De professionele basis
Samenvatting artikel 10 in de reeks Leren in de educatie, Lesgeven, begeleiden en faciliteren. Het onderwerp van dit artikel is 'De professionele basis'.
Inleiding
Op www.oefenen.nl is in de reeks Leren in de educatie, Lesgeven, begeleiden en faciliteren een nieuw artikel verschenen. In het artikel gaan de auteurs, Monica Wijers en Vincent Jonker, in op de vraag wat de professionele basis van docenten inhoudt, hoe zij deze ontwikkelen en welke rol de praktijk daarin speelt.
De reeks Leren in de educatie is een herziening van het in 2009 verschenen Handboek NT1. Voor docenten en opleiders. Deze herziening gaat niet meer uit van een papieren versie, maar bestaat uit een reeks artikelen die vrij te downloaden zijn. De artikelen zijn te vinden op www.oefenen.nl. Op EPALE verschijnen steeds samenvattingen van de artikelen.
De artikelen betreffen het leren van Nederlandssprekende volwassenen die hun basisvaardigheden willen bijspijkeren of uitbreiden in formeel en non-formeel onderwijs. Het gaat hierbij om taal, rekenen, digitale vaardigheden, vaardigheden die je ook nodig hebt als het gaat om omgaan met gezondheid, opvoeding, werk, leren, rondkomen met je geld.
De artikelen zijn bedoeld voor verschillende groepen gebruikers: docenten, (vrijwillige) begeleiders, uitvoerenden met specifieke taken (denk aan werving en PR), opleiders, managers, netwerkpartners, beleidsmakers en subsidiegevers (denk aan gemeenteambtenaren), sponsoren en opdrachtgevers.
In totaal verschijnen zeker 20 artikelen. Dat is mogelijk met middelen van het Steunpunt Basisvaardigheden ve, Fonds 1818, de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS, Stichting Dioraphte, EPALE NL en Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl.
De professionele basis
De doelgroep die deelneemt aan volwasseneneducatie is heterogeen als het gaat om beheersingsniveaus en psychosociale achtergronden. Mensen hebben vaak specifieke leerproblemen of andere belemmeringen. Dat vraagt van docenten in de volwasseneneducatie een specifieke professionele basis, zo betogen de auteurs van het artikel.
Wat is een professionele basis?
In het eerste deel van het artikel gaan de auteurs in op het Raamwerk docent basisvaardigheden. De professionele basis wordt daarin omschreven als de verzameling competenties die alle docenten, ongeacht hun vak (taal, rekenen, digitale vaardigheden) moeten beheersen. Denk daarbij aan zaken als kennis van de doelgroep, andragogische competenties, de rol van coach en begeleider, het samenwerken als collega binnen de onderwijsorganisatie en met externe stakeholders. Maar ook om de eigen vaardigheden op het gebied van taal, rekenen en digitale vaardigheden en het investeren in de eigen professionele ontwikkeling.
Het belang van theorie en praktijk
Veel docenten in de volwasseneneducatie zijn ooit in de praktijk begonnen, zo stellen de auteurs, en hebben zo hun professionaliteit ontwikkeld. Met het gereedkomen van de Opleidingsmodules Docent Basisvaardigheden in 2018, die als opleiding maar ook als losse modules kunnen worden gevolgd, is het mogelijk de praktijk te koppelen aan de theorie.
Professionals aan het woord
Hoe die wisseling tussen theorie en praktijk werkt en hoe die voor iedereen weer anders werkt, is onderwerp van het laatste deel van het artikel. Voor de professionals die aan het woord komen geldt dat ze erin slagen de kennis en ervaring van de initiële opleiding in te zetten in de praktijk van het werk als docent basisvaardigheden en zo een solide professionele basis te ontwikkelen. Allemaal onderschrijven ze het belang van de combinatie van theorie en praktijk, het belang van contact met collega’s en het werken aan de eigen professionele ontwikkeling door het volgen van trainingen en studiedagen.
De auteurs sluiten af met een pleidooi voor het stimuleren en faciliteren vanuit opdrachtgevers (gemeenten) en aanbieders van opleidingsmogelijkheden voor docenten in de volwasseneneducatie. Zodat zij kunnen blijven bouwen aan hun professionele basis en daarmee aan de kwaliteit van de volwasseneneducatie.
Het artikel bevat een korte literatuurlijst.
Het volledige artikel is hier te downloaden.
Dit bericht hoort bij het dossier Leren in de educatie.