Vereniging ABC is de belangenbehartiger van iedere volwassene in Nederland die onvoldoende basisvaardigheden beheerst. ABC streeft er naar de stem van de lerenden in de volwasseneneducatie te laten horen als het gaat om de ontwikkeling van beleid, het vormgeven van een kwalitatief goed aanbod en het toegankelijk maken van communicatie. ABC voert momenteel een Erasmus+ mobiliteitsproject uit rond vragen die hierop betrekking hebben. De eerste studiereis ging in april 2019 naar Ierland, waar we onder de indruk raakten van de structurele aanpak die men daar heeft ontwikkeld om de stem van lerenden door te laten klinken in het beleid. Zie hiervoor https://epale.ec.europa.eu/nl/blog/abc-ierland-op-zoek-naar-learners-voice-inspraak-en-medezeggenschap-van-leerders-de.

De tweede studiereis zou oorspronkelijk naar Schotland gaan, maar door tal van onzekerheden als gevolg van de Brexit bleek Scotland Learning Partnership helaas niet in de gelegenheid ons

te ontvangen. Gelukkig vonden we een prima alternatief bij het Learning & Work Institute in Wales. Een groot deel van onze delegatie, die ook dit keer bestond uit vertegenwoordigers van Vereniging ABC en partnerorganisatie Learn for Life, had in Nederland tijdens het Festival van het Leren al kennis gemaakt met onze gastheer en gastvrouw. Het was voor ons een aangename verrassing dat bij ons bezoek aan Cardiff in januari 2020 bleek, dat ook Wales een zekere traditie heeft op het gebied van inspraak van lerenden vorm te geven. Het is opmerkelijk dat dit aspect juist in het Verenigd Koninkrijk (UK) en in Ierland sterk gestalte heeft gekregen en in andere landen nog zo in de kinderschoenen staat of zelfs helemaal afwezig is.

Wales neemt een bijzondere positie in binnen de UK. Het heeft een eigen taal, een eigen vlag en beperkt binnenlands bestuur, het is een begrensd gebied met een eigen politieke identiteit. Wales telt iets meer dan drie miljoen inwoners waarvan nog een zesde Welsh spreekt. Het onderwijs verschilt in bepaalde opzichten van het onderwijs elders in de UK. Zo wordt hier bijvoorbeeld een aanzienlijke minderheid van de studenten volledig of grotendeels in het Welsh opgeleid.

Wales kent 15 instellingen voor Further Education en een reeks aanbieders van opleidingen in de publieke, particuliere en vrijwilligerssector, zoals de Workers' Educational Association (WEA). De FE-colleges variëren in omvang en missie. Veel colleges bieden ook vrijetijdsonderwijs en trainingsprogramma's aan die zijn afgestemd op de behoeften van het bedrijfsleven.

Volwasseneneducatie (Local Authority Community Learning) wordt door de lokale overheden in Wales verstrekt en ondersteund. De programma's kunnen formeel of informeel zijn, niet geaccrediteerd of geaccrediteerd, en beroeps-, academisch of vrijetijdsgericht. In 2010 heeft de Welsh Assembly Gouvernement besloten om ‘the learners’ voice’ centraal te stellen in haar nieuwe kwaliteits- en effectiviteitskader voor leren na het 16e levensjaar. Dit gaat verder dan het uitvoeren van enquêtes naar de opvattingen van leerlingen, het gaat veel meer om een dialoog die de kern van de burgerschapsagenda raakt; het gaat er om leerlingen met respect te behandelen, hen te helpen eigenaar van hun leerproces te laten worden en barrières die hen verhinderen om te spreken en gehoord te worden weg te nemen. Inspraak van de lerenden is een vast onderdeel geworden van het kwaliteits- en effectiviteitskader voor het onderwijs. Aanbieders van voortgezet onderwijs moeten strategieën ontwikkelen voor de betrokkenheid van de lerenden en de naleving en de voortgang hiervan wordt door Estyn (de onderwijsinspectie) gemonitord.

Adult Learning Welsh, beter bekend als de WEA, is in 1903 begonnen als vereniging voor hogere educatie voor arbeiders en biedt op verschillende locaties in heel Wales volwasseneneducatie aan. Hoe deze organisatie omgaat met feedback van de leerlingen kun je in bijgaand schema zien:

De lerenden kunnen op verschillende manieren feedback geven: via flyers, posters, website, regionale forums, staf en klasbezoeken. Het is mogelijk om direct en indirect feedback te geven. Het kan mondeling, schriftelijk of online. Er waren afgelopen jaar zo’n 4500 commentaren. Die worden allemaal gelezen. 1x per jaar gaat er een rapport naar de bestuurders. Het bestuur koppelt haar bevindingen terug in een rapport waarin de resultaten en voorgenomen acties vermeld staan. Sinds 2005 kent men ook ambassadeurs. Vanaf 2015 krijgen zij een korte opleiding die tot doel heeft dat zij de leervragen herkennen en verder brengen. Zij kijken wat er in de samenleving leeft en nodig is. Dat geven ze door aan gemeenten, bibliotheken et cetera. De rol van de ambassadeur bouwt voort op het werk van vertegenwoordigers van Community Learning. Een ambassadeur zal contacten leggen met ontwikkelingswerkers, leercoördinatoren en vertegenwoordigers van ondersteuningsinstanties en partnerschapsorganisaties en fungeert als een brug tussen het leerpartnerschap en elke organisatie waarvoor hij/zij vrijwilligerswerk doet. Ambassadeurs blijven samenwerken met potentiële nieuwe leerlingen, maar hun rol strekt zich uit tot het luisteren naar de opvattingen van bestaande leerlingen en het vertegenwoordigen van hun opvattingen op spraakforums, partnerschapsbijeenkomsten en focusgroepen van leerlingen. Verder geven zij feedback over aandachtspunten met betrekking tot onderwijzen en leren en verwijzen naar lokale kwesties met betrekking tot het gebruik van gebouwen en voorzieningen.

De  vakbond (TUC) speelt een bijzondere rol bij de volwasseneneducatie in Wales. Met 48 aangesloten vakbonden vertegenwoordigt de TUC iets meer dan 400.000 werknemers. TUC is de ‘stem van Wales op het werk’. De vakbond kent hier een steviger positie dan in Nederland. Naast belangenbehartiging doet TUC ook veel aan bijscholing voor werknemers via het Wales Union Learning Fund (WULF). 20 jaar terug heeft ze expliciet beleid ingezet op volwasseneneducatie in het bedrijfsleven. Zij hebben inmiddels 20 jaar ervaring in het promoten, opzetten en uitvoeren van opleidingen voor werknemers.

Zij hebben zo’n 1200 werkenden aangewezen als een soort van mentor/ambassadeur (Union Learning Rep’s) die vrijstelling van hun werk krijgen (net als de OR) om werknemers te vragen wat ze willen leren. Deze Rep’s zijn intermediair naar de werkgever. Ze hebben ook zeggingskracht omdat ze als vakbond ook onderhandelaar zijn. Er is continu aandacht voor onderzoek, evaluaties en lobby, alles met de bedoeling aan te tonen dat opleiden loont. Hun visie: het is een win-winsituatie, de werknemer ontwikkelt en krijgt meer kansen, het bedrijf krijgt meer competente werknemers en het rijk burgers met meer ‘welzijn’. Union Learning Rep’s zijn van onschatbare waarde en helpen vakbonden de lerenden te bereiken. Samen met WULF kunnen ze een reeks leermogelijkheden ondersteunen, waaronder digitale geletterdheid, professionele cursussen op maat en hulp bij loopbaan- of organisatieverandering. Op de werkplek maken de Rep’s mensen bewust van de waarde van leren. Ze helpen bij het organiseren van cursussen en ondersteunen en moedigen werknemers aan om deel te nemen aan het leren.

Verder brachten we een bezoek aan de Newbridge Library, dat ooit een ontmoetingscentrum voor mijnwerkers was en dat zich ontwikkeld heeft tot een lokale bibliotheek en cursuscentrum. Er worden ook dansavonden gehouden en er is een prachtig oud theater in aanwezig.

Ook bezochten we een FE-college, het Cardiff en Vale College, een combi van vmbo en mbo met 33.000 cursisten verdeeld over drie afdelingen op acht locaties in en rond Cardiff en één zo waar in Shanghai. Ook hier kregen we inzicht in hoe de inspraak geregeld is via een learner voice team. Dit bestaat uit sabbatical officers, die zowel vertegenwoordigers als bestuurders zijn. Ze worden verkozen voor maximaal twee jaar door de studenten. Een deel doet dit vrijwillig en een deel krijgt een parttime aanstelling bij het college. Een afvaardiging van deze vertegenwoordigers heeft ook zitting in het bestuur van het college. Ook hier is het een goede gewoonte dat lerenden feedback geven, die uiteindfelijk via de student union (een kruising tussen een studentenvereniging en een studentenvakbond) bij het learner voice team terechtkomt. We waren ook aanwezig bij de jaarlijkse uitreiking van de Tutor Awards, een eervolle prijs voor de beste leermeesters. Leerlingen kunnen hiervoor zelf hun docenten kandidaat stellen.

We besloten onze job shadowing met een afrondend gesprek op het Learning & Work Institute. Deze organisatie richt zich primair op empowerment van de lerenden en houdt zich daarnaast vooral bezig met lobbywerk en het ondersteunen van verschillende vormen van inspraak. Zo maakten we op de valreep kennis een met een ex-dakloze drugsverslaafde, die de kans had gekregen om weer dingen te gaan leren en nu zover is dat hij als coach/begeleider voor het Learning & Work Institute andere zwerfjongeren helpt om ontmoetingsplekken te creëren van waaruit ze weer de weg naar een beter leven kunnen proberen te vinden. Een mooi voorbeeld van hoe empowerment kan leiden tot informele peer educatie, leerprocessen waar lotgenoten en ervaringsdeskundigen van elkaar kunnen leren en elkaar nieuwe perspectieven bieden. Ook dat is invloed van de lerenden zelf.

 

Het volledige verslag is

verslag_wales.pdf

te downloaden. Het laatste studiebezoek  is uitgesteld vanwege de beperkingen ten gevolge de Covid-19 crisis en zal waarschijnlijk naar België gaan.