stała się standardem. Bo jakość nie powinna zdarzać się okazyjnie, tylko być czymś stałym.
Zastanawialiśmy się z Piotrem Maczugą w ramach Fundacji Digital Creators, jak podejść do tematu, bo misją fundacji jest niwelowanie barier edukacji cyfrowej, a brak jakości to spora przeszkoda. Postanowiliśmy w końcu, wraz z CERTES, z jedną największych firm szkoleniowych w Polsce, dla której nowoczesność usług i wykorzystanie potencjału technologii jest priorytetem, ubrać wyzwanie w ramy projektu, zdobyć dobre dofinansowanie i zrobić to porządnie.
Po co nowy standard?
W branży szkoleń mamy już standardy jakości SUZ, SUS czy na przykład MSUES. W pracach nad częścią z nich nawet miałem okazję uczestniczyć, jednak to, co mi zawsze w nich przeszkadzało, to ich akredytacyjny charakter. Są to standardy, które tak jak ISO trzeba „zdobyć” i później utrzymać w kolejnych audytach jednostki certyfikującej. Takie standardy mają swoją rolę i miejsce na rynku, ale nam chodziło o coś innego.
Szukaliśmy standardu, który ma formę rozwojową i kładzie nacisk na ciągły rozwój organizacji szkoleniowej. Standardu, który jest praktycznym narzędziem w podnoszeniu jakości na każdym etapie rozwoju organizacji (a nie narzędziem zdobycia przed akredytacją i utrzymania po akredytacji). Narzędzia, które jest praktyczne zarówno dla takich firm jak CERTES i podobnych im wielkością, jak i dla tysięcy mikro-firm szkoleniowych, organizacji i firm, które niekoniecznie są szkoleniowe, ale szkolenia cyfrowe są ważną częścią ich działalności. Standardy mogą być bardzo użyteczne nawet dla działów szkoleniowych w firmach, które mają zwykle klienta wewnętrznego, co nie znaczy, że nie świadczą usług szkoleniowych.
Uznaliśmy też, że standardy nie powinny się ograniczać do jakości realizacji samej usługi, lecz również do różnych aspektów funkcjonowania organizacji szkoleniowej. Stąd znajdziesz tam na przykład wytyczne związane z modelem biznesowym lub budowaniem wartości firmy. Mając zdrową organizację szkoleniową bardziej się przysłużysz klientom
Wyzwanie nr 1: Nie jesteśmy tacy sami
Pierwszym wyzwaniem, które aż rzucało się w oczy, to fakt, że edukacja zdalna jest tak bogata i różnorodna, że trudno jest zbudować jeden standard dla wszystkich. Na przykład dla firmy, która robi warsztaty online, ważne jest, by rozumieć i dobrze zabezpieczyć kwestie związane z RODO i ochroną wizerunku. Dla firmy, która tworzy tzw. e-szkolenia i sprzedaje je do korporacji temat RODO nie jest istotny, bo jest po stronie klienta.
Z tego względu zachęcamy do świadomego wyboru priorytetów i standardów, które firma uzna za oddające jej specyfikę i ważne dla jej sukcesu. Dla ułatwienia skatalogowaliśmy typowe warianty usług szkoleniowych i opatrzyliśmy je komentarzem związanym z doborem standardów.
Więcej informacji pod adresem https://standardy.edu.pl/warianty-edukacji-zdalnej/
Wyzwanie nr 2: Jakość to rzecz złożona
Jeśli coś jest złożone, to czasem warto rozłożyć to na czynniki pierwsze i wtedy łatwiej ogarnąć temat. Tak też jest ze standardami jakości. Co więcej – nie wszystkich interesują wszystkie aspekty działalności firmy.
Z tego względu podzieliliśmy standardy na standardy dla kadry dydaktycznej oraz standardy organizacyjne, które dotyczą kluczowych aspektów funkcjonowania organizacji szkoleniowej. Te drugie podzielone są dodatkowo na sześć perspektyw: strategiczną, metodyczną, zarządzania zasobami ludzkimi, dostępności, techniczną i formalno-prawną. Taki podział ma jedną zaletę – w większych firmach, takich jak Certes, tymi perspektywami zajmują się zwykle różni ludzie. W mniejszych organizacjach również warto się osobno zająć tymi perspektywami.
https://standardy.edu.pl/standard-dla-organizacji/
Wyzwanie 3: Ciągły rozwój
Poważne zmiany nie dzieją się ot tak – wymagają czasu. Jednak kluczowe jest to, że możemy zacząć doskonalenie organizacji i usług jak najszybciej i kroczyć drogą doskonalenia osiągając kolejne sukcesy w budowaniu jakości. To droga świadomego doskonalenia w zgodzie ze swoimi potrzebami i specyfiką działalności.
Realizacja tej idei wymagała zbudowania praktycznego podejścia, które pozwoli organizacjom w miarę samodzielnie po tej drodze kroczyć. Uznaliśmy, że praktyczność podejścia zapewni praca z praktykami w ramach różnych zespołów. W efekcie powstała struktura, która obejmuje obszary, standardy, wytyczne i w opisach wytycznych wskazówki praktyczne. W sumie powstało 40 standardów i 159 wytycznych.
Warto zilustrować to przykładem. W perspektywie strategicznej znajdziesz standard Rozwój know-how a w nim między innymi wytyczną „Twórz zasoby wielokrotnego użytku”. Wskazówki praktyczne, które towarzyszą tej wytycznej, to:
- Atomizacja treści: projektuj materiały edukacyjne w mniejszych jednostkach, które mogą być używane w różnych kontekstach i kombinacjach.
- Uniwersalność redakcyjna: unikaj języka i treści ściśle związanych z jednym konkretnym projektem czy kontekstem, by ułatwić ich wielokrotne wykorzystanie. Jeśli w nagraniu lekcji padnie nazwa własna projektu, trudniej będzie takie nagranie wykorzystać ponownie.
- Metadane i oznaczenia: wykorzystaj systemy tagowania i metadanych, aby zasoby były łatwo odnajdywalne i klasyfikowane.
- Modularyzacja formatów: wybieraj formaty i narzędzia, które umożliwiają łatwe modyfikacje i adaptacje. Na przykład w przypadku wideo oddziel treści od kontekstu, umieszczając opisy i kluczowe informacje jako metadane lub dodatkowe pliki.
- Analiza kosztów: zidentyfikuj zasoby, których produkcja jest najbardziej kosztowna, i zastanów się, jak można je zaprojektować w sposób maksymalizujący ich re-używalność.
Wiele standardów wprost wskazuje na ciągły rozwój w różnych obszarach – twórz know-how, zbuduj bazę szablonów, twórz zasoby wielokrotnego użytku lub wprowadź do umów z trenerami odpowiednie zapisy – to wskazówki na konsekwentne podnoszenie jakości organizacji i realizowanych przez nią usług.
Zajrzyj – co ci szkodzi
Podejście, które zastosowaliśmy zakłada dużą elastyczność. Nie stawiamy nikogo przez olbrzymim wyzwaniem, które może być za wiele miesięcy wielkim sukcesem lub spektakularną porażką. Zachęcamy do drobnych, ale konsekwentnych kroków rozwojowych. Przejrzyj standardy – może któryś krok cię skusi, może cię zainspiruje.
Do wytycznych dostaniesz się przeglądając poszczególne perspektywy, a w nich standardy, wytyczne i powiązane z nimi rozdziały. Najłatwiej zacząć od strony: https://standardy.edu.pl/standard-dla-organizacji/
Sławomir Łais – edukator z ponad 20-letnim doświadczeniem w edukacji cyfrowej, projektant aplikacji uczących, autor publikacji, bloger praktykatrenera.pl, prelegent wielu konferencji. Prezes OSI CompuTrain, współtwórca metody i narzędzi Learning Battle Cards. Trener, konsultant w stosowaniu nowoczesnych technologii w uczeniu. Członek rady Fundacji Digital Creators. Ambasador EPALE.
Jesteś trenerem, szkoleniowcem? Szukasz inspiracji, sprawdzonych metod prowadzenia szkoleń, narzędzi trenerskich i niestandardowych form?
Tutaj zebraliśmy dla Ciebie wszystkie artykuły na temat technik prowadzenia szkoleń, narzędzi szkoleniowych i pracy trenera dostępne na polskim EPALE!
Zobacz także:
W poszukiwaniu mechanizmów angażowania
Znaczenie momentów, które mają znaczenie
Szkolenie zorientowane na zmianę – kluczowa jest kolejność
Gniewny Gienek Generator - sztuczna inteligencja pokaże gdzie jest miejsce edukatora
Komentarz
Dziękuję za feedback
Dziękuję za informację zwrotną. Przyjrzę się kwestii czytelności i zrozumiałości, bo podobnie jak ty uważam to za bardzo istotne. W projekcie zwykle te treści szły wraz ze szkoleniami i rzeczywiście może być tak, że same w sobie wymagają pracy redakcyjnej i językowej. To w takim razie kolejny etap przed nami.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Zacząłem przeglądać i wydaje…
Zacząłem przeglądać i wydaje mi się, że jest to całkiem porządnie przygotowany materiał. Może dobrze by dodać więcej obrazków. Mnie nie są specjalnie potrzebne, ale żyjemy w kulturze obrazkowej i jak coś nie jest poparte grafiką, to się słabo sprzedaje.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Obrazki i schematy
W pełni się zgadzam z tą uwagą. Co prawda my tego nie sprzedajemy (za pieniądze), ale to, czy to się "sprzedaje" w sensie atrakcyjności jest dla nas ważne. Jesteśmy, jako gatunek, rzeczywiście mocno wizualni. Myślę, że pomyślimy nad schematami ułatwiającymi zrozumienie struktur i może obrazkami po prostu ilustrującymi pojęcia.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
mądre standardy są potrzebne
Edukacja zdalna rozwija się dynamicznie od przeszło lat. Można skorzystać z wielu ofert i form obejmujących szkolenia, warsztaty, mentoring, coachng itd. W mojej ocenie jakość tych form jest zróżnicowana i generalnie pojawiło się więcej wykonawców, którzy niekoniecznie by się obronili na sali szkoleniowej. Dlatego warto rozmawiać o standardach i uważam że te opracowanie jest wartościowe i wyznacza ramy do dalszych prac w tym zakresie
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Jak tu się obronić?
Bardzo mi się spodobało określenie "obroniliby się w sali szkoleniowej", bo ono mniej więcej oddaje to, do czego dążymy, czyli spowodowanie, by wykonawcy różnych form szkoleniowych (np. webinarów, warsztatów online, e-szkoleń) dobrze się obronili. W praktyce oznacza to, że są pewne standardy, których niedotrzymanie źle się kończy. Choć dodatkowo uważam, że między poziomem "obronienia się" i wymiatania jest spora przestrzeń.
- Zaloguj lub zarejestruj się aby dodawać komentarze
Weszłam na Waszą stronę i…
Weszłam na Waszą stronę i bardzo bardzo się starałam, ale odbiłam się z wielkim "bounc" od tych treści. Chyba czas na przewodnik po przewodniku, bo można utonąć w żargonie. Zastanawiałam się, czy to moje zmęczenie czy jednak nie i wrzuciłam kawałek Waszego tekstu do jasnopisu. Wyszło 7/7 czyli najwyższy poziom trudności. Czekam na bardziej zjadliwą wersję bo temat wydaje się ciekawy :)