Μην σταματάς ποτέ να ψάχνεις για θαύματα

Αυτό μας προτρέπει να κάνουμε - σε μια φράση και με μια πρόχειρη και πολύ περιληπτική μετάφραση - ο ποιητής Hilde Domin μέσα από το ποίημά του Nicht müde werden (Just don't grow weary – Πρόσεξε μόνο μην κουραστείς - Μπορείτε να διαβάσετε το ποίημα εδώ). Στο Σχέδιο POETA, το οποίο ξεκίνησε φέτος και θα διαρκέσει έως τον Αύγουστο του 2023, όχι μόνο δεν έχουμε κουραστεί, αλλά αντίθετα, για εμάς όλα τώρα ξεκινούν. Το σχέδιο POETA άνοιξε πανιά και έχει ως στόχο να αναπτύξει και να διερευνήσει μια εξ ολοκλήρου νέα παιδαγωγική προσέγγιση που αφορά μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία βασίζεται στην ποίηση, την οποία και αξιοποιεί στην πράξη.

Η ποίηση συνιστά μια παγκόσμια μορφή επικοινωνίας. Στην περίπτωση των ενήλικων που μαθαίνουν να διαβάζουν και να γράφουν, η ποίηση μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση των δεξιοτήτων επικοινωνίας και να δημιουργήσει τον απαιτούμενο χώρο για προσωπική ανάπτυξη. Το σχέδιό μας αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πλαισίου που θα επιτρέπει την αυτοβελτίωση και τη χειραφέτηση των ατόμων που μαθαίνουν να γράφουν, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών ομιλητών και όσων μαθαίνουν μια δεύτερη ξένη γλώσσα. Η παιδαγωγική προσέγγιση που βασίζεται στην ποίηση επιδιώκει να καταστεί μια εναλλακτική ή τουλάχιστον μια συμπληρωματική μέθοδος σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους που εφαρμόζονται στην εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, οι οποίες τείνουν να επικεντρώνονται στις αδυναμίες του μαθητή και να εστιάζουν πρωτίστως στην ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας ή στη βελτίωση της αποδοτικότητας του ατόμου στην εργασία και όχι στην ποιότητα ζωής που πηγάζει από την ικανοποίηση των αναγκών και των επιθυμιών του ίδιου του ατόμου. Δεν προσεγγίζουμε τη λέξη ως το μέσο για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου σκοπού, π.χ. συμπλήρωση εντύπων ή επικοινωνία σε επαγγελματικό επίπεδο· αντίθετα, αξιοποιούμε την ποίηση και μέσω αυτής γεννάται το ενδιαφέρον για τη γλώσσα επιτρέποντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τη χειραφέτηση των μαθητών. Μόλις ξεπεραστεί η αντίληψη ότι η ποίηση αποτελεί μια μορφή υψηλού πολιτισμού, μια μορφή τέχνης για λίγους, σημείο κρίσιμης σημασίας για αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε, η ποιητική γλώσσα επιτρέπει τους πειραματισμούς με τις λέξεις, την ορθογραφία, τη γραμματική και διευρύνει το συναισθηματικό χώρο μεταξύ των λέξεων, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μια πλουσιότερη εμπειρία ανάγνωσης και γραφής σε σχέση με τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των προσεγγίσεων που εστιάζουν στις αδυναμίες του μαθητή. Όσο το σχέδιο εξελίσσεται, αναπτύσσουμε το πεδίο της παιδαγωγικής προσέγγισης που βασίζεται στην ποίηση μέσω της χαρτογράφησης των συναφών θεωρητικών στοιχείων αλλά και μέσω της διερεύνησης της μεθόδου αυτής στην πράξη. Στο τέλος του σχεδίου, θα δημοσιευτούν δύο προϊόντα πνευματικής εργασίας, ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με θέμα τη συγκεκριμένη προσέγγιση, καθώς και ένα MOOC (μαζικό ανοικτό διαδικτυακό πρόγραμμα) που θα επιτρέπει στους καθηγητές να γνωρίσουν την προσέγγιση και να αυτό-αξιολογηθούν στις μεθόδους που αναπτύξαμε και διερευνήσαμε.

Το Σχέδιο POETA (η ιστοσελίδα του σχεδίου βρίσκεται υπό κατασκευή) διαχειρίζεται από το γερμανικό οργανισμό KEB (εκπαίδευση ενηλίκων χρηματοδοτούμενη από τη Καθολική Εκκλησία) Rhineland-Palatinate και διαθέτει εταίρους στην  Αυστρία (das kollektiv), την Κύπρο (Synthesis Centre for Research and Education), την Ελλάδα (Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Καλαμάτας) και την Ισπανία (European Learning Centre).