This article is a translation from German

Anke Frey

BasisKomPlus podnosi podstawowe kompetencje w miejscu pracy. Projekt realizuje kształcenie na poziomie podstawowym dla osób zatrudnionych, zwykle tych o niskich kwalifikacjach. Sieci przedsiębiorstw oraz rady zakładowe i pracownicze uczulają bezpośrednio zakłady i firmy na temat i potrzebę kształcenia na poziomie podstawowym. W ten sposób pozyskuje się ośrodki pracy do wdrażania programów podnoszenia kwalifikacji.

BasisKomPlus jest projektem dotyczącym kształcenia na poziomie podstawowym w miejscu pracy, finansowanym przez Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (BMBF) od roku 2016 (do 2020) w państwowej dekadzie dla alfabetyzacji i kształcenia na poziomie podstawowym. Organizatorem projektu jest federalna grupa robocza ARBEIT UND LEBEN (PRACA I ŻYCIE), a za jego realizację na terenie danego landu odpowiada obecnie 7 organizacji z krajów związkowych (Bawaria, Berlin, Hamburg, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat i Saksonia).

Dlaczego kształcenie na poziomie podstawowym w miejscu pracy?

Osoby, które nie ukończyły nauki zawodu lub studiów, uważane są w Niemczech za niskowykwalifikowane. Wiemy, że udział tych osób w dalszej edukacji zakładowej czy ogólnej jest bardzo niski (porównaj z organizatorem projektu w DLR, 2014 r.; IAB, 2017). W dyskusjach ekspertów na temat alfabetyzacji i kształcenia na poziomie podstawowym zwraca się uwagę na fakt, iż w przypadku tych działań często nie następuje transfer osoby zdobywającej kwalifikacje. Trzeci wniosek jest taki, że tzw. „proste miejsca pracy“, gdy dokładnie się je przeanalizuje, nierzadko związane są z kompleksowymi wymaganiami (zobacz Schröder, 2016).

Nauka na poziomie podstawowym w miejscu pracy ma tutaj wiele zalet. Zatrudnieni kontaktowani są przez swoje przedsiębiorstwa / firmy, a następnie bezpośrednio poruszany jest z nimi temat dalszego kształcenia. Chodzi przede wszystkim o motywację tych osób do dalszej edukacji. Transfer osoby uczącej się następuje bezpośrednio. Samo kształcenie na poziomie podstawowym odbywa się w miejscu pracy. Miejsce pracy to jednocześnie punkt odniesienia do zdobywanych kwalifikacji. Zatrudnieni uczą się zasad pisania, liczenia lub komunikacji, i to nie w sposób abstrakcyjny. Kształcenie na poziomie podstawowym w miejscu pracy łączy treści oraz elementy alfabetyzacji z sytuacjami i wymaganiami rzeczywistego dnia pracy. Oferty charakteryzują się wysokim stopniem zorientowania na wykorzystanie praktyczne. Jest to atrakcyjne zarówno dla firm, jak i pracowników, ponieważ obie strony czerpią z tego wyraźne korzyści. Przyjrzano się temu bliżej w praktyce w dwóch siedzibach firm, w dwóch krajach związkowych: w Nadrenii-Palatynacie i Saksonii, gdzie potwierdziły się wymienione wyżej korzyści.

Zespół BasisKomPlus wdrażał przez kilka lat projekt kształcenia na poziomie podstawowym w centrum logistycznym FIEGE, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat (zobacz Publikacja).

Kraj związkowy Saksonia współpracuje z wieloma małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Obecnie duże zapotrzebowanie w tym regionie notuje się w sektorze „opieki“, do którego należą również mniejsze firmy świadczące usługi związane z opieką. W przypadku obu projektów należy szczególnie zwrócić uwagę na trzy zalecenia dotyczące realizacji projektów kształcenia na poziomie podstawowym:

1.       Ważny krok: objaśnianie zadań i wymagań dotyczących zatrudnionych

Dzięki narzędziom BetriebsCheck i BasisKompetenzCheck każde przedsiębiorstwo analizowane jest indywidualnie pod względem potrzeb kształcenia na poziomie podstawowym oraz osób, które będą uczestniczyć w kwalifikacjach. Analiza dotyczy zarządu, rad zakładowych i pracowniczych, działu rozwoju pracowników i pracowników. W przypadku przedsiębiorstwa logistycznego FIEGE okazało się, że pracownikom z działu „Pakowanie/Komisjonowanie“ mniej problemów przysparza bezpośrednie zadanie, kłopotliwe okazują się przede wszystkim wymagania odnośnie do tego zadania. Na przykład zrozumienie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub nowych instrukcji obsługi. Z kolei w przypadku sektora opieki pracownicy muszą wypełniać obszerną dokumentację, co powiązane jest z przepisami służby medycznej kas chorych. Rosną również tutaj wymagania dotyczące komunikacji z pracownikami kas chorych. Wnioski płynące z objaśniania zamówień są niezmiernie istotne , aby dokładniej rozwijać daną kwalifikację, która przynosi praktyczne korzyści dla wszystkich osób zaangażowanych.

2.       Od „osób zainteresowanych“ do osób zaangażowanych

Jeśli chce się dotrzeć do pracowników i zmotywować ich do dalszej nauki, niezwykle ważne jest autentyczne i oparte na jasnych zasadach włączanie ich do projektu kształcenia oraz informowanie o nim. Należy przy tym uwzględnić miejsca i ramy czasowe pracy lub nawet zorganizować szkolenie w ramach czasu pracy. W obszarze logistyki oznaczałoby to przeprowadzenie prezentacji projektu w hali produkcyjnej, a nie w sali konferencyjnej. Jeżeli chodzi o sektor opieki, zaplanowane jest to w taki sposób, żeby pracownicy mogli pogodzić podnoszenie kwalifikacji ze stresującą pracą.

3.       Zdobywanie kwalifikacji dostosowane do uczestników w danym miejscu pracy

Program zdobywania kwalifikacji przygotowywany jest w taki sposób, aby rozumienie i używanie języka (pisanego), a tym samym umiejętności miękkich, odgrywało kluczową rolę. Autentyczny materiał, a więc teksty i przykłady z danej firmy, zostały opracowane dydaktycznie i posłużyły jako materiał ćwiczeniowy. Posłużono się sytuacjami ze standardowego dnia pracy w różnych formach. Na przykład, osoby pakujące i komisjonujące miały przedstawić symbole ostrzegawcze i bezpieczeństwa, a następnie odegrać rolę „pracowników ds. BHP“. W przypadku obszaru opieki pracowano na kluczowych pojęciach z dokumentacji pielęgniarskiej lub ćwiczono komunikację w oparciu o prawdziwe przypadki.

Dowiedz się więcej o BasisKomPlus: Anke Frey (frey@arbeitundleben.de)

Strona internetowa projektu: www.basiskom.de

Odniesienia bibliograficzne:

• Institut für Arbeit und Beschäftigung (IAB)
• Projektträger im DLR (2014): Kompetenzen von gering Qualifizierten. Befunde und Konzepte. [Kompetencje osób o niskich kwalifikacjach. Badania i koncepcje.] W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co KG, Bielefeld.
• Schröder, Joachim (2016): Arbeitsplatzorientierte Grundbildung. [Kształcenie na poziomie podstawowym w miejscu pracy]. W: Löffler / Korfkamp (Hg.): Handbuch zur Alphabetisierung und Grundbildung Erwachsener. [Podręcznik alfabetyzacji i kształcenia na poziomie podstawowym osób dorosłych]. Waxmann Verlag GmbH, str. 237-249