Te weinig Vlamingen volgen opleidingen en ze gebruiken hun bestaande competenties onvoldoende in hun werk. Dat blijkt uit een rapport waarin de Vlaamse regering samen met de Oeso de situatie op het gebied van opleidingen voor volwassenen onder de loepe heeft genomen. "Vlaanderen moet een cultuur van levenslang leren bevorderen", luidt het.

Eerst het goede nieuws: Vlaanderen scoort op veel vlakken goed: de jeugd heeft hoge competentieniveaus, een groot deel van de bevolking heeft hoger onderwijs gevolgd en de competentieniveaus van volwassenen liggen boven het gemiddelde binnen de Oeso. In de meeste Vlaamse bedrijven hanteert men praktijken die hoge prestaties bevorderen en die het gebruik van competenties stimuleren.

"Maar enkele belangrijke uitdagingen moeten aangepakt worden als Vlaanderen ook in de toekomst goed wil presteren", waarschuwt Montserrat Gomendio, hoofd van het Oeso-Centre for Skills. Zo resulteert de krapte op de arbeidsmarkt in Vlaanderen in toenemende mate in competentietekorten. Die zijn vooral hardnekkig in technische en wetenschappelijke beroepen, als gevolg van een laag aantal afgestudeerden in zogenaamde STEM-richtingen. Maar ook voor de gezondheidszorg en onderwijssectoren zijn in Vlaanderen onvoldoende relevante competenties aanwezig.

Het rapport, dat luistert naar de naam 'Skills Strategie voor Vlaanderen', geeft ook aan dat vier op de vijf Vlamingen niet gemotiveerd zijn om opleiding te volgen. Bovendien gaat veel potentieel verloren, omdat Vlaamse werkenden de competenties die ze hebben, onvoldoende in hun job gebruiken.

Komt daar nog bij dat de digitale transformatie ingrijpende gevolgen zou kunnen hebben. "Jobs zullen verdwijnen, andere zullen erbij komen, maar in vrijwel alle jobs zullen de taken die mensen doen grondig veranderen. Dat heeft enorme consequenties voor de skills van mensen. Deze transformatie is nu al voelbaar met herstructureringen die mee veroorzaakt worden door digitalisering", weet Dirk Van Damme, afdelingshoofd in het Directorate for Education & Skills.

Daarom is volgens Van Damme een ambitieus en coherent beleid omtrent levenslang leren broodnodig. Dat moet mensen en ondernemingen voldoende weerbaar en wendbaar maken om met die veranderingen om te kunnen gaan. De Oeso schuift voor Vlaanderen 26 aanbevelingen naar voren. Het gaat om de ontwikkeling van een concrete visie rond levenslang leren, maar ook een meervoudige strategie om tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken. Je zou bijvoorbeeld de onderwijscurricula sneller kunnen aanpassen aan veranderingen in de vraag om competenties.

Een concreet voorstel is het bundelen van de bestaande opleidingsincentives en aanverwante maatregelen, zoals loopbaancheques, in één individuele leerrekening. Er is ook nood aan meer bewustwording rond het belang van het gebruik van competenties op de werkvloer. Vlaamse bedrijven zouden productiever kunnen zijn indien ze ten volle gebruik zouden maken van alle competenties die bij hun personeel beschikbaar zijn.

BRON: BELGA